‘Uzatmalı’ Covid: Birinci deneyler teşhis ve tedavi konusunda umut verici

Muhabir

New member
Getty ImagesUzun Covid her yaştan insanlarda ve sportif, sağlıklı insanlarda da ortaya çıkabiliyor

‘Uzatmalı’ Covid geçiren yani koronavirüse yakalandıktan daha sonra uzun müddet sıhhatine kavuşamayan hastalarla ilgili araştırmalar yürüten bilim insanları, çalışmalarının birinci sonuçlarının, teşhisi sağlayacak bir testin geliştirilebileceği konusunda umut verdiğini söylüyorlar.

Londra’daki Imperial Fakültesi’nden araştırmacılar uzatmalı Covid hastası küçük bir küme hasta üzerinde araştırmalar yürütüyor.

Araştırmada uzun Covid geçirenlerin kanında denetimden çıkmış antikorlara rastlandığını söylüyorlar ve bu sayede 6 ila 18 ay içerisinde sıradan bir kan testiyle uzun Covid’in teşhisinin mümkün olacağını umuyorlar.

Ulusal Sıhhat Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr Elaine Maxwell, birinci bilgilerin “heyecan verici” olduğunu söylemiş oldu.

Dr Maxwell Covid-19 enfeksiyonu daha sonrasında uzun Covid’e yol açan bir dizi farklı şey olabileceğini, ve bağışıklık sisteminin gösterdiği reaksiyonların de buna yol açtığından kuşkulanılan faktörlerden biri olduğunu anlattı.

Ancak uzatmalı Covid’in “karmaşık bir durum” olduğunu da unutmamak gerektiği ikazını yaptı ve farklı tiplerdeki uzatmalı Covid’lerin teşhis ve tedavisinin mümkün olabilmesi için, bütün öbür olası faktörlerin de araştırılması gerektiğine işaret etti.

Uzatmalı Covid çabucak hemen tıpta tam olarak anlaşılabilmiş bir durum değil ve kendisini nefes darlığı, yorgunluk, baş ağrısı ve kas ağrıları üzere belirtilerin, koronavirüs enfeksiyonu atlatıldıktan daha sonra da uzun müddet devam etmesi biçiminde gösteriyor.

Şu anda uzatmalı Covid’i teşhis edecek bir test yok.

Getty Images

OLAYLARIN SÜRATLE ARTIŞI KAYGI VERİCİ

Lakin Profesör Altmann, İngiltere hükümetinin “Covid ile birlikte yaşama” diye özetlenebilecek planlarının uzatmalı Covid’de de yeni bir dalgayı körüklemesinden tasa ediyor.

Hükümet 19 Temmuz’da yani yalnızca bir hafta daha sonra İngiltere’deki koronavirüs tedbirlerinin birçoklarına son vermeyi planlıyor.

Lakin İngiltere’de günlük hadise sayısı süratle yükselirken, Profesör Altmann çabucak hemen aşıların insanları hastalığın uzun vadeli tesirlerinden koruyup korumadığının bilinmediğine dikkat çekiyor.

“Eğer günde 100 bin hadiseye hakikat gidiyorsak ve hadiselerin yüzde 10 ila 20’sinin uzatmalı Covid’e evirilebileceğini de söyleyebildiğimize bakılırsa, nüfusumuz aşılı olduğu biçimde, uzatmalı Covid olaylarının artmayacağını kesin olarak söyleyemeyiz.”

‘ÇOK HEYECAN VERİCİ’

Yapılan pilot araştırmada, uzmanlar onlarca bireyden alınan kan örneklerini karşılaştırdılar ve uzatmalı Covid hastalarının kanında, çabuk iyileşenler ve hiç hastalanmayanlarda bulunmayan antikorlar keşfettiler.

elbette insanın bağışıklık sistemi hastalıklarla uğraş etmek için antikor üretiyor. Lakin kimi vakit insan bedeni, kendine ziyan verecek yani sağlıklı hücrelere saldıracak antikorlar üretebiliyor.

Profesör Altmann işte bu antikorların uzatmalı Covid belirtilerine yol açan faktörlerden biri olduğunu düşünüyor.

Kimi insanlarda uzatmalı Covid’in, koronavirüsün bedende varlığını sürdürmesinden kaynaklanabileceğini, başkalarında ise bağışıklık sistemiyle ilgili bir sorun olabileceğini de ekliyor.

Imperial’daki araştırma çabucak hemen birinci kademelerinde, yani çabucak hemen az sayıda beşerle yapılmış bir çalışma ve sayıların artırılmasıyla bilgiler daha sağlam bir biçimde test edilebilir.

Profesör Altmann, çabucak hemen ellerindeki bilgilerin büyük bir buluş diye nitelenemeyeceğini ancak “oldukca heyecan verici bir ilerleme” olduğunu söylüyor.

BBCBBC İskoçya muhabiri Lucy Adams geçen Mart ayında yakalandığı Covid’in tesirlerinden 11 ay kurtulamadı daha sonra bir daha Covid oldu

Ulusal İstatistik Kurumu’nun bilgilerine göre Birleşik Krallık çapında 4 Haziran 2021 itibariyle, uzatmalı Covid geçiren-geçirmiş insanların sayısı 962 bine ulaşmıştı.

bir daha birebir datalara bakılırsa Birleşik Krallık’ta bir yılı aşkın bir müddetdir Covid belirtilerini yaşayan hastaların sayısı 385 bini buluyor.

Uzatmalı Covid çocuklar ve sıhhati epeyce yeterli olanlar da dahil her yaştan insanı etkileyebiliyor ve hastalığı başlangıçta epeyce yavaşça belirtilerle atlatanlarda bile ortaya çıkabiliyor.

‘UZUN COVİD OLDUM, daha sonra TEKRAR COVİD OLDUM’

BBC’nin araştırma programı Panorama, uzun Covid tecrübesini İskoçya muhabiri Lucy Adams’ın şahsında da bütün bilgileriyla anlatıyor.

44 yaşında sağlıklı ve sportif bir insan olan Lucy Adams pandeminin birinci aylarında 2020 Mart’ında Covid’e yakalandığını, 11 ay belirtilerin bir türlü son bulmadığını anlatıyor.

Nefes darlığı, baş ağrısı, kas ağrıları, görüş bozukluğu aylarca devam eden ve en küçük bir gayretten daha sonra yatağa düşen Adams, en kötüsünün de kimsenin uzun Covid ile ilgili bir bilgisinin olmaması olduğunu aktarıyor.

Ona hastalığında en hayli yardımcı olan şey ise, bu rahatsızlığı çeken tek kişinin kendisi olmadığını keşfetmesi olmuş.

11 ay daha sonra uzatmalı Covid’i atlatmayı beklerken Lucy Adams bir daha Covid’e yakalanıyor.

Adams, uzatmalı Covid’in kalıcı olmadığını sonunda güzelleşebilen bir hastalık olduğunu da vurguluyor.

HÜKÜMET BU HUSUSTA NE YAPIYOR?

Mayıs ayında Birleşik Krallık hükümeti hastalara özel bakım sağlayacak 89 uzun Covid kliniği oluşturulacağını vadetmişti.

Kurallara bakılırsa bu kliniklerin tabip nezaretinde olması ve hastalarda Covid-19 tedavileri için hastaneye yatmış olma kuralı aramaması gerekiyordu.

Ne var ki BBC’nin Panorama araştırma programı açılan birtakım kliniklerde hekim bulunmadığını ve dördünün de yalnızca Covid niçiniyle hastaneye yatmış hastaları aldığını tespit etti.

Açılan kliniklerin 10 adedine yatabilmek için hastaların 100 günden çok beklediği, hatta 6 aydan uzun müddet tam 191 gün kliniğe yatmayı bekleyen olduğu da belirlendi.

İngiltere Sıhhat Hizmetleri BBC’nin bu konulardaki sorularını yanıtlarken, uzatmalı Covid hizmetlerine 134 milyon sterlinden çok yatırım yapıldığını ve çocuklar için 15 ünite oluşturulduğunu bildirdi.

İskoçya ve Galler’de ise bu hususta uzmanlaşmış klinik bulunmuyor. Her iki özerk bölgenin yetkilileri BBC’ye mevcut hizmetleri güçlendirdiklerini söylemiş olduler. İskoçya uzatmalı Covid araştırmalarına 2,5 milyon sterlin yatırım yaptığını da deklare etti.

Birleşik Krallık Sıhhat Bakanlığı ise “Hükümet pandeminin başlangıcında ağır hastalar için süratle özel bakım imkanları geliştirdi ve artık tıpkı süratle ve birebir boyutta bir uğraş ile uzatmalı Covid geçiren hastalara takviye veriyor” dedi.

Hükümet bilim beşerlerine Covid’in uzun vadeli tesirlerini araştırmaları için 50 milyon sterlini aşkın takviye verildiğini de bildirdi.

BBC’nin, bilim insanlarının görüşlerinin yanı sıra uzun Covid yaşayanların tecrübelerini de aktardığı Panorama programı Birleşik Krallık’ta 12 Temmuz Pazartesi günü “Uzun Covid: tekrar güzelleşebilecek miyim?” başlığıyla yayınlanacak.
 
Üst