Muhabir
New member
“Ukrayna halkı çaresizlik içerisinde Batı’dan semalarımızı muhafazasını istiyor. Uçuşa yasaklı bölge ilan edilmesini istiyoruz.”
Ukraynalı Daria Kaleniuk, Salı günü Londra’da İngiltere Başbakanı Boris Johnson’a bir basın toplantısında bunları söylüyordu.
Kaleniuk, “Ukraynalı bayanlar ve Ukraynalı çocuklar gökyüzünden yağan bombalar ve füzeler yüzünden derin bir kaygıyla yaşıyor” dedi.
Ama Rusya’nın ateşi Ukrayna’nın yerleşim bölgelerine de isabet eder ve sivil halktan can kaybı artarken, Batı’nın uçuşa yasak bölge ilan etmeye hazırlandığına dair bir işaret yok.
UÇUŞA YASAK BÖLGE NE DEMEK?
Uçuşa yasak bölge, aşikâr bir hava alanında aşikâr uçakların uçuşunun yasaklanması demek.
Sivil alanda hassas bölgelerin mesela, kraliyet saraylarının korunması gayesiyle daima olarak ya da büyük spor tertipleri ya da kalabalıkların toplandığı durumlarda süreksiz güvenlik emeliyle ilan edilebiliyor.
Askeri bağlamda ise uçuşa yasak bölge, çoklukla ataklar ya da hava istihbarat faaliyetlerinden korunmak emeliyle yasaklı bölgeye uçakların girişinin engellenmesi manasına geliyor.
Bu çeşit bir alan ilan edildiğinde, bunu ihlaline de askeri yollarla hazır olmak gerekiyor.
ötürüsıyla uçuşa yasaklı bir bölgeyi korumak için keşif-izleme faaliyetlerinden, önleyici ataklara, ya da hava alanına giren uçakların düşürülmesine kadar biroldukça yola başvurulabilir.
Ukrayna için uçuşa yasak bölge ilanı bu bakımdan, bilhassa de NATO tarafınca ilan edilirse, NATO güçlerinin direkt doğruya Rus uçakları ile karşı karşıya gelmesi ve gerektiğinde onları düşürmesi manasına gelebilir.
BATI niye UKRAYNA İÇİN UÇUŞ YASAK BÖLGE İLAN ETMEZ?
NATO güçlerinin Rus savaş uçakları ya da savunma sistemleriyle direkt teması bu krizde epey süratli bir tırmanış manasına gelir.
ABD’den emekli hava generali Philip Breedlove Foreign Policy isimli dergiye verdiği mülakatta “Burası uçuşa yasak bölge demek yetmez” diyor.
2013 ile 2016 yılları içinde NATO Müttefik Kuvvetler Kumandanı olan Breedlove aslında Ukrayna’da uçuşa yasaklı hava alanı ilan edilmesi davetlerini destekliyor lakin bunun fazlaca önemli sonuçlar doğuracak bir karar olduğunu vurguluyor:
“Bu, savaş ilan etmek manasına gelir. Şayet uçuşa yasaklı bölge ilan edersek, düşmanın bu alana yönelik, onu etkileyecek ateş kapasitesini de gaye almamız gerekecektir.”
İngiltere Parlamentosu Savunma Karma Komitesi Lideri Tobias Ellwood ise kısmi uçuşa yasak bölge ilan edilmesi fikrini destekledi ve NATO’nun sivil insanların mevti ve savaş hatası savlarına müdahale etmesi gerektiğini savundu.
Lakin NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın bu biçimde bir adım atmayacağını Pazartesi günü NBC televizyonuna net bir biçimde tabir etti ve “Ukrayna’ya karadan ya da havadan müdahaleye niyetimiz yok” dedi.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da ülkesinin Ukrayna hava alanında uçuşa yasak bölge ilanını desteklemeyeceğini zira Rus savaş uçaklarıyla savaşmanın, çatışmayı Avrupa’nın tamamına sıçratacağını söylemiş oldu.
BBC’ye konuşan Wallace, “Bir Avrupa savaşını tetiklemem fakat Ukrayna’nın savaşını sokak sokak onlara iletebildiğimiz her bir askeri techizatla desteklerim ve destekleyeceğiz” dedi.
Birebir biçimde ABD de tıpkı sebeplerle uçuşa yasak bölge ilan etmeyeceğini söylüyor.
Rusya ile çatışmadaki her bir tırmanış nükleer silah tehlikesini akıllara getiriyor.
Bu tasa Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Rusya’nın nükleer silahlarını özel alarma geçirdiğini ilan etmesiyle daha bir öne çıktı.
Çokları bunu bu silahları hakikaten kullanma niyetinden çok, sert bir ileti verme olarak okudu.
Lakin nükleer silahların kullanılabileceği bir dünya savaşının hafifçeçe ima edilmesi dahi, sivil halkın hücum altındaki tüyler ürpertici imajlarına karşın, Ukrayna üzerinde bir uçuşa yasaklı bölge ilan edilmesi mümkünlüğünün sıfıra yakın olması demek.
UÇUŞA YASAK BÖLGE DAHA EVVEL NERELERDE İLAN EDİLDİ?
1991 yılında Birinci Körfez Savaşı daha sonrasında ABD ve müttefikleri Irak’ta, Saddam Hüseyin’in itaatsiz bulduğu etnik ve dini nüfusa yönelik ataklarını engellemek emeliyle, güneyde Şii nüfusun, kuzeyde Kürt özerk idaresi bölgesinin semalarında iki uçuşa yasaklı bölge ilan ettiler.
ABD, İngiltere ve Fransa hükümetleri, Irak’taki insani yardımları muhafaza hedefli olarak uygulamaya giren Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’nun 688 sayılı sonucunı, kararda uçuşa yasak bölgelere dair hiç bir ibare yer almamasına rağmen yasaklara destek göstermişlerdi. Sonuçta uçuşa yasaklı bölge ilanı BM sonucu olmadan yapılmış oldu.
Irak’a ilişkin hava taşıtlarının uçuşlarının yasaklandığı bu bölgeler, bu sonucu ilan eden ABD, İngiltere ve Fransa’nın (1996’ya kadar) hava güçleri tarafınca yapılan devriye uçuşlarıyla denetlendi.
BM Güvenlik Kurulu, 1992 yılında Balkanlarda eski Yugoslavya topraklarında yaşanan savaşlar sırasında Bosna-Hersek hava alanı üzerinde “onay almamış” askeri uçuşları yasakladı.
BM Güvenlik Kurulu ayrıyeten 2011 yılında Libya’ya yönelik askeri müdahalenin bir modülü olarak da uçuşa yasak bölge ilan etti.
Bosna ve Libya’daki uçuşa yasak bölge NATO hava kuvvetleri tarafınca korundu.
Ukraynalı Daria Kaleniuk, Salı günü Londra’da İngiltere Başbakanı Boris Johnson’a bir basın toplantısında bunları söylüyordu.
Kaleniuk, “Ukraynalı bayanlar ve Ukraynalı çocuklar gökyüzünden yağan bombalar ve füzeler yüzünden derin bir kaygıyla yaşıyor” dedi.
Ama Rusya’nın ateşi Ukrayna’nın yerleşim bölgelerine de isabet eder ve sivil halktan can kaybı artarken, Batı’nın uçuşa yasak bölge ilan etmeye hazırlandığına dair bir işaret yok.
UÇUŞA YASAK BÖLGE NE DEMEK?
Uçuşa yasak bölge, aşikâr bir hava alanında aşikâr uçakların uçuşunun yasaklanması demek.
Sivil alanda hassas bölgelerin mesela, kraliyet saraylarının korunması gayesiyle daima olarak ya da büyük spor tertipleri ya da kalabalıkların toplandığı durumlarda süreksiz güvenlik emeliyle ilan edilebiliyor.
Askeri bağlamda ise uçuşa yasak bölge, çoklukla ataklar ya da hava istihbarat faaliyetlerinden korunmak emeliyle yasaklı bölgeye uçakların girişinin engellenmesi manasına geliyor.
Bu çeşit bir alan ilan edildiğinde, bunu ihlaline de askeri yollarla hazır olmak gerekiyor.
ötürüsıyla uçuşa yasaklı bir bölgeyi korumak için keşif-izleme faaliyetlerinden, önleyici ataklara, ya da hava alanına giren uçakların düşürülmesine kadar biroldukça yola başvurulabilir.
Ukrayna için uçuşa yasak bölge ilanı bu bakımdan, bilhassa de NATO tarafınca ilan edilirse, NATO güçlerinin direkt doğruya Rus uçakları ile karşı karşıya gelmesi ve gerektiğinde onları düşürmesi manasına gelebilir.
BATI niye UKRAYNA İÇİN UÇUŞ YASAK BÖLGE İLAN ETMEZ?
NATO güçlerinin Rus savaş uçakları ya da savunma sistemleriyle direkt teması bu krizde epey süratli bir tırmanış manasına gelir.
ABD’den emekli hava generali Philip Breedlove Foreign Policy isimli dergiye verdiği mülakatta “Burası uçuşa yasak bölge demek yetmez” diyor.
2013 ile 2016 yılları içinde NATO Müttefik Kuvvetler Kumandanı olan Breedlove aslında Ukrayna’da uçuşa yasaklı hava alanı ilan edilmesi davetlerini destekliyor lakin bunun fazlaca önemli sonuçlar doğuracak bir karar olduğunu vurguluyor:
“Bu, savaş ilan etmek manasına gelir. Şayet uçuşa yasaklı bölge ilan edersek, düşmanın bu alana yönelik, onu etkileyecek ateş kapasitesini de gaye almamız gerekecektir.”
İngiltere Parlamentosu Savunma Karma Komitesi Lideri Tobias Ellwood ise kısmi uçuşa yasak bölge ilan edilmesi fikrini destekledi ve NATO’nun sivil insanların mevti ve savaş hatası savlarına müdahale etmesi gerektiğini savundu.
Lakin NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın bu biçimde bir adım atmayacağını Pazartesi günü NBC televizyonuna net bir biçimde tabir etti ve “Ukrayna’ya karadan ya da havadan müdahaleye niyetimiz yok” dedi.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da ülkesinin Ukrayna hava alanında uçuşa yasak bölge ilanını desteklemeyeceğini zira Rus savaş uçaklarıyla savaşmanın, çatışmayı Avrupa’nın tamamına sıçratacağını söylemiş oldu.
BBC’ye konuşan Wallace, “Bir Avrupa savaşını tetiklemem fakat Ukrayna’nın savaşını sokak sokak onlara iletebildiğimiz her bir askeri techizatla desteklerim ve destekleyeceğiz” dedi.
Birebir biçimde ABD de tıpkı sebeplerle uçuşa yasak bölge ilan etmeyeceğini söylüyor.
Rusya ile çatışmadaki her bir tırmanış nükleer silah tehlikesini akıllara getiriyor.
Bu tasa Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Rusya’nın nükleer silahlarını özel alarma geçirdiğini ilan etmesiyle daha bir öne çıktı.
Çokları bunu bu silahları hakikaten kullanma niyetinden çok, sert bir ileti verme olarak okudu.
Lakin nükleer silahların kullanılabileceği bir dünya savaşının hafifçeçe ima edilmesi dahi, sivil halkın hücum altındaki tüyler ürpertici imajlarına karşın, Ukrayna üzerinde bir uçuşa yasaklı bölge ilan edilmesi mümkünlüğünün sıfıra yakın olması demek.
UÇUŞA YASAK BÖLGE DAHA EVVEL NERELERDE İLAN EDİLDİ?
1991 yılında Birinci Körfez Savaşı daha sonrasında ABD ve müttefikleri Irak’ta, Saddam Hüseyin’in itaatsiz bulduğu etnik ve dini nüfusa yönelik ataklarını engellemek emeliyle, güneyde Şii nüfusun, kuzeyde Kürt özerk idaresi bölgesinin semalarında iki uçuşa yasaklı bölge ilan ettiler.
ABD, İngiltere ve Fransa hükümetleri, Irak’taki insani yardımları muhafaza hedefli olarak uygulamaya giren Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’nun 688 sayılı sonucunı, kararda uçuşa yasak bölgelere dair hiç bir ibare yer almamasına rağmen yasaklara destek göstermişlerdi. Sonuçta uçuşa yasaklı bölge ilanı BM sonucu olmadan yapılmış oldu.
Irak’a ilişkin hava taşıtlarının uçuşlarının yasaklandığı bu bölgeler, bu sonucu ilan eden ABD, İngiltere ve Fransa’nın (1996’ya kadar) hava güçleri tarafınca yapılan devriye uçuşlarıyla denetlendi.
BM Güvenlik Kurulu, 1992 yılında Balkanlarda eski Yugoslavya topraklarında yaşanan savaşlar sırasında Bosna-Hersek hava alanı üzerinde “onay almamış” askeri uçuşları yasakladı.
BM Güvenlik Kurulu ayrıyeten 2011 yılında Libya’ya yönelik askeri müdahalenin bir modülü olarak da uçuşa yasak bölge ilan etti.
Bosna ve Libya’daki uçuşa yasak bölge NATO hava kuvvetleri tarafınca korundu.