Muhabir
New member
Rusya 24 Şubat’ta Ukrayna topraklarına girdikten daha sonra toplumsal medyada bir görsel yayılmaya başladı.
Görselde Rus şair Puşkin’in resmi, 7 sayısı ve birkaç sıra halinde “yürüyen insan” emojileri göze çarpıyordu.
Bilenler için, paylaşımın verdiği ileti açıktı: Bir yer (Moskova’daki Puşkin Meydanı), saat ve hükümete karşı düzenlenecek protestoya davet.
Emojiler, Rusya’da protestoları ima etmek için yıllardır kullanılan bir koda gönderme yapıyordu.
niye KOD KULLANIYORLAR?
Rusya’da 2014 yılından beri müsaadesiz şovlar yasak ve yasağı delenler 15 güne kadar gözaltında tutulabiliyor. Yasağı üst üste delmek ise 5 yıla kadar mahpus cezası demek.
Yasak niçiniyle uzun müddettir aktivistler internet üzerinden organize olmak ve şov düzenlemek için kimi kodlu tabirler kullanıyor.
Maria da bir protestoya katılacağını arkadaşlarına ileti atarken kodlara başvuranlardan. BBC’ye konuşan Maria “Hadi merkeze yürüyüş yapmaya gidelim ya da “hava yürüyüş için harika” üzere bâtın tabirlerle haberleştiğini söylüyor.
SONUÇLARI NE OLUR?
İnsan hakları kuruluşu OVD-Info’ya bakılırsa Ukrayna işgalinin başlamasından bu yana Rusya’da iki haftada 14 bine yakın kişi gözaltına alındı. Şu ana dek bu şahısların kıymetli bir kısmı birkaç saat ya da birkaç gün gözaltında tutuldu.
Aleksander, Moskova’daki bir protestoya katılmış ve öncesinde bunu toplumsal medyada da paylaşmıştı.
Sonraki sabah sivil polisler, onu kız arkadaşının konutu önünde yakalayarak karakola götürdü. Günlerce gözaltında kaldıktan daha sonra, yetkililerin ona atfettiği ve yaptığını sav ettiği bir dizi hareketin altına imza atmaya zorlandı.
Gözaltına alınmasının niçini protestoya katılması mı, yoksa toplumsal medya paylaşımları mı bilemiyoruz. Öte yandan Aleksander bir süre daha sonra ikinci sefer, bu sefer metrodayken gözaltına alındı ve o periyotta diğer rastgele bir şova katılmamıştı.
BBC’nin ulaştığı bilgiye bakılırsa, birtakım gözaltılar yalnızca toplumsal medya paylaşımlarına dayandırılıyor.
Getty Images
24 Şubat günü, protesto şovlarına daha açıkça davet yapan bir tweeti “merkeze uzun vakittir yürümemiştim” bildirisiyle bir daha paylaşan genç bir bayan da, beş gün daha sonra trende seyahat ederken gözaltına alındı. Moskova’nın metro sistemindeki yüz tanıma yazılımı aracılığıyla yerinin tespit edildiği düşünülüyor.
Duruşması görüldüğünde, kelam konusu Twitter paylaşımının da olduğu bir doküman de mahkemeye sunuldu. Dokümanda, yetkililerin bayanın paylaşımı yapmasından daha sonrasında aldığı dikkat çeken bir ekran manzarası de vardı.
Blog müellifi Niki, yakın bir arkadaşının erkek kardeşinin, birincisi protestoya katıldıktan daha sonra birkaç saatliğine, ikinci de VK toplumsal medya uygulamasında protestonun bilgilerinı arkadaşıyla paylaşmakla suçlandığı için bir hafta mühletle olmak üzere, toplam iki defa gözaltına alındığını aktarıyor.
DURUM DEĞİŞİYOR MU?
4 Mart Cuma günü Rusya hükümeti, ordu ile ilgili “sahte haberlerin” önüne geçmek istediklerini söyleyerek yeni bir yasa çıkardı. Lakin yasanın daha fazlaca savaş tersi protestoculara olan baskı ve sansürü daha da artırmak için kullanılacağından telaş ediliyor. Eskisine nazaran daha sert cezalar getiren yasa, 15 yıla kadar mahpus cezasının önünü açıyor.
Maria üzere gençler için yasanın getirilmesi “şimdiden bir şeyleri değiştirdi”. Maria, “Artık protestolara katılmaktan da, bu ‘özel operasyon (Rusya’nın Ukrayna’yı işgali) hakkında paylaşım yapmaktan da korkuyorum” diyor.
OVD-Info da, yeni maddeden beri gözaltı ve tutuklamaların arttığına dair açık işaretler olduğunu kaydediyor.
HANGİ PLATFORMLARDA PAYLAŞIM YAPIYORLAR?
OVD-Info’dan Leonid Drabkin’e nazaran, bağımsız medya kuruluşlarının darbe alması, Facebook’un yasaklanması ve TikTok’taki paylaşımlara sınırlamalar getirilmesi, ülkede yaşayanların bilgiye erişimini zorlaştırdı.
İnsanların dehşet ortasında otosansüre yöneleceğini vurgulayan Drabkin, “Instagram’a baktığınızda eskisine göre yaklaşık 10 kat daha az paylaşım görürsünüz” diye vurguluyor.
Drabkin’in kendi yakınları içinde da toplumsal medya profillerinin tamamını silenler var.
Sert cezalar kararı “protesto edecek hamaseti bulanların” sayısı da azalabilir.
Güvenlik telaşları niçiniyle kimi iştirakçilerin isimleri değiştirilmiştir.
Görselde Rus şair Puşkin’in resmi, 7 sayısı ve birkaç sıra halinde “yürüyen insan” emojileri göze çarpıyordu.
Bilenler için, paylaşımın verdiği ileti açıktı: Bir yer (Moskova’daki Puşkin Meydanı), saat ve hükümete karşı düzenlenecek protestoya davet.
Emojiler, Rusya’da protestoları ima etmek için yıllardır kullanılan bir koda gönderme yapıyordu.
niye KOD KULLANIYORLAR?
Rusya’da 2014 yılından beri müsaadesiz şovlar yasak ve yasağı delenler 15 güne kadar gözaltında tutulabiliyor. Yasağı üst üste delmek ise 5 yıla kadar mahpus cezası demek.
Yasak niçiniyle uzun müddettir aktivistler internet üzerinden organize olmak ve şov düzenlemek için kimi kodlu tabirler kullanıyor.
Maria da bir protestoya katılacağını arkadaşlarına ileti atarken kodlara başvuranlardan. BBC’ye konuşan Maria “Hadi merkeze yürüyüş yapmaya gidelim ya da “hava yürüyüş için harika” üzere bâtın tabirlerle haberleştiğini söylüyor.
SONUÇLARI NE OLUR?
İnsan hakları kuruluşu OVD-Info’ya bakılırsa Ukrayna işgalinin başlamasından bu yana Rusya’da iki haftada 14 bine yakın kişi gözaltına alındı. Şu ana dek bu şahısların kıymetli bir kısmı birkaç saat ya da birkaç gün gözaltında tutuldu.
Aleksander, Moskova’daki bir protestoya katılmış ve öncesinde bunu toplumsal medyada da paylaşmıştı.
Sonraki sabah sivil polisler, onu kız arkadaşının konutu önünde yakalayarak karakola götürdü. Günlerce gözaltında kaldıktan daha sonra, yetkililerin ona atfettiği ve yaptığını sav ettiği bir dizi hareketin altına imza atmaya zorlandı.
Gözaltına alınmasının niçini protestoya katılması mı, yoksa toplumsal medya paylaşımları mı bilemiyoruz. Öte yandan Aleksander bir süre daha sonra ikinci sefer, bu sefer metrodayken gözaltına alındı ve o periyotta diğer rastgele bir şova katılmamıştı.
BBC’nin ulaştığı bilgiye bakılırsa, birtakım gözaltılar yalnızca toplumsal medya paylaşımlarına dayandırılıyor.
Getty Images
24 Şubat günü, protesto şovlarına daha açıkça davet yapan bir tweeti “merkeze uzun vakittir yürümemiştim” bildirisiyle bir daha paylaşan genç bir bayan da, beş gün daha sonra trende seyahat ederken gözaltına alındı. Moskova’nın metro sistemindeki yüz tanıma yazılımı aracılığıyla yerinin tespit edildiği düşünülüyor.
Duruşması görüldüğünde, kelam konusu Twitter paylaşımının da olduğu bir doküman de mahkemeye sunuldu. Dokümanda, yetkililerin bayanın paylaşımı yapmasından daha sonrasında aldığı dikkat çeken bir ekran manzarası de vardı.
Blog müellifi Niki, yakın bir arkadaşının erkek kardeşinin, birincisi protestoya katıldıktan daha sonra birkaç saatliğine, ikinci de VK toplumsal medya uygulamasında protestonun bilgilerinı arkadaşıyla paylaşmakla suçlandığı için bir hafta mühletle olmak üzere, toplam iki defa gözaltına alındığını aktarıyor.
DURUM DEĞİŞİYOR MU?
4 Mart Cuma günü Rusya hükümeti, ordu ile ilgili “sahte haberlerin” önüne geçmek istediklerini söyleyerek yeni bir yasa çıkardı. Lakin yasanın daha fazlaca savaş tersi protestoculara olan baskı ve sansürü daha da artırmak için kullanılacağından telaş ediliyor. Eskisine nazaran daha sert cezalar getiren yasa, 15 yıla kadar mahpus cezasının önünü açıyor.
Maria üzere gençler için yasanın getirilmesi “şimdiden bir şeyleri değiştirdi”. Maria, “Artık protestolara katılmaktan da, bu ‘özel operasyon (Rusya’nın Ukrayna’yı işgali) hakkında paylaşım yapmaktan da korkuyorum” diyor.
OVD-Info da, yeni maddeden beri gözaltı ve tutuklamaların arttığına dair açık işaretler olduğunu kaydediyor.
HANGİ PLATFORMLARDA PAYLAŞIM YAPIYORLAR?
OVD-Info’dan Leonid Drabkin’e nazaran, bağımsız medya kuruluşlarının darbe alması, Facebook’un yasaklanması ve TikTok’taki paylaşımlara sınırlamalar getirilmesi, ülkede yaşayanların bilgiye erişimini zorlaştırdı.
İnsanların dehşet ortasında otosansüre yöneleceğini vurgulayan Drabkin, “Instagram’a baktığınızda eskisine göre yaklaşık 10 kat daha az paylaşım görürsünüz” diye vurguluyor.
Drabkin’in kendi yakınları içinde da toplumsal medya profillerinin tamamını silenler var.
Sert cezalar kararı “protesto edecek hamaseti bulanların” sayısı da azalabilir.
Güvenlik telaşları niçiniyle kimi iştirakçilerin isimleri değiştirilmiştir.