Rusya’nın tanıdığı Donetsk ve Luhansk nerede ve statüsü ne?

Muhabir

New member
BBC

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin dün yaptığı olağanüstü güvenlik kurulu toplantısından daha sonra, Ukrayna’nın doğusunda yer alan Donetsk ve Luhansk’ta Rus ayrılıkçıların bulunduğu iki bölgenin farklı “bağımsız ülkeler” olarak tanınma talebini kabul ettiğini deklare etti.

Dün Rusya devlet kanalında yayımlanan haberde, “Donetsk Halk Cumhuriyeti” ve “Luhansk Halk Cuhuriyeti” olarak kendini tanımlayan iki idarenin başkanları Putin’den kendilerini bağımsız iki ülke olarak tanımasını istemişti.

Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin ortasında muhakkak alanları 2014’teki çatışmalardan bu yana fiilen denetimi altında tutan Rusya yanlısı ayrılıkçılar, bu alanlarda tek taraflı olarak bu iki “cumhuriyet”i ilan etmişti.

Ukrayna ve ülkenin doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların 2015’te yaptığı ateşkese karşın bölgedeki çatışmalar devam ediyordu. Donetsk ve Luhansk’tan oluşan Donbas’ın yaklaşık üçte birindeki ayrılıkçıların ilan ettiği iki bağımsız “halk cumhuriyeti”, Ukrayna ve Batı ülkelerinin yanı sıra Rusya tarafınca da tanınmıyordu.

tıpkı vakitte Rusya 2019 yılından beri Donbas’ta yaşayan epey sayıda bireye Rusya pasaportu temin etmişti.

ÇATIŞMALAR NE VAKİT BAŞLADI?

Sovyetler Birliği’nin 1991’de ayrılmasının akabinde Ukrayna’nın Rusya’nın faal olduğu, sıklıkla Rusça konuşulan, kendilerini “Rus olarak tanımlayan” nüfusun çoğunlukta olduğu doğu ve güney bölgeleri ile Ukraynaca konuşan ve Avrupa’ya entegre olmaya istekli batısında yaşayanlar içinde ayrılıklar yaşanmaya başladı.

Ukrayna’da tansiyon, periyodun cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in Avrupa Birliği iştirak mutabakatını reddetmesi ve Rusya ile daha yakın ilgiler kurmaya yönelmesiyle Kasım 2013’te yükseldi. Hükümet aykırısı protestolar Kiev’de başladı ve ülke geneline yayıldı.

Nisan 2014’te, doğudaki Moskova yanlısı kümelerin önderleri Ukrayna’nın doğu bölgelerinde referandum yapılacağını deklare ettiğında, Rusya ordusunun Ukrayna’nın endüstriyel merkezi Donetsk ve Luhansk’ın bulunduğu sona hakikat konuşlanmaya başladığı bildiriliyordu.

Yapılan referandumların akabinde 11 Mayıs 2014’te Rusya yanlısı ayrılıkçılar Donetsk ve Luhansk’tan oluşan Donbas bölgesinde bağımsızlık ilan ederek burada iki “halk cumhuriyeti” kurdu. Lakin bu idareler ne Kiev ne de Batı tarafınca tanındı.

Ay sonunda Ukrayna’da cumhurbaşkanlığı seçimleri gerçekleştirildiğinde, Donetsk’te ve kimi öteki bölgelerde oy verme istasyonu kurulmadı.

Cumhurbaşkanı seçilen Petro Poroşenko barış planını deklare etti, Temmuz’da ise ayrılıkçılar Donetsk’in günebir daha yanlışsız çekildi.

Eylül ayında Ukrayna ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar içinde yapılan ateşkesten birkaç gün daha sonra çatışmalar yine başladı.

Diplomatik baskının akabinde Şubat 2015 ayında Belarus’un başşehri Minsk’te yapılan görüşmelerde Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa önderleri ikinci bir ateşkes ilan etti. Rusya yanlısı ayrılıkçılar Ukrayna’nın doğusunda silahsız bir tampon bölge oluşturulmasını da kabul etti.

Lakin çatışmalar durulmadı. Donbas bölgesinin üçte birini kapsayan ve tek taraflı ilan edilen iki “halk cumhuriyeti”nde de ayrılıkçıların fiili denetimi ve Rusya tesiri devam etti.

2021 sonbaharında, Ukrayna’nın AB ve NATO ile yakınlaşmasından ve ittifaka dahil olmasından tasa eden Rusya’nın Ukrayna sonuna asker konuşlandırmasının akabinde Batılı ülkeler haftalardır bir akın olmasını bekliyordu.

Ukrayna’nın doğusunda geçtiğimiz hafta sonuna gerçek çatışmalar başladı, iki Ukrayna askeri hayatını kaybetti. Ayrıyeten bölgedeki Rus yanlısı ayrılıkçıların başkanları “tam askeri seferberlik” ilan etmişti.

Batılı ülkeleri korkusu ise bu Moskova yanlısı bölgelerin tanınmasıyla bir arada Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesiydi.

Putin, bu iki halk cumhuriyetini “bağımsız ülke” olarak kabul edeceğini ve “barış gücü” göndereceğini deklare etti.
 
Üst