Tayvan: Çin 2025’e kadar adayı işgal edebilir

Muhabir

New member
EPA

Tayvan Savunma Bakanı Chiu Kuo-cheng, Çin ile askeri alakalarının son 40 yılın en tansiyonlu ve makus düzeyinde olduğunu söylemiş oldu.

Bakan Chiu Kuo-cheng, Çin’in 2025 yılına kadar Tayvan’ı büsbütün işgal edebilecek kapasiteye ulaşmasının da mümkün olduğunu belirtti.

Bakan Chiu’nun bu yorumları, Çin’in fazlaca sayıda savaş uçağını dört gün üst üste Tayvan’ın hava alanına göndermesinin akabinde geldi.

Tayvan tek taraflı bağımsızlığını ilan etmişti. Çin ise adayı kendisinden kopmuş lakin hâlâ hukuken modülü olan bir bölge olarak kabul ediyor.

Çin, son periyot Tayvan’la ilgili yaşanan tartışmalar sırasında adanın anakarayla birleştirilmesi için güç kullanma ihtimalini dışlamadı.

Tayvan’ın başşehri Taipei’de parlamento kurulu, füze ve savaş gemisi inşa etmek için milyarlarca dolarlık bir savunma harcanması yapılmasına yönelik kanun teklifini görüşürken Chiu Kuo-cheng de, “2025’e kadar Çin, (bir savaş için) masraflarını ve kayıplarını en düşük düzeye getirebilecek. Şu an da kâfi kapasiteye sahip fakat kolay kolay savaş başlatamaz, öteki biroldukça şeyi hesaba katmak zorunda” dedi.

1949’da Çin’den ayrıldı

1949’da komünist idare iktidara geldiğinde Çin’den kopan Tayvan, o periyottan bu yana Çin’le tansiyon yaşıyor.

Uzmanlar, Pekin’in son devirde gitgide Tayvan’ın milletlerarası hukukta da geçerli olacak biçimde yasal bir bağımsızlık ilanında bulunmasından dert duyuyor. Bu sebeple Tayvan başkanı Tsai Ing-wen’in bu istikamette rastgele bir adım atmasını engellemeye çalışıyor.

Tayvan’ın Batılı müttefikleri de Çin’in son devirde açıkça ortaya serdiği askeri hareketliliği konusunda tasalarını lisana getirdi.

  • ABD’den Çin’i öfkelendiren karar: Tayvan’a 1.8 milyar dolarlık silah satışı onaylandı
  • Çin, Trump’ın ‘Tek Çin’ siyasetiyle ilgili yorumlarından kaygılı
  • Çin ve Tayvan 2019’a kelam düellosuyla girdi
  • Tayvan kazara Çin’e süpersonik füze fırlattı
Getty Images

Biden: Tayvan Mutabakatı’na bağlıyız

ABD Devlet Lideri Joe Biden ise Çinli mevkidaşı Şi Jinping’le yaptığı toplantıda “Tayvan Mutabakatı’na bağlı kalma” konusunda uzlaştı.

Biden, yaptığı açıklamada Washington’ın uzun müddettir kabul ettiği “Tek Çin” siyasetine bağlı kalacaklarını ortaya koymuş oldu.

Bu mutabakatla ABD, Tayvan’ı bağımsız bir ülke olarak tanımak yerine Çin’in durumuna yakın duruyor. Lakin mutabakat beraberinde Washington’ın Tayvan’la “sağlam ve gayrıresmi” bir münasebet sürdürmesine de imkan sağlıyor.

ABD, Tayvan’a, savunmasına yardımcı olmayı hedefleyen “Tayvan’la İlgiler Kanunu” uyarınca silah ve mühimmat da satıyor.

Biden ve Şi’nin telefonda gündeme getirdiği düşünülen “Tek Çin” siyaseti, ABD-Çin alakalarının en kıymetli köşe taşlarından biri. Lakin Çin’in kendi modülü olduğunu savunduğu tüm toprakların bu ülkeye ilişkin olduğu prensibinden farklılaşan bir siyaset. Çin ise Tayvan’ın, Çin’in vazgeçilemez bir kesimi olduğu ve bir gün anakaraya büsbütün bağlanacağı konusunda ısrarcı.

Biden, telefon konuşması daha sonrası “Tayvan’la ilgili Şi ile konuştum. Tayvan Mutabakatı’na bağlı kalacağız. Çin’in muahedeye bağlı kalmasından farklı bir adım atmaması gerektiğini düşündüğümü kendisine açıklıkla ilettim” dedi.


Çin ve Tayvan: Temel bilgiler

  • Çin ve Tayvan’ın bağlantılar niye zayıf? Çin ve Tayvan, 1940’lardaki iç savaş sırasında ayrıldı fakat daha sonrasında Tayvan farklı bir entite olarak varlığını sürdürse de Pekin, adanın bir noktada anakaraya bir daha bağlanacağı, gerekirse bunun güç kullanarak yapılabileceğini söylemeye devam etti.
  • Tayvan nasıl yönetiliyor? Ada’nın kendi anayasası, demokratik usullerle seçilmiş önderleri ve 300 bin civarında askerden oluşan silahlı kuvvetleri var.
  • Tayvan’ı kim resmen kabul ediyor? Tayvan’ı hükümran bir devlet olarak kabul eden çok az sayıda ülke var. Birden fazla legal iktidarı olarak Pekin’deki Çin hükümetini kabul ediyor. ABD’nin de Tayvan’la resmi bağları yok lakin Tayvan’ın kendisini savunması gereken durumlarda yardım etmesinin hukuken önünü açan bir kanunu var.
 
Üst