Muhabir
New member
Getty Images
Son günlerde binlerce Sri Lankalı sokaklarda Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa’yı istifaya çağıran protesto şovları düzenliyor.
Sri Lanka, İngiltere’den 1948’de bağımsızlığını kazanması daha sonrası en büyük ekonomik krizle karşı karşıya. Halk; besin sorunu, süratle artan fiyatlar ve elektrik kesintileriyle boğuşuyor.
Sri Lanka Merkez Bankası, döviz varlığı olmadığı için ülkenin dış borcunu artık ödeyemeyeceğini duyurdu.
Hükümet artık çaresiz biçimde IMF’den gelecek yardım paketini bekliyor.
KRİZİN niçinLERİ
Sri Lanka’nın sıkıntılarının temelinde döviz varlıklarının süratle erimesi yatıyor.
Ülke orta malları, birfazlaca hammaddeyi ve yakıtı ithal edememesi manasına geliyor. Bu durumda da ortaya inanılmaz yüksek fiyatlar ve akut besin eksiklikleri çıkıyor.
Hükümet bu durumdan Sri Lanka’nın tüm turizm gelirlerini yok eden pandemiyi sorumlu tutuyor zira turizm, ülkenin en büyük döviz kaynağıydı.
Üç sene evvel Sri Lanka’daki kiliselere düzenlenen ataklardan da korkan turistlerin, pandemi öncesi ve daha sonrası da ülkeye tatile gitmediği belirtiliyor.
Lakin uzmanlar, krizin asıl niçininin iktisadın yeterli yönetilmemesi olduğunu söylüyor.
Getty Images
Sri Lanka’da 30 yıl süren iç savaş 2009’da bitmiş oldu. Ülke iç savaş daha sonrası ihracat yerine iç piyasaya odaklanmayı seçti. İhracat geliri düştü, ithalat faturası artmaya devam etti.
Sri Lanka her yıl 3 milyar dolar ticaret açığı veriyor.
Hükümet, birtakım çevrelere göre gereksiz altyapı projeleri için fazlaca büyük ölçüde borçlandı.
2019 yılı sonunda Sri Lanka’nın döviz rezervi 7 milyar 600 milyon dolardı. Mart 2020’de bu sayı 1 milyar 930 milyona geriledi.
HÜKÜMETİN KARŞILIĞI NE OLDU?
Sri Lanka Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa 2019’da iktidara geldiğinde, vergileri azaltmaya karar verdi. Bu, hükümetin rezervlerini artırmak için milletlerarası piyasalarda daha az döviz alabilmesi manasına geliyordu.
2021 yılı başında döviz kıtlığı Sri Lanka için epeyce büyük bir meseleye dönüştü. Hükümet, kimyasal gübre ithalatını yasaklayarak döviz çıkışını durdurmaya çalıştı. Çiftçilere organik gübre kullanmaları söylendi. Bu da mahsul kıtlığına niye oldu.
Sri Lanka yurt haricinden besin ithalatına yöneldi, döviz sorunu büyüdü.
Getty Images
Hükümet bunun üzerine otomotivden çeşitli besinlere hatta ayakkabıya kadar, bir dizi “gerekli olmayan” eserin ithalini yasakladı. İhracatı artırmanın bir yolu da devalüasyondu. Lakin uzun müddet bu da yapılmadı.
Geçen ay yapılan devalüasyon daha sonrası Sri Lanka Rupisi, Amerikan Doları karşısında yüzde 30’dan fazla bedel kaybetti.
BORÇLAR
Sri Lanka’nın toplam dış borcu 51 milyar dolar. Borcun 7 milyar dolarının bu yıl ödenmesi gerekiyor. Önümüzdeki yıllar için de durum büyük oranda birebir.
Lakin Sri Lanka Merkez Bankası, IMF yardımı gelene kadar ülkenin dış borçlarını ödemeyeceğini deklare etti. Yapılan açıklamada, akaryakıt üzere temel mamüllerin satın alınabilmesi için mevcut döviz rezervlerinin korunması gerektiği açıklandı.
Temmuz ayında ise 1 milyar dolarlık dış borç ödemesi var.
SİYASİ DURUM
Sri Lanka’da ay başında kitlesel protsto şovları düzenlendi, Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa’nın istifası istendi. Rajapaksa istifa davetlerini reddetti.
Halk, hayat pahalılığı dayanılmaz bir hal aldığı için öfkeli. Besin masrafları geçen yıla kıyasla yüzde 30 arttı. Ülkede halk hem daha az besin alıyor tıpkı vakitte öğün sayısını azalttı.
Akaryakıt derdi niçiniyle akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar göze çarpıyor. Kriz toplu taşımayı da etkilemiş durumda.
BBC’ye konuşan bir Sri Lankalı, “Daha evvel 15 dakikada otobüse binerdim. Artık durakta bir, kimi vakit iki saat beklemek zorundayım. Üstelik kimi vakit otobüs, akaryakıt bitince yolda kalıyor” dedi.
Getty ImagesDevlet Lideri Gotabaya Rajapaksa
Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa, şovlar büyünce sokağa çıkma yasağı ve olağanüstü hal ilan etti. Toplumsal medya da yasaklandı.
Lakin şovlar dinmedi, Rajapaksa geri adım atmak zorunda kaldı.
Kardeşi Başbakan Mahinda Rajapaksa hariç tüm bakanları ve Merkez Bankası Lideri’ni nazaranvden alan Gotabaya Rajapaksa, muhalefet partilerinin milletvekillerinden, yeni bir hükümet kurmasına yardımcı olmalarını istedi. Muhalif milletvekilleri bu çağrıyı reddetti. Koalisyon hükümetini oluşturan partilerden 40’dan fazla milletvekili de muhalefet saflarına geçti.
DIŞ YARDIMLAR
Sri Lanka hükümeti geçen ay IMF’den yardım istemişti. Görüşmeler ay sonunda başlayacak.
Ülkeye kısa vadede Hindistan yardım elini uzatıyor. Delhi idaresi Sri Lanka’ya 500 milyon dolarlık krediyle akaryakıt yardımı yaptı.
Çin de Sri Lanka’yla swap muahedesi yaparken; Japonya ve Bangladeş dahil bir dizi ülke de Sri Lanka’ya kredi verdi.
Son günlerde binlerce Sri Lankalı sokaklarda Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa’yı istifaya çağıran protesto şovları düzenliyor.
Sri Lanka, İngiltere’den 1948’de bağımsızlığını kazanması daha sonrası en büyük ekonomik krizle karşı karşıya. Halk; besin sorunu, süratle artan fiyatlar ve elektrik kesintileriyle boğuşuyor.
Sri Lanka Merkez Bankası, döviz varlığı olmadığı için ülkenin dış borcunu artık ödeyemeyeceğini duyurdu.
Hükümet artık çaresiz biçimde IMF’den gelecek yardım paketini bekliyor.
KRİZİN niçinLERİ
Sri Lanka’nın sıkıntılarının temelinde döviz varlıklarının süratle erimesi yatıyor.
Ülke orta malları, birfazlaca hammaddeyi ve yakıtı ithal edememesi manasına geliyor. Bu durumda da ortaya inanılmaz yüksek fiyatlar ve akut besin eksiklikleri çıkıyor.
Hükümet bu durumdan Sri Lanka’nın tüm turizm gelirlerini yok eden pandemiyi sorumlu tutuyor zira turizm, ülkenin en büyük döviz kaynağıydı.
Üç sene evvel Sri Lanka’daki kiliselere düzenlenen ataklardan da korkan turistlerin, pandemi öncesi ve daha sonrası da ülkeye tatile gitmediği belirtiliyor.
Lakin uzmanlar, krizin asıl niçininin iktisadın yeterli yönetilmemesi olduğunu söylüyor.
Getty Images
Sri Lanka’da 30 yıl süren iç savaş 2009’da bitmiş oldu. Ülke iç savaş daha sonrası ihracat yerine iç piyasaya odaklanmayı seçti. İhracat geliri düştü, ithalat faturası artmaya devam etti.
Sri Lanka her yıl 3 milyar dolar ticaret açığı veriyor.
Hükümet, birtakım çevrelere göre gereksiz altyapı projeleri için fazlaca büyük ölçüde borçlandı.
2019 yılı sonunda Sri Lanka’nın döviz rezervi 7 milyar 600 milyon dolardı. Mart 2020’de bu sayı 1 milyar 930 milyona geriledi.
HÜKÜMETİN KARŞILIĞI NE OLDU?
Sri Lanka Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa 2019’da iktidara geldiğinde, vergileri azaltmaya karar verdi. Bu, hükümetin rezervlerini artırmak için milletlerarası piyasalarda daha az döviz alabilmesi manasına geliyordu.
2021 yılı başında döviz kıtlığı Sri Lanka için epeyce büyük bir meseleye dönüştü. Hükümet, kimyasal gübre ithalatını yasaklayarak döviz çıkışını durdurmaya çalıştı. Çiftçilere organik gübre kullanmaları söylendi. Bu da mahsul kıtlığına niye oldu.
Sri Lanka yurt haricinden besin ithalatına yöneldi, döviz sorunu büyüdü.
Getty Images
Hükümet bunun üzerine otomotivden çeşitli besinlere hatta ayakkabıya kadar, bir dizi “gerekli olmayan” eserin ithalini yasakladı. İhracatı artırmanın bir yolu da devalüasyondu. Lakin uzun müddet bu da yapılmadı.
Geçen ay yapılan devalüasyon daha sonrası Sri Lanka Rupisi, Amerikan Doları karşısında yüzde 30’dan fazla bedel kaybetti.
BORÇLAR
Sri Lanka’nın toplam dış borcu 51 milyar dolar. Borcun 7 milyar dolarının bu yıl ödenmesi gerekiyor. Önümüzdeki yıllar için de durum büyük oranda birebir.
Lakin Sri Lanka Merkez Bankası, IMF yardımı gelene kadar ülkenin dış borçlarını ödemeyeceğini deklare etti. Yapılan açıklamada, akaryakıt üzere temel mamüllerin satın alınabilmesi için mevcut döviz rezervlerinin korunması gerektiği açıklandı.
Temmuz ayında ise 1 milyar dolarlık dış borç ödemesi var.
SİYASİ DURUM
Sri Lanka’da ay başında kitlesel protsto şovları düzenlendi, Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa’nın istifası istendi. Rajapaksa istifa davetlerini reddetti.
Halk, hayat pahalılığı dayanılmaz bir hal aldığı için öfkeli. Besin masrafları geçen yıla kıyasla yüzde 30 arttı. Ülkede halk hem daha az besin alıyor tıpkı vakitte öğün sayısını azalttı.
Akaryakıt derdi niçiniyle akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar göze çarpıyor. Kriz toplu taşımayı da etkilemiş durumda.
BBC’ye konuşan bir Sri Lankalı, “Daha evvel 15 dakikada otobüse binerdim. Artık durakta bir, kimi vakit iki saat beklemek zorundayım. Üstelik kimi vakit otobüs, akaryakıt bitince yolda kalıyor” dedi.
Getty ImagesDevlet Lideri Gotabaya Rajapaksa
Devlet Lideri Gotabaya Rajapaksa, şovlar büyünce sokağa çıkma yasağı ve olağanüstü hal ilan etti. Toplumsal medya da yasaklandı.
Lakin şovlar dinmedi, Rajapaksa geri adım atmak zorunda kaldı.
Kardeşi Başbakan Mahinda Rajapaksa hariç tüm bakanları ve Merkez Bankası Lideri’ni nazaranvden alan Gotabaya Rajapaksa, muhalefet partilerinin milletvekillerinden, yeni bir hükümet kurmasına yardımcı olmalarını istedi. Muhalif milletvekilleri bu çağrıyı reddetti. Koalisyon hükümetini oluşturan partilerden 40’dan fazla milletvekili de muhalefet saflarına geçti.
DIŞ YARDIMLAR
Sri Lanka hükümeti geçen ay IMF’den yardım istemişti. Görüşmeler ay sonunda başlayacak.
Ülkeye kısa vadede Hindistan yardım elini uzatıyor. Delhi idaresi Sri Lanka’ya 500 milyon dolarlık krediyle akaryakıt yardımı yaptı.
Çin de Sri Lanka’yla swap muahedesi yaparken; Japonya ve Bangladeş dahil bir dizi ülke de Sri Lanka’ya kredi verdi.