MrM
New member
Anksiyete olarak da bilinen dert bozukluğu toplumda yaygın olarak görülüyor. Korku, uygun şiddette olduğunda amaçlara ulaşmayı sağlayabilirken, çok olduğunda iş ve toplumsal hayatı zorlaştırabiliyor. Bayanlarda ve ağır gerilim altında olanlarda korku bozukluğunun daha sık izlendiği görülürken, ilaç ve psikoterapinin yanı sıra sistemli spor ve aktiviteler de korku belirtilerinin azalmasına katkı sağlıyor.
‘ANORMAL DERT İLE KORKU BOZUKLUĞU BİRBİRİNDEN AYIRT EDİLMELİ’
Memorial Ankara Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uzman Tabip Esengül Ekici, dert bozukluğu ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi. Günlük hayatta her insanın farklı mevzularla ilgili telaş duyabileceğini, imtihan, bitirilmesi gereken bir proje, bir sıhhat sorunu, maddi zorluk, çocuklar yahut başka aile bireyleri ile ilgili meselelerin korkuya niye olabileceğini tabir eden Ekici, “Uygun şiddette bir dert, problemlerle baş edebilmemiz için hazırlıklı olmamıza, amaçlarımıza ulaşmamıza yardımcı olur. Bu tıp telaşlar çoklukla yavaşça şiddetli ve geçicidir. Günlük ömürde korku duymak her ne kadar olağan olsa da, şiddetinde bir aşırılık var ise bu biçimde tıbbi bir hastalıktan kelam edilebilir. Olağandışı dert ile dert bozukluğunun birbirinden ayırt edilmesi ise kişinin hayatını sağlıklı bir biçimde devam ettirebilmesi açısından ehemmiyet taşımaktadır. Anksiyete bozukluğu olan şahıslarda günlük hayatta rastlanılan durumlara karşı bile ağır, daima devam eden bir kaygı hali ve dehşet yaşanabilir” tabirlerini kullandı.
İŞLEVSEL OLMAYAN KAYGILAR
“Şimdiye” ve “denetlenebilir alana” odaklanan korkuların sağlıklı ve fonksiyonel olan korkular olduğunu belirten hekim Ekici kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Örneğin üniversite imtihanına hazırlanan bir öğrencinin “Ders programıma bakılırsa artık televizyon izlemeyi bırakıp ders çalışmam lazım. Televizyonu bırakmazsam bugün ders çalışmamış olacağım” derdi şimdiye odaklı ve denetleyebildiği bir durumla ilgili sağlıklı bir korkudur. Lakin ‘Ya Haziran ayında üniversite imtihanını kazanamazsam. İstediğim kısma yerleşemezsem, ne yaparım?’ halindeki ‘sonuç’ odaklı ve kişinin ‘denetiminin kısıtlı olduğu alan’ ile bağlı tasalar sıhhatsiz beraberinde fonksiyonel olmayan dertlerdir. Telaş bozukluklarında sıklıkla fonksiyonel olmayan tipte, daima, çok ve durumla uygun olmayan bir telaş yahut ortaya çıkan bedensel belirtileri ağır bir dehşet etmeni olarak algılama halinde korkular gözlenmektedir.”
‘BİRDen çok niye TELAŞ BOZUKLUĞUNA YOL AÇABİLİR’
“Yaygın Dert Bozukluğu”, “Panik Bozukluğu”, “Sosyal Fobi”, “Özgül Fobiler” ve “Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu” alt başlıklarında incelenen korku bozukluklarının oluşmasında genetik etmenlerin, beyin nörokimyasındaki değişikliklerin, kişilik özelliklerinin ve gerilimli hayat olaylarının rol oynadığını söyleyen Ekici, “Kaygı bozukluklarında ekseriyetle tek bir niye gösterilemez. Birden hayli faktörün bir ortaya gelmesi tasa bozukluklarının gelişmenine niye olabilir” dedi.
‘KAYGI BOZUKLUĞU ÖBÜR HASTALIKLARLA KARIŞTIRILABİLİR’
Kaygı bozukluğunun belirtileri içinde huzursuzluk, gerginlik, kasvet, bunaltı, makûs bir şey olacak hissi, niçinsiz kaygı, berbata odaklanma, çabuk yorulma, kas ağrıları, kolay irkilme, tetikte olma hali, çarpıntı, nefes alamayacak üzere hissetme, ağız kuruluğu, titreme, ateş basması, mide bulantısı, kulakta çınlama, dikkati toplayamama, öfkeli olma ve tahammülsüzlüğün bulunduğunu tabir eden Ekici, “Bu belirtiler (özellikle bedensel belirtiler) kimi vakit güya öbür bir fizikî hastalık varmış üzere kendini gösterebilir. Bu niçinle şahıslar çoğunlukla psikiyatri hekiminden evvel hastanelerin acil servis, iç hastalıkları ve kardiyoloji üzere kısımlara başvurabilmektedir” diye konuştu.
‘DÜZENLİ SPOR VE TOPLUMSAL AKTİVİTELER DERT BELİRTİLERİNİ AZALTIR’
Kaygı bozuklukları tedavi edilebilen psikiyatrik bozukluklar içinde yer aldığını, birinci müracaatta psikiyatrik değerlendirmenin yanında daha evvelde yapılmadıysa öteki bedensel hastalıkların olup olmadığı tarafında hastadan muayene ve tetkikler istenebileceğini söz eden Ekici, “Kaygı bozukluğu olan şahısların büyük çoğunluğu tedaviden yarar görür. İlaç tedavileri ve psikoterapiler yahut her iki formül bir ortada uygulanabilir. Hangi tıp tedavinin hasta için uygun olduğu hekimle alınacak ortak karar ile belirlenir. birebir vakitte nizamlı spor, hobi, yoga üzere aktiviteler korku belirtilerinin denetim edilmesine yardımcı olmaktadır” dedi.
KAYGI BOZUKLUĞU HAYATINIZI OLUMSUZ ETKİLER
Tedavi edilmeyen ve süreğenleşebilen telaş bozuklukları kişinin hayatında meselelere niye olabileceğini söz eden Ekici şu tespitleri yaptı:
– Telaş bozuklukları, kişinin gündelik hayat, iş ve toplumsal hayatında zorlukların artmasına yol açar.
– Telaş bozukluğu depresyon üzere duygudurum bozukluklarını kolaylaştırabilir.
– Telaş bozukluğu yaşayan bireylerde gerginlik niçiniyle kas ağrıları, beden ağrıları, çabuk yorulma üzere belirtiler görülür.
-Kaygı belirtileri niçiniyle odaklanma ve dikkati sürdürmede zorluk yaşanabilir ve kişinin iş performansını olumsuz istikamette etkileyebilir.
-Kaygı bozukluklarında çabucak her şeyin aksisini düşünme, işlerin daima berbat sonuçlanacağını düşünme, daima makûs şeyler olacağına dair tetikte olma hali, başarısızlık hissine, daha kırılgan ve umutsuz olmaya niye olabilir.
-Sosyal ömürde ortaya çıkan dert belirtileri bireylerin arkadaşlık kuramamalarına, toplumsal ortama faal katılamamalarına, çekingenlik ve kaçınmalara sebep olabilir. (DUVAR)
‘ANORMAL DERT İLE KORKU BOZUKLUĞU BİRBİRİNDEN AYIRT EDİLMELİ’
Memorial Ankara Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uzman Tabip Esengül Ekici, dert bozukluğu ve tedavisi ile ilgili bilgi verdi. Günlük hayatta her insanın farklı mevzularla ilgili telaş duyabileceğini, imtihan, bitirilmesi gereken bir proje, bir sıhhat sorunu, maddi zorluk, çocuklar yahut başka aile bireyleri ile ilgili meselelerin korkuya niye olabileceğini tabir eden Ekici, “Uygun şiddette bir dert, problemlerle baş edebilmemiz için hazırlıklı olmamıza, amaçlarımıza ulaşmamıza yardımcı olur. Bu tıp telaşlar çoklukla yavaşça şiddetli ve geçicidir. Günlük ömürde korku duymak her ne kadar olağan olsa da, şiddetinde bir aşırılık var ise bu biçimde tıbbi bir hastalıktan kelam edilebilir. Olağandışı dert ile dert bozukluğunun birbirinden ayırt edilmesi ise kişinin hayatını sağlıklı bir biçimde devam ettirebilmesi açısından ehemmiyet taşımaktadır. Anksiyete bozukluğu olan şahıslarda günlük hayatta rastlanılan durumlara karşı bile ağır, daima devam eden bir kaygı hali ve dehşet yaşanabilir” tabirlerini kullandı.
İŞLEVSEL OLMAYAN KAYGILAR
“Şimdiye” ve “denetlenebilir alana” odaklanan korkuların sağlıklı ve fonksiyonel olan korkular olduğunu belirten hekim Ekici kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Örneğin üniversite imtihanına hazırlanan bir öğrencinin “Ders programıma bakılırsa artık televizyon izlemeyi bırakıp ders çalışmam lazım. Televizyonu bırakmazsam bugün ders çalışmamış olacağım” derdi şimdiye odaklı ve denetleyebildiği bir durumla ilgili sağlıklı bir korkudur. Lakin ‘Ya Haziran ayında üniversite imtihanını kazanamazsam. İstediğim kısma yerleşemezsem, ne yaparım?’ halindeki ‘sonuç’ odaklı ve kişinin ‘denetiminin kısıtlı olduğu alan’ ile bağlı tasalar sıhhatsiz beraberinde fonksiyonel olmayan dertlerdir. Telaş bozukluklarında sıklıkla fonksiyonel olmayan tipte, daima, çok ve durumla uygun olmayan bir telaş yahut ortaya çıkan bedensel belirtileri ağır bir dehşet etmeni olarak algılama halinde korkular gözlenmektedir.”
‘BİRDen çok niye TELAŞ BOZUKLUĞUNA YOL AÇABİLİR’
“Yaygın Dert Bozukluğu”, “Panik Bozukluğu”, “Sosyal Fobi”, “Özgül Fobiler” ve “Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu” alt başlıklarında incelenen korku bozukluklarının oluşmasında genetik etmenlerin, beyin nörokimyasındaki değişikliklerin, kişilik özelliklerinin ve gerilimli hayat olaylarının rol oynadığını söyleyen Ekici, “Kaygı bozukluklarında ekseriyetle tek bir niye gösterilemez. Birden hayli faktörün bir ortaya gelmesi tasa bozukluklarının gelişmenine niye olabilir” dedi.
‘KAYGI BOZUKLUĞU ÖBÜR HASTALIKLARLA KARIŞTIRILABİLİR’
Kaygı bozukluğunun belirtileri içinde huzursuzluk, gerginlik, kasvet, bunaltı, makûs bir şey olacak hissi, niçinsiz kaygı, berbata odaklanma, çabuk yorulma, kas ağrıları, kolay irkilme, tetikte olma hali, çarpıntı, nefes alamayacak üzere hissetme, ağız kuruluğu, titreme, ateş basması, mide bulantısı, kulakta çınlama, dikkati toplayamama, öfkeli olma ve tahammülsüzlüğün bulunduğunu tabir eden Ekici, “Bu belirtiler (özellikle bedensel belirtiler) kimi vakit güya öbür bir fizikî hastalık varmış üzere kendini gösterebilir. Bu niçinle şahıslar çoğunlukla psikiyatri hekiminden evvel hastanelerin acil servis, iç hastalıkları ve kardiyoloji üzere kısımlara başvurabilmektedir” diye konuştu.
‘DÜZENLİ SPOR VE TOPLUMSAL AKTİVİTELER DERT BELİRTİLERİNİ AZALTIR’
Kaygı bozuklukları tedavi edilebilen psikiyatrik bozukluklar içinde yer aldığını, birinci müracaatta psikiyatrik değerlendirmenin yanında daha evvelde yapılmadıysa öteki bedensel hastalıkların olup olmadığı tarafında hastadan muayene ve tetkikler istenebileceğini söz eden Ekici, “Kaygı bozukluğu olan şahısların büyük çoğunluğu tedaviden yarar görür. İlaç tedavileri ve psikoterapiler yahut her iki formül bir ortada uygulanabilir. Hangi tıp tedavinin hasta için uygun olduğu hekimle alınacak ortak karar ile belirlenir. birebir vakitte nizamlı spor, hobi, yoga üzere aktiviteler korku belirtilerinin denetim edilmesine yardımcı olmaktadır” dedi.
KAYGI BOZUKLUĞU HAYATINIZI OLUMSUZ ETKİLER
Tedavi edilmeyen ve süreğenleşebilen telaş bozuklukları kişinin hayatında meselelere niye olabileceğini söz eden Ekici şu tespitleri yaptı:
– Telaş bozuklukları, kişinin gündelik hayat, iş ve toplumsal hayatında zorlukların artmasına yol açar.
– Telaş bozukluğu depresyon üzere duygudurum bozukluklarını kolaylaştırabilir.
– Telaş bozukluğu yaşayan bireylerde gerginlik niçiniyle kas ağrıları, beden ağrıları, çabuk yorulma üzere belirtiler görülür.
-Kaygı belirtileri niçiniyle odaklanma ve dikkati sürdürmede zorluk yaşanabilir ve kişinin iş performansını olumsuz istikamette etkileyebilir.
-Kaygı bozukluklarında çabucak her şeyin aksisini düşünme, işlerin daima berbat sonuçlanacağını düşünme, daima makûs şeyler olacağına dair tetikte olma hali, başarısızlık hissine, daha kırılgan ve umutsuz olmaya niye olabilir.
-Sosyal ömürde ortaya çıkan dert belirtileri bireylerin arkadaşlık kuramamalarına, toplumsal ortama faal katılamamalarına, çekingenlik ve kaçınmalara sebep olabilir. (DUVAR)