Muhabir
New member
Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesinin üzerinden 26 gün geçti ve Rusya, kısa bir süre evvel Ukrayna‘nın kimyasal taarruzda bulunacağına dair çarpıcı bir savda bulundu. Ukrayna ise argümanları reddetti.
Kelam konusu tezler pek çoğumuzun başında, tarihi epeyce eskiye dayanan kimyasal taarruzlara yönelik bir merak uyandırdı. Atina ordusunun MÖ 600’lü senelerda kuşattığı Kirra kentinin su kaynaklarına zehirli ot atmasıyla ya da Pelopenez kuvvetlerinin kükürt dumanı kullanmasıyla başlayan kimyasal hücumlar gelişerek günümüze kadar ulaştı. Fakat modern manada birinci kimyasal silahların kullanması 1900’lü yılların başında başladı.
bu biçimde, tarihteki en kıymetli kimyasal hücumlar neler?
Okurlarımız için derledik…
I. DÜNYA SAVAŞI
Çağdaş manada birinci ölümcül kimyasal taarruz 1915 yılında Alman ordusu tarafınca yapıldı. Bu taarruzdan önce ağır bir biçimde göz yaşartıcı gazlar kullanılsa da bunlar ölümcül değildi. Klor gazıyla yapılan akında yaklaşık 5 bin Fransız ve Cezayirli asker öldürüldü.
Almanya, savaş boyunca klor ve hardal gazlarını kullanmaya devam etti. İtilaf devletleri de Almanya’nın kimyasal taarruzlarına birebir biçimde karşılık vermeye başladı. Taraflar, savaşın sonunda kimyasal silahların kullanmasından dolayı toplamda 1,3 milyona yakın zayiat vermişti.
I. DÜNYA SAVAŞI daha sonraSI
I. Dünya Savaşı’ndan daha sonra büyük devletler yeni kimyasal silahlar geliştirdi. Kimyasal silahların vahşiliğinden korunmak isteyen devletler de gaz maskesi üzere ekipmanlar üretmeye başladı; kimyasal silahların yasaklanması için memleketler arası antlaşmalar imzalandı. Lakin bu teşebbüsler de kimyasal silahların kullanmasını durduramadı.
İngiliz ordusu, 1919 yılında Rusya İç Savaşı’nda, İspanyollar 1923-1926 yılları içinde Fas’ta, İtalya 1930’da Libya’da, Sovyetler 1934’te Çin’in Sincan bölgesinde ve bir daha İtalya 1935-1940 yılları içinde Etiyopya’da kimyasal silahlar kullandı.
II. DÜNYA SAVAŞI
II. Dünya Savaşı’nda, birinci dünya savaşında olduğu üzere taraflar içinde ağır kimyasal atakların gerçekleştiğine dair pek fazla kayıt yok. 1937-1945 yılları içinde Japonya, Çin‘i işgal ettiği sırada hidrojen siyanür, hardal gazı ve fosgen üzere kimyasal silahlar kullandı. Biyolojik silahların kullanmasıyla birlikte binlerce Çinli asker kimyasal akınlardan dolayı ömrünü kaybetti.
Bunun haricinde devletler, sivillere karşı da bu silahları kullandı. Naziler, Museviler başta olmak üzere yüz binlerce kişiyi gaz odalarında katletti. Yalnızca Auschwitz Toplama Kampı’nda 1 milyona yakın kişi ya gaz odalarında öldürüldü ya da kurşuna dizildi.
İRAN-IRAK SAVAŞI
II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra kimyasal silahların en ağır biçimde kullanıldığı savaş İran-Irak Savaşı oldu. 1980’de başlayan savaşta İran sayıca üstündü. Irak, İran kuvvetlerine karşı dünyanın en tehlikeli kimyasal silahlarından tabun ve sarin gazlarını kullandı. Bu atak kararı İran 10 binlerce kayıp verdi. Irak bu sayede savaşı kaybetmekten kurtuldu lakin söz konusu ataklar Irak’ın savaşı kazanmasını sağlayamadı.
Irak’ın kimyasal hücumlarından daha sonra İran da kimyasal silah üretmeye yönelik teşebbüslerde bulundu. İran’ın bu silahları Irak’a karşı kullandığı argüman edildiyse de İran makamları savları reddetti. İran, 1993 yılında imzaladığı Kimyasal Silahlar Sözleşmesi ile kimyasal silah geliştirme programına son verdiğini duyurdu.
HALEPÇE SALDIRISI
Irak, İran ile savaşmaya devam ederken ülkesindeki rejim aksisi Kürtlere yönelik hücumlara başladı. Bu taarruzlar adeta soykırım boyutundaydı. Saddam idaresi, 1986-1989 yılları içinde 4 bin 500’e yakın Kürt köyünü yok etti; 50 ila 180 bin içindeki Kürt asıllı Iraklıyı da katletti. Irak, Kürtlere yönelik ataklardan en şiddetlisini Halepçe‘de kimyasal silahlarla gerçekleştirdi. 5 bin kişinin katledildiği hücumda hardal gazıyla birlikte çeşitli kimyasal silahlar kullanıldı.
ABD’NİN VİETNAM’I İŞGALİ
ABD, 1955-1975 yılları içinde yürüttüğü Vietnam işgali müddetince kimyasal silahlar kullandı. Bunlar içinde en bilineni Agent Orange isimli kimyasaldı; hem çevreye inanılmaz ziyanlar veriyor birebir vakitte gaza maruz kalan insanlarda önemli sıhhat sorunları oluşmasına niye oluyordu.
Agent Orange kullanmasından dolayı 3 milyon hektardan fazla orman ziyan gördü. Bu alanların çoğunda bir daha ağaçlandırma imkansız hale geldi. Canlı biyoçeşitliliği büyük ölçüde azaladı. Vietnam hükümetine göre dört milyona yakın kişi Agent Orange’a maruz kaldı; üç milyon şahısta kimyasal ile kontaklı çeşitli hastalıklar nüksetti.
BAŞKA HÜCUMLAR
Mısır 1963, 1965 ve 1967 senelerında Yemen İç Savaşı’nda hükümet yanlılarına ve sivillere karşı; Sovyetler, Afganistan’ı işgal ettiği dönemde; Libya ise 1987’de Çisimli isyancılara karşı kimyasal silahlar kullandı.
Kelam konusu tezler pek çoğumuzun başında, tarihi epeyce eskiye dayanan kimyasal taarruzlara yönelik bir merak uyandırdı. Atina ordusunun MÖ 600’lü senelerda kuşattığı Kirra kentinin su kaynaklarına zehirli ot atmasıyla ya da Pelopenez kuvvetlerinin kükürt dumanı kullanmasıyla başlayan kimyasal hücumlar gelişerek günümüze kadar ulaştı. Fakat modern manada birinci kimyasal silahların kullanması 1900’lü yılların başında başladı.
bu biçimde, tarihteki en kıymetli kimyasal hücumlar neler?
Okurlarımız için derledik…
I. DÜNYA SAVAŞI
Çağdaş manada birinci ölümcül kimyasal taarruz 1915 yılında Alman ordusu tarafınca yapıldı. Bu taarruzdan önce ağır bir biçimde göz yaşartıcı gazlar kullanılsa da bunlar ölümcül değildi. Klor gazıyla yapılan akında yaklaşık 5 bin Fransız ve Cezayirli asker öldürüldü.
Almanya, savaş boyunca klor ve hardal gazlarını kullanmaya devam etti. İtilaf devletleri de Almanya’nın kimyasal taarruzlarına birebir biçimde karşılık vermeye başladı. Taraflar, savaşın sonunda kimyasal silahların kullanmasından dolayı toplamda 1,3 milyona yakın zayiat vermişti.
I. DÜNYA SAVAŞI daha sonraSI
I. Dünya Savaşı’ndan daha sonra büyük devletler yeni kimyasal silahlar geliştirdi. Kimyasal silahların vahşiliğinden korunmak isteyen devletler de gaz maskesi üzere ekipmanlar üretmeye başladı; kimyasal silahların yasaklanması için memleketler arası antlaşmalar imzalandı. Lakin bu teşebbüsler de kimyasal silahların kullanmasını durduramadı.
İngiliz ordusu, 1919 yılında Rusya İç Savaşı’nda, İspanyollar 1923-1926 yılları içinde Fas’ta, İtalya 1930’da Libya’da, Sovyetler 1934’te Çin’in Sincan bölgesinde ve bir daha İtalya 1935-1940 yılları içinde Etiyopya’da kimyasal silahlar kullandı.
II. DÜNYA SAVAŞI
II. Dünya Savaşı’nda, birinci dünya savaşında olduğu üzere taraflar içinde ağır kimyasal atakların gerçekleştiğine dair pek fazla kayıt yok. 1937-1945 yılları içinde Japonya, Çin‘i işgal ettiği sırada hidrojen siyanür, hardal gazı ve fosgen üzere kimyasal silahlar kullandı. Biyolojik silahların kullanmasıyla birlikte binlerce Çinli asker kimyasal akınlardan dolayı ömrünü kaybetti.
Bunun haricinde devletler, sivillere karşı da bu silahları kullandı. Naziler, Museviler başta olmak üzere yüz binlerce kişiyi gaz odalarında katletti. Yalnızca Auschwitz Toplama Kampı’nda 1 milyona yakın kişi ya gaz odalarında öldürüldü ya da kurşuna dizildi.
İRAN-IRAK SAVAŞI
II. Dünya Savaşı’ndan daha sonra kimyasal silahların en ağır biçimde kullanıldığı savaş İran-Irak Savaşı oldu. 1980’de başlayan savaşta İran sayıca üstündü. Irak, İran kuvvetlerine karşı dünyanın en tehlikeli kimyasal silahlarından tabun ve sarin gazlarını kullandı. Bu atak kararı İran 10 binlerce kayıp verdi. Irak bu sayede savaşı kaybetmekten kurtuldu lakin söz konusu ataklar Irak’ın savaşı kazanmasını sağlayamadı.
Irak’ın kimyasal hücumlarından daha sonra İran da kimyasal silah üretmeye yönelik teşebbüslerde bulundu. İran’ın bu silahları Irak’a karşı kullandığı argüman edildiyse de İran makamları savları reddetti. İran, 1993 yılında imzaladığı Kimyasal Silahlar Sözleşmesi ile kimyasal silah geliştirme programına son verdiğini duyurdu.
HALEPÇE SALDIRISI
Irak, İran ile savaşmaya devam ederken ülkesindeki rejim aksisi Kürtlere yönelik hücumlara başladı. Bu taarruzlar adeta soykırım boyutundaydı. Saddam idaresi, 1986-1989 yılları içinde 4 bin 500’e yakın Kürt köyünü yok etti; 50 ila 180 bin içindeki Kürt asıllı Iraklıyı da katletti. Irak, Kürtlere yönelik ataklardan en şiddetlisini Halepçe‘de kimyasal silahlarla gerçekleştirdi. 5 bin kişinin katledildiği hücumda hardal gazıyla birlikte çeşitli kimyasal silahlar kullanıldı.
ABD’NİN VİETNAM’I İŞGALİ
ABD, 1955-1975 yılları içinde yürüttüğü Vietnam işgali müddetince kimyasal silahlar kullandı. Bunlar içinde en bilineni Agent Orange isimli kimyasaldı; hem çevreye inanılmaz ziyanlar veriyor birebir vakitte gaza maruz kalan insanlarda önemli sıhhat sorunları oluşmasına niye oluyordu.
Agent Orange kullanmasından dolayı 3 milyon hektardan fazla orman ziyan gördü. Bu alanların çoğunda bir daha ağaçlandırma imkansız hale geldi. Canlı biyoçeşitliliği büyük ölçüde azaladı. Vietnam hükümetine göre dört milyona yakın kişi Agent Orange’a maruz kaldı; üç milyon şahısta kimyasal ile kontaklı çeşitli hastalıklar nüksetti.
BAŞKA HÜCUMLAR
Mısır 1963, 1965 ve 1967 senelerında Yemen İç Savaşı’nda hükümet yanlılarına ve sivillere karşı; Sovyetler, Afganistan’ı işgal ettiği dönemde; Libya ise 1987’de Çisimli isyancılara karşı kimyasal silahlar kullandı.