Muhabir
New member
Fazila HaidariUkrayna’da yaşayan Afgan bir mülteci olan Fazila Haydari, BBC’ye verdiği demeçte ülkede olup bitenleri “Taliban’ın Kabil’e saldırışı gibiydi” kelamlarıyla anlatıyor.
“Taliban Afganistan’da iktidarı ele geçirdiğindeki durum, şu an Kiev’de gördüklerimden daha güzeldi. bir daha kaçıyoruz. Lakin bu sefer bilmediğimiz yerlere.”
Bu kelamlar, altı ay evvel Taliban Afganistan’a girdiğinde Ukrayna’ya kaçabilen 36 yaşındaki Afgan askeri çalışanı Haydar Sıddıki’ye ilişkin.
“Kabil’den kaçtım ve ömrümü kurtarmak için Ukrayna’ya geldim. Savaşın beni burada da takip edeceğini hiç zannetmezdim. Ne bahtı kara bir ulusuz.”
Sıddıki, 15 yıl Afganistan ordusunda bakılırsav aldıktan daha sonra, yalnızca bir çift üniforma ile Ukrayna’ya gitti. Bavulunu hazırlayacak vakti dahi yoktu. Hislerini lisana getiren Sıddıki, “Yağmurdan kaçarken, birden doluya tutuluyorsunuz” diyor.
Haidar SeddiqiEski bir askeri işçi olan Sıddıki, Taliban’ın denetimi ele geçirmesiyle bir arada Afganistan’dan kaçtı.
Sıddıki, Afganistan’daki Sovyet işgalinin sonlandığında sırf 3 yaşındaydı. Onun jenerasyonu ülke ortasında savaşla büyüdü. Evvel Taliban ülkedeki denetimi ele geçirdi, sonrasındasında ABD işgali ve ondan sonrasında bir daha Taliban. Savaştan kaçıp, huzur ortasında bir hayat yaşamak istediğini söylüyor Sıddıki.
Artık ise Ukrayna’da tarihin nasıl da tekerrür ettiğine şaşıran Sıddıki, Avrupa’ya gelmesine karşın savaşın onu takip etmeyi bırakacağından kuşku ediyor.
‘KENDİ BAŞINIZASINIZ’
24 Şubat Perşembe gününün sabahında Ukrayna’da halk siren seslerine ve Rusya’nın geniş çaplı işgaline uyandı.
Sıddıki de dahil olmak üzere huzuru bulmak için Ukrayna’ya kaçan hayli sayıda Afgan da “hiç beklemedikleri” bir yerde askeri bir harekat karşısında şaşkına düştüler.
Haidar SeddiqiKamp yetkilileri, işgalin başlamasıyla kelam konusu mültecilere kendi başlarının devasına bakmalarını söylemiş oldu.
Sabah namazı için uyandığında, mülteci kampındaki kaosu şu biçimde anlatıyor Sıddıki:
“Her şey haberlerdeydi. Kamptaki yetkililer kapıları açtı ve bize kaçmamızı söylemiş olduler. O vakte kadar beşerler bağırışlar içerisindeydi.”
Sıddıki, farklı ülkelerden gelen yaklaşık 250 mültecinin kendilerini “hiçliğin ortasında” bulduğunu söylüyor.
Kendilerine kendi hayatlarını kurtarmaları gerektiği söylendiğini söz eden Sıddıki, en yakın ana yola 47 km uzakta olduklarını ve ulaşım talepleri dfe reddedildiği için tüm yolu yürümek zorunda olduklarını belirtiyor:
“Kamp yetkilileri bize şu andan itibaren kendi başınıza olduğunuzu söylemiş oldu.”
Olay yerinden gelen görüntüler, Chernihiv kenti yakınlarında, yapraksız ağaçlarla çevrili kırsal bir alanda poşetlere doldukları eşyalarını taşıyan ailelerin yürüdüğü anları gösteriyor.
Göçmenlerin çoğunluğu Ukrayna’nın batısına gitmeyi deniyor ve halihazırda batı kentlerinde olanlar da ülkeden kaçmaya çalışıyor.
‘BURASI İNANÇLI OLABİLİR DİYE DÜŞÜNDÜK’
Fazila HaidariFazila Haidari, Taliban öncesinde Afganistan’da uçuş vazifelisi olarak misyon yapıyordu.
Fazila Haydari, Perşembe sabahı sirenlerle uyanan diğer birisi.
BBC’ye WhatsApp’tan ulaşan 26 yaşındaki bayan, “Taliban’ın Kabil’e saldırışı üzereydi. İnsanların çaresizliğini ve kaosu fazlaca net hatırlıyorum. Artık ise Ukrayna’dan kaçmaya çalışan insanları görüyorum. Bunun gerçekleşmesini aklım hayalim almıyor” diyor.
Haydari attığı iletileri, Batı Ukrayna’daki Lviv kentinde küçük bir stüdyo dairede yaşayan 24 yaşında küçük kız kardeşinin konutundan yazıyor. İki kız kardeş de Afganistan’dan Ukrayna’ya gelmedilk evvelce uçuş vazifelisi olarak çalışıyordu.
Hâletiruhiyelerini şu sözlerle analtıyor Haydari:
“Kardeşim sabahtan beri konuşamıyor. İkimiz de şoktayız. Ne yapacağımızı, nereye gideceğimizi hiç bilmiyoruz.”
Haydari ve kardeşi şu anda Ukrayna’dan üçüncü bir ülkeye yerleştirilmeyi bekliyor. Umutsuzca yardım arıyorlar, tanıdıkları herkesle irtibata geçiyorlar:
“Buranın inançlı olacağını düşündük ancak duruma bakın. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve başka kuruluşları arıyorum fakat kimse telefonlarımıza karşılık vermiyor.”
İki kız kardeşin ailesinin yarısı hala Taliban idaresinin altında kaygıyla yaşıyor. Fakat artık aile kızların güvenliğinden telaş ediyor:
“Kabil’de olup bitenlerle ilgili şok ortasındaydık, memleketimizdeki ailelerimiz için endişeleniyorduk. Artık Ukrayna akın altında ve ailem bizim için endişeleniyor. Taliban’dan kurtulduğum için memnundum lakin artık Kabil’den ayrılmak uygun bir niyet miydi diye düşünüyorum, zira artık diğer bir savaşın ortasındayım.”
‘BAŞKA NEREYE KAÇSAM BİLEMİYORUM’
Ahmad SajadAhmed Sajad bu fotoğrafı Polonya sonuna yakın bir bölgeden gönderdi
Taliban’ın Ağustos 2021’deki iktidara geçmesinin akabinde tahliye edilen 370 kişi de dahil olmak üzere Ukrayna’da yaklaşık 5 bin Afgan vatandaşının yaşadığı iddia ediliyor. Ukrayna toprakları bir savaş alanına dönmesiyle, ülkeler kendi vatandaşlarını tahliye etmenin kederinde. Ancak Afganlar ‘terk edilmiş ve unutulduklarını’ düşünüyor.
Ahmed Sajad (gerçek ismi değil), “Gerçekten sefil, evsiz ve perişan hissediyorum” diyor.
Taliban altı ay öncesinde iktidara geldiğinde Sajad, Kabil’de mesleğinin doruğunda üst seviye bir hükümet yetkilisiydi.
Perşembe sabahı uyandığında dairesinin yanına bir roket düştüğünü görür görmez gözlerine inanamadığını söylüyor:
“Buraya biraz huzur ortasında yaşamak için geldik. Dehşetin tekerrür edeceğini hiç beklemiyorduk. Şu anda Kiev’deyim ve beşerler farklı istikametlere gerçek koşuyor.”
AFPAğustos 2021’de Taliban’ın Kabil’i almasının akabinde para çekmeye çalışan beşerler banka önlerinde uzun kuyruklar oluşturmuştu.
“Süpermarketlerin, akaryakıt istasyonlarının ve ATM’lerin yakınında uzun kuyruklar var… Birkaç ay evvel Kabil’de gördüğümüz de tam olarak buydu.”
Altı ay evvel Afganistan’dan Ukrayna’ya gelen Sajad ve öbürleri artık çaresizlik arasındaler:
“Dil bilmiyoruz, pasaportlarımız devletin elinde ve hiç bir yere gidemeyiz. Ayrılmak istesek bile nereye kaçabileceğimizi bilmiyorum.”
Afgan halkı, Ukrayna’daki gelişmelerin akabinde toplumsal medyada süratlice reaksiyonlar verdi. Hem Taliban’ın bir daha iktidara gelişi tıpkı vakitte binlerce insanın vefatına niye olan 1979’daki Sovyetler Birliği işgali hafızlarında çabucak canlanabildi.
“Şimdi sorun şu ki burada bizi dinleyecek ya da göz kulak olacak kimse yok. Kendimi epey sefil hissediyorum, ne büyükelçiliğimiz ne hükümetimiz var. Hatta kimliğimiz bile yok. Yanımızda kimse yok.”
‘ÇOCUKLARIMI yeniden GÖRECEK MİYİM?’
Haidar Seddiqi
Yürüyerek inançlı bir alana kaçan Haydar Sıddıki ve kamptan arkadaşları bitkin durumdalar. Yanlarında üç cocuklu altı kişilik bir aile bile var.
Gece yarısı 75 km’den daha fazla yol yürüdüler. Artık ise bir çatışma bölgesi olan Çernigiv’in merkezine ulaştılar.
Cuma sabahı bir sesli ileti gönderen Sıddıki, hava akınlarının gayesi olmamak ismine küçük kümeler halinde yürüdüklerini söylemiş oldu.
Milletlerarası toplumdan ve Birleşmiş Milletlerden onun üzere insanları unutmamalarını istiyor:
“Ya burada bir atak olur da bize bir şey olursa? Afganistan’daki aileme ne olacak? Ya ölürsem onlara sağ mı meyyit mü olduğumu kim söyleyecek. Çocuklarımı yeniden gorebilecek miyim?”
“Taliban Afganistan’da iktidarı ele geçirdiğindeki durum, şu an Kiev’de gördüklerimden daha güzeldi. bir daha kaçıyoruz. Lakin bu sefer bilmediğimiz yerlere.”
Bu kelamlar, altı ay evvel Taliban Afganistan’a girdiğinde Ukrayna’ya kaçabilen 36 yaşındaki Afgan askeri çalışanı Haydar Sıddıki’ye ilişkin.
“Kabil’den kaçtım ve ömrümü kurtarmak için Ukrayna’ya geldim. Savaşın beni burada da takip edeceğini hiç zannetmezdim. Ne bahtı kara bir ulusuz.”
Sıddıki, 15 yıl Afganistan ordusunda bakılırsav aldıktan daha sonra, yalnızca bir çift üniforma ile Ukrayna’ya gitti. Bavulunu hazırlayacak vakti dahi yoktu. Hislerini lisana getiren Sıddıki, “Yağmurdan kaçarken, birden doluya tutuluyorsunuz” diyor.
Haidar SeddiqiEski bir askeri işçi olan Sıddıki, Taliban’ın denetimi ele geçirmesiyle bir arada Afganistan’dan kaçtı.
Sıddıki, Afganistan’daki Sovyet işgalinin sonlandığında sırf 3 yaşındaydı. Onun jenerasyonu ülke ortasında savaşla büyüdü. Evvel Taliban ülkedeki denetimi ele geçirdi, sonrasındasında ABD işgali ve ondan sonrasında bir daha Taliban. Savaştan kaçıp, huzur ortasında bir hayat yaşamak istediğini söylüyor Sıddıki.
Artık ise Ukrayna’da tarihin nasıl da tekerrür ettiğine şaşıran Sıddıki, Avrupa’ya gelmesine karşın savaşın onu takip etmeyi bırakacağından kuşku ediyor.
‘KENDİ BAŞINIZASINIZ’
24 Şubat Perşembe gününün sabahında Ukrayna’da halk siren seslerine ve Rusya’nın geniş çaplı işgaline uyandı.
Sıddıki de dahil olmak üzere huzuru bulmak için Ukrayna’ya kaçan hayli sayıda Afgan da “hiç beklemedikleri” bir yerde askeri bir harekat karşısında şaşkına düştüler.
Haidar SeddiqiKamp yetkilileri, işgalin başlamasıyla kelam konusu mültecilere kendi başlarının devasına bakmalarını söylemiş oldu.
Sabah namazı için uyandığında, mülteci kampındaki kaosu şu biçimde anlatıyor Sıddıki:
“Her şey haberlerdeydi. Kamptaki yetkililer kapıları açtı ve bize kaçmamızı söylemiş olduler. O vakte kadar beşerler bağırışlar içerisindeydi.”
Sıddıki, farklı ülkelerden gelen yaklaşık 250 mültecinin kendilerini “hiçliğin ortasında” bulduğunu söylüyor.
Kendilerine kendi hayatlarını kurtarmaları gerektiği söylendiğini söz eden Sıddıki, en yakın ana yola 47 km uzakta olduklarını ve ulaşım talepleri dfe reddedildiği için tüm yolu yürümek zorunda olduklarını belirtiyor:
“Kamp yetkilileri bize şu andan itibaren kendi başınıza olduğunuzu söylemiş oldu.”
Olay yerinden gelen görüntüler, Chernihiv kenti yakınlarında, yapraksız ağaçlarla çevrili kırsal bir alanda poşetlere doldukları eşyalarını taşıyan ailelerin yürüdüğü anları gösteriyor.
Göçmenlerin çoğunluğu Ukrayna’nın batısına gitmeyi deniyor ve halihazırda batı kentlerinde olanlar da ülkeden kaçmaya çalışıyor.
‘BURASI İNANÇLI OLABİLİR DİYE DÜŞÜNDÜK’
Fazila HaidariFazila Haidari, Taliban öncesinde Afganistan’da uçuş vazifelisi olarak misyon yapıyordu.
Fazila Haydari, Perşembe sabahı sirenlerle uyanan diğer birisi.
BBC’ye WhatsApp’tan ulaşan 26 yaşındaki bayan, “Taliban’ın Kabil’e saldırışı üzereydi. İnsanların çaresizliğini ve kaosu fazlaca net hatırlıyorum. Artık ise Ukrayna’dan kaçmaya çalışan insanları görüyorum. Bunun gerçekleşmesini aklım hayalim almıyor” diyor.
Haydari attığı iletileri, Batı Ukrayna’daki Lviv kentinde küçük bir stüdyo dairede yaşayan 24 yaşında küçük kız kardeşinin konutundan yazıyor. İki kız kardeş de Afganistan’dan Ukrayna’ya gelmedilk evvelce uçuş vazifelisi olarak çalışıyordu.
Hâletiruhiyelerini şu sözlerle analtıyor Haydari:
“Kardeşim sabahtan beri konuşamıyor. İkimiz de şoktayız. Ne yapacağımızı, nereye gideceğimizi hiç bilmiyoruz.”
Haydari ve kardeşi şu anda Ukrayna’dan üçüncü bir ülkeye yerleştirilmeyi bekliyor. Umutsuzca yardım arıyorlar, tanıdıkları herkesle irtibata geçiyorlar:
“Buranın inançlı olacağını düşündük ancak duruma bakın. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve başka kuruluşları arıyorum fakat kimse telefonlarımıza karşılık vermiyor.”
İki kız kardeşin ailesinin yarısı hala Taliban idaresinin altında kaygıyla yaşıyor. Fakat artık aile kızların güvenliğinden telaş ediyor:
“Kabil’de olup bitenlerle ilgili şok ortasındaydık, memleketimizdeki ailelerimiz için endişeleniyorduk. Artık Ukrayna akın altında ve ailem bizim için endişeleniyor. Taliban’dan kurtulduğum için memnundum lakin artık Kabil’den ayrılmak uygun bir niyet miydi diye düşünüyorum, zira artık diğer bir savaşın ortasındayım.”
‘BAŞKA NEREYE KAÇSAM BİLEMİYORUM’
Ahmad SajadAhmed Sajad bu fotoğrafı Polonya sonuna yakın bir bölgeden gönderdi
Taliban’ın Ağustos 2021’deki iktidara geçmesinin akabinde tahliye edilen 370 kişi de dahil olmak üzere Ukrayna’da yaklaşık 5 bin Afgan vatandaşının yaşadığı iddia ediliyor. Ukrayna toprakları bir savaş alanına dönmesiyle, ülkeler kendi vatandaşlarını tahliye etmenin kederinde. Ancak Afganlar ‘terk edilmiş ve unutulduklarını’ düşünüyor.
Ahmed Sajad (gerçek ismi değil), “Gerçekten sefil, evsiz ve perişan hissediyorum” diyor.
Taliban altı ay öncesinde iktidara geldiğinde Sajad, Kabil’de mesleğinin doruğunda üst seviye bir hükümet yetkilisiydi.
Perşembe sabahı uyandığında dairesinin yanına bir roket düştüğünü görür görmez gözlerine inanamadığını söylüyor:
“Buraya biraz huzur ortasında yaşamak için geldik. Dehşetin tekerrür edeceğini hiç beklemiyorduk. Şu anda Kiev’deyim ve beşerler farklı istikametlere gerçek koşuyor.”
AFPAğustos 2021’de Taliban’ın Kabil’i almasının akabinde para çekmeye çalışan beşerler banka önlerinde uzun kuyruklar oluşturmuştu.
“Süpermarketlerin, akaryakıt istasyonlarının ve ATM’lerin yakınında uzun kuyruklar var… Birkaç ay evvel Kabil’de gördüğümüz de tam olarak buydu.”
Altı ay evvel Afganistan’dan Ukrayna’ya gelen Sajad ve öbürleri artık çaresizlik arasındaler:
“Dil bilmiyoruz, pasaportlarımız devletin elinde ve hiç bir yere gidemeyiz. Ayrılmak istesek bile nereye kaçabileceğimizi bilmiyorum.”
Afgan halkı, Ukrayna’daki gelişmelerin akabinde toplumsal medyada süratlice reaksiyonlar verdi. Hem Taliban’ın bir daha iktidara gelişi tıpkı vakitte binlerce insanın vefatına niye olan 1979’daki Sovyetler Birliği işgali hafızlarında çabucak canlanabildi.
“Şimdi sorun şu ki burada bizi dinleyecek ya da göz kulak olacak kimse yok. Kendimi epey sefil hissediyorum, ne büyükelçiliğimiz ne hükümetimiz var. Hatta kimliğimiz bile yok. Yanımızda kimse yok.”
‘ÇOCUKLARIMI yeniden GÖRECEK MİYİM?’
Haidar Seddiqi
Yürüyerek inançlı bir alana kaçan Haydar Sıddıki ve kamptan arkadaşları bitkin durumdalar. Yanlarında üç cocuklu altı kişilik bir aile bile var.
Gece yarısı 75 km’den daha fazla yol yürüdüler. Artık ise bir çatışma bölgesi olan Çernigiv’in merkezine ulaştılar.
Cuma sabahı bir sesli ileti gönderen Sıddıki, hava akınlarının gayesi olmamak ismine küçük kümeler halinde yürüdüklerini söylemiş oldu.
Milletlerarası toplumdan ve Birleşmiş Milletlerden onun üzere insanları unutmamalarını istiyor:
“Ya burada bir atak olur da bize bir şey olursa? Afganistan’daki aileme ne olacak? Ya ölürsem onlara sağ mı meyyit mü olduğumu kim söyleyecek. Çocuklarımı yeniden gorebilecek miyim?”