Muhabir
New member
“İkisiyle birden nasıl yakın münasebet kurulur” diye soranlara, bunu başarmış bir ülkeyi örnek gösterelim: Çin Halk Cumhuriyeti. Ukrayna üzerinde Rusya ile Batı içinde tansiyon artarken, Çin Halk Cumhuriyeti, sessiz sedasız, savlı telaffuzlarda bulunmadan, Ukrayna’yla ekonomik münasebetlerini ağırlaştırdı ve şu anda Ukrayna’nın bir numaralı dış ticaret ortağı, Çin Halk Cumhuriyeti.
Bu iki ülkeye Türkiye’nin açısından bakarsak, şunları söyleyebiliriz:
Türkiye’nin Rusya’yla ekonomik ve siyasi alakaları ağırlaştırması, Türkiye’nin çıkarınadır, zira her şey bir yana, Rusya, ABD’nin bu coğrafyada istediği üzere at koşturmasını engelleyen en değerli bir güç haline geldi. Tarihte Rusya’yla aksilikler hayatış olsa da, yakın tarihte Türkiye açısından asıl sorun kaynağı olan yer Rusya değil, Batı’dır (FETÖ’nün elebaşısı, şu anda hangi ülkede? Buna verilecek karşılık, sıkıntıların kaynağını göstermeye yeter). Lakin, Rusya’yla çatışan çıkarlarımız da var ve Rusya’yla tek başına kalmak da uzun vadede sıkıntılara yol açar. İşte bu noktada, Karadeniz etrafında, Türkiye’nin yakın bağlantı kurabileceği bir ülke olarak, 40 milyonluk eğitimli nüfusuyla, sanayi altyapısıyla Ukrayna karşımıza çıkıyor.
ANKARA-KİEV BAĞLANTILARI
İki ülkeyi yakınlaştıran etkenler var: Birincisi, Ukrayna, Türkiye’nin Karadeniz havzasında geçmişten bugüne önemli bir sorun yaşamadığı tek ülke (1600’lü senelerda, Osmanlı vaktinde kimi aksilikler yaşanmış, lakin artık bunları ne biz hatırlıyoruz ne de Ukrayna toplumunun geneli hatırlıyor). İkincisi, Ukrayna’nın yayılmacı emeller güden bir ülke olmaması ve onunla direkt hudut komşusu olmamamız, bir hudut sorunu yaşamamızı engelliyor. Üçüncüsü, Türkiye’nin Ukrayna açısından taşıdığı ehemmiyet, ikili münasebetlerin sağlam bir çıkar beraberliğine dayanmasını sağlıyor. Çünkü, Ukrayna’nın dünya denizlerine açılan yolu üzerinde, Türk Boğazları var. Ukrayna’yı Ortadoğu’ya bağlayan yollar da, Türkiye’den geçiyor. Ayrıyeten Türkiye, bu bölgede Rusya’dan daha sonraki ikinci büyük askeri güç. Bu etkenler, yardımıyla, iki ülke münasebetlerinde yaşanan birtakım sıkıntılar, fazla büyümeden çözülebiliyor, ya da en azından, polemik gereci yapılmıyor.
Türkiye’nin Ukrayna’yla alakaların tahminen en isabetli tarafı, münasebetlerin partiler üstü kalması oldu. Otuz yıldan bu yana, Türkiye, Ukrayna’daki bütün idarelerle yakın bağ kurmayı başardı. (Batılılar üzere, Ukrayna’nın iç siyasetine karışmadı).
Öte yandan Türkiye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne dayanak olsa da, Rusya’yla çatışmacı bir telaffuz içine girmedi ve Rusya’ya karşı yaptırımlara katılmadı. Türkiye’nin, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını tanımaması niçiniyle Rusya’yla münasebetlerin bozulacağı söylenemez. Zira Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakını dünyada tanıyan, hayli az ülke var ve bunlar da Venezüella, Suriye, Belarus üzere, Batı’nın baskısı karşısında Rus takviyesine muhtaç olan idareler. Çin de Kırım’ın ilhakını tanımış değil.
Ama Türkiye’nin Ukrayna’yla münasebetlerinde hassas olunması gereken birkaç nokta var: Birincisi, Ukrayna’yla savunma işbirliği, Rusya’dan tedirginlikle izleniyor. İkincisi, Ukrayna’nın ileride Batı’ya tam entegre olması halinde, iki ülke bağlantıları şimdiki üzere kalmayabilir. Üçüncüsüyse bir epey Ukraynalının Türkçe bilmesine karşılık bizde Ukraynaca bilen pek kimse yok. Bizdeki bu bilgi ve uzmanlaşma eksikliği de dış siyasetteki tahminen en zayıf noktamız.
Bu iki ülkeye Türkiye’nin açısından bakarsak, şunları söyleyebiliriz:
Türkiye’nin Rusya’yla ekonomik ve siyasi alakaları ağırlaştırması, Türkiye’nin çıkarınadır, zira her şey bir yana, Rusya, ABD’nin bu coğrafyada istediği üzere at koşturmasını engelleyen en değerli bir güç haline geldi. Tarihte Rusya’yla aksilikler hayatış olsa da, yakın tarihte Türkiye açısından asıl sorun kaynağı olan yer Rusya değil, Batı’dır (FETÖ’nün elebaşısı, şu anda hangi ülkede? Buna verilecek karşılık, sıkıntıların kaynağını göstermeye yeter). Lakin, Rusya’yla çatışan çıkarlarımız da var ve Rusya’yla tek başına kalmak da uzun vadede sıkıntılara yol açar. İşte bu noktada, Karadeniz etrafında, Türkiye’nin yakın bağlantı kurabileceği bir ülke olarak, 40 milyonluk eğitimli nüfusuyla, sanayi altyapısıyla Ukrayna karşımıza çıkıyor.
ANKARA-KİEV BAĞLANTILARI
İki ülkeyi yakınlaştıran etkenler var: Birincisi, Ukrayna, Türkiye’nin Karadeniz havzasında geçmişten bugüne önemli bir sorun yaşamadığı tek ülke (1600’lü senelerda, Osmanlı vaktinde kimi aksilikler yaşanmış, lakin artık bunları ne biz hatırlıyoruz ne de Ukrayna toplumunun geneli hatırlıyor). İkincisi, Ukrayna’nın yayılmacı emeller güden bir ülke olmaması ve onunla direkt hudut komşusu olmamamız, bir hudut sorunu yaşamamızı engelliyor. Üçüncüsü, Türkiye’nin Ukrayna açısından taşıdığı ehemmiyet, ikili münasebetlerin sağlam bir çıkar beraberliğine dayanmasını sağlıyor. Çünkü, Ukrayna’nın dünya denizlerine açılan yolu üzerinde, Türk Boğazları var. Ukrayna’yı Ortadoğu’ya bağlayan yollar da, Türkiye’den geçiyor. Ayrıyeten Türkiye, bu bölgede Rusya’dan daha sonraki ikinci büyük askeri güç. Bu etkenler, yardımıyla, iki ülke münasebetlerinde yaşanan birtakım sıkıntılar, fazla büyümeden çözülebiliyor, ya da en azından, polemik gereci yapılmıyor.
Türkiye’nin Ukrayna’yla alakaların tahminen en isabetli tarafı, münasebetlerin partiler üstü kalması oldu. Otuz yıldan bu yana, Türkiye, Ukrayna’daki bütün idarelerle yakın bağ kurmayı başardı. (Batılılar üzere, Ukrayna’nın iç siyasetine karışmadı).
Öte yandan Türkiye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne dayanak olsa da, Rusya’yla çatışmacı bir telaffuz içine girmedi ve Rusya’ya karşı yaptırımlara katılmadı. Türkiye’nin, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını tanımaması niçiniyle Rusya’yla münasebetlerin bozulacağı söylenemez. Zira Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakını dünyada tanıyan, hayli az ülke var ve bunlar da Venezüella, Suriye, Belarus üzere, Batı’nın baskısı karşısında Rus takviyesine muhtaç olan idareler. Çin de Kırım’ın ilhakını tanımış değil.
Ama Türkiye’nin Ukrayna’yla münasebetlerinde hassas olunması gereken birkaç nokta var: Birincisi, Ukrayna’yla savunma işbirliği, Rusya’dan tedirginlikle izleniyor. İkincisi, Ukrayna’nın ileride Batı’ya tam entegre olması halinde, iki ülke bağlantıları şimdiki üzere kalmayabilir. Üçüncüsüyse bir epey Ukraynalının Türkçe bilmesine karşılık bizde Ukraynaca bilen pek kimse yok. Bizdeki bu bilgi ve uzmanlaşma eksikliği de dış siyasetteki tahminen en zayıf noktamız.