Muhabir
New member
Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sistemi konusunda Ankara’nın “gerekirse kullanılır” ile “S-300 NATO ittifakı ortasında nasıl kullanılıyorsa S-400 de tıpkı biçimde kullanılacak” iletilerini bir ortada vermesi Türkiye ve NATO’da baş karışıklığına yol açtı. Ankara’nın çelişkili iletilerle ABD’yi S-400 konusunda iknaya çalışması da bu hususta hâlâ bir tahlil bulunamadığını ortaya koydu.
Türkiye’nin Rusya’dan alımı için 2017 sonunda muahede imzaladığı, 2019’da Ankara Mürted Hava Üssü’ne teslimatı yapılan ve ABD’yle tansiyon konusu olan S-400 hava savunma sistemleriyle ilgili tartışma sürüyor. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın bu hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Ulusal Savunma Bakanlığı’nın (MSB) bütçe görüşmelerinde S-400’e ait yaptığı açıklamalar, tartışmayı bir daha gündeme taşıdı. “S-300, NATO ittifakı ortasında nasıl kullanılıyorsa S-400 sistemi de bizde tıpkı biçimde kullanılacaktır” diyen Akar, daha evvel Nisan 2020 olarak açıklanan, Covid-19 salgını nedeni öne sürülerek ertelenen S-400’lerin operasyonel hale getirileceği tarihle ilgili sorular üzerine ise “Türkiye’ye bir hava taarruzu oldu da biz S-400’ü kullanmadık mı? İkincisi, bu bir savunma konusu, bizim her şeyi bu biçimde sahnede yapacak halimiz yok. Birtakım çalışmalarımız var ve gerektiği yerde ve vakitte kullanılacağını da her insanın bilmesi lazım, yani bu bahiste bir geri adım yok. Birtakım şeyler zımnî, kimi şeyler açıklanamaz, ülkelerin kendi ulusal sırları” sözlerini kullandı.
FARKLI GAYELER
Akar’ın Türkiye’nin S-400 kullanması için ellerinde S-300 bulunan NATO ülkelerinin tahlilini örnek göstermesi dikkat çekti. Halihazırda NATO üyelerinden Yunanistan, Bulgaristan ve Slovakya’nın elinde Rus S-400’lerden bir kuşak evvelki hava savunma sistemi olan S-300 bulunuyor. Bulgaristan ve Slovakya, NATO üyesi olmadan evvelki devirde edindikleri S-300’ü hala envanterlerinde bulundurmaya devam ederken NATO üyesiyken Rus S-300 hava savunma sistemi edinen tek ülkenin ise Yunanistan olduğu biliniyor.
Yunanistan’ın S-300 alımı ise Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin (GKRY) niye olduğu bölgesel krizin tahlili için bulunan orta formül kararı gerçekleşmişti. Yunanistan’ın elindeki Rus S-300 füzeleri 1997’de birinci vakit içinderda GKRY tarafınca satın alındı; lakin Türkiye’nin bu alıma gösterdiği sert reaksiyona ABD ve AB’nin de katılması üzerine GKRY, S-300’leri Yunanistan’a kiraladı. Yunanistan, 1998’de Girit’e konuşlandırdığı S-300’leri 2007’de büsbütün satın aldı. Yunanistan, Girit’teki S-300’leri 2013 yılına kadar hangarda bekletti ve hiç kullanmadı.
Yunanistan’daki S-300’ler Aralık 2013’te birinci sefer denendi ve atış testleri yapıldı. 2015’te ABD’nin isteğiyle Girit’teki S-300’lerin İsrail uçaklarının kaçınma hareketi için kullanıldığı tez edildi lakin Yunanistan bu savları yalanladı. Yunan S-300’leri Kasım 2020’de ABD, Almanya ve Hollanda’nın da katıldığı tatbikatta operasyonel hale getirilerek karşı hareket denemesinde kullanıldı. S-300’leri hava savunmasında aktifleştirmeyen Yunanistan, bu sistemleri yalnızca tatbikatlarda operasyonel olarak kullanıyor. Slovakya ise elindeki S-300 sistemlerinin eski durumda olması niçiniyle 2015’te modernize etmeyi tartıştı lakin bu süreç gerçekleşmedi. Slovakya’nın S-300’leri de daha evvel biroldukca sefer tatbikatlarda NATO’nun savaş uçaklarının Rus üretimi hava savunma sistemlerinden kaçınma eğitiminde kullanıldı.
Halihazırda NATO ülkelerinin elindeki S-300’leri yüklü olarak kullanım formu, Türkiye’nin “acil ihtiyaç” olarak aldığı S-400 sisteminin kullanım maksadıyla uyuşmuyor. Türkiye’nin S-400’ler için bir yandan “gerektiğinde kullanılacak” bildirisi verirken öbür yandan S-300 argümanına başvurması, çelişkili iletilerle da olsa ABD’yi ikna eforu olarak yorumlanıyor. Buna rağmen ABD, S-400 sisteminin, S-300’lerden epeyce daha gelişmiş bir sistem olduğu ve bu sistemin F-35’lerin bâtın detaylarıne erişebilecek yetkinlikte olduğu argümanıyla S-400’lere karşı çıkıyor. ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması için S-400’ün sahipliğinden vazgeçilmesi üzere Türkiye’nin kabul etmeyeceğini deklare ettiğı bir koşul öne sürmesi niçiniyle de iki ülke içindeki S-400 krizinin yakın periyotta çözülmesi beklenmiyor.
Türkiye’nin Rusya’dan alımı için 2017 sonunda muahede imzaladığı, 2019’da Ankara Mürted Hava Üssü’ne teslimatı yapılan ve ABD’yle tansiyon konusu olan S-400 hava savunma sistemleriyle ilgili tartışma sürüyor. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın bu hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Ulusal Savunma Bakanlığı’nın (MSB) bütçe görüşmelerinde S-400’e ait yaptığı açıklamalar, tartışmayı bir daha gündeme taşıdı. “S-300, NATO ittifakı ortasında nasıl kullanılıyorsa S-400 sistemi de bizde tıpkı biçimde kullanılacaktır” diyen Akar, daha evvel Nisan 2020 olarak açıklanan, Covid-19 salgını nedeni öne sürülerek ertelenen S-400’lerin operasyonel hale getirileceği tarihle ilgili sorular üzerine ise “Türkiye’ye bir hava taarruzu oldu da biz S-400’ü kullanmadık mı? İkincisi, bu bir savunma konusu, bizim her şeyi bu biçimde sahnede yapacak halimiz yok. Birtakım çalışmalarımız var ve gerektiği yerde ve vakitte kullanılacağını da her insanın bilmesi lazım, yani bu bahiste bir geri adım yok. Birtakım şeyler zımnî, kimi şeyler açıklanamaz, ülkelerin kendi ulusal sırları” sözlerini kullandı.
FARKLI GAYELER
Akar’ın Türkiye’nin S-400 kullanması için ellerinde S-300 bulunan NATO ülkelerinin tahlilini örnek göstermesi dikkat çekti. Halihazırda NATO üyelerinden Yunanistan, Bulgaristan ve Slovakya’nın elinde Rus S-400’lerden bir kuşak evvelki hava savunma sistemi olan S-300 bulunuyor. Bulgaristan ve Slovakya, NATO üyesi olmadan evvelki devirde edindikleri S-300’ü hala envanterlerinde bulundurmaya devam ederken NATO üyesiyken Rus S-300 hava savunma sistemi edinen tek ülkenin ise Yunanistan olduğu biliniyor.
Yunanistan’ın S-300 alımı ise Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin (GKRY) niye olduğu bölgesel krizin tahlili için bulunan orta formül kararı gerçekleşmişti. Yunanistan’ın elindeki Rus S-300 füzeleri 1997’de birinci vakit içinderda GKRY tarafınca satın alındı; lakin Türkiye’nin bu alıma gösterdiği sert reaksiyona ABD ve AB’nin de katılması üzerine GKRY, S-300’leri Yunanistan’a kiraladı. Yunanistan, 1998’de Girit’e konuşlandırdığı S-300’leri 2007’de büsbütün satın aldı. Yunanistan, Girit’teki S-300’leri 2013 yılına kadar hangarda bekletti ve hiç kullanmadı.
Yunanistan’daki S-300’ler Aralık 2013’te birinci sefer denendi ve atış testleri yapıldı. 2015’te ABD’nin isteğiyle Girit’teki S-300’lerin İsrail uçaklarının kaçınma hareketi için kullanıldığı tez edildi lakin Yunanistan bu savları yalanladı. Yunan S-300’leri Kasım 2020’de ABD, Almanya ve Hollanda’nın da katıldığı tatbikatta operasyonel hale getirilerek karşı hareket denemesinde kullanıldı. S-300’leri hava savunmasında aktifleştirmeyen Yunanistan, bu sistemleri yalnızca tatbikatlarda operasyonel olarak kullanıyor. Slovakya ise elindeki S-300 sistemlerinin eski durumda olması niçiniyle 2015’te modernize etmeyi tartıştı lakin bu süreç gerçekleşmedi. Slovakya’nın S-300’leri de daha evvel biroldukca sefer tatbikatlarda NATO’nun savaş uçaklarının Rus üretimi hava savunma sistemlerinden kaçınma eğitiminde kullanıldı.
Halihazırda NATO ülkelerinin elindeki S-300’leri yüklü olarak kullanım formu, Türkiye’nin “acil ihtiyaç” olarak aldığı S-400 sisteminin kullanım maksadıyla uyuşmuyor. Türkiye’nin S-400’ler için bir yandan “gerektiğinde kullanılacak” bildirisi verirken öbür yandan S-300 argümanına başvurması, çelişkili iletilerle da olsa ABD’yi ikna eforu olarak yorumlanıyor. Buna rağmen ABD, S-400 sisteminin, S-300’lerden epeyce daha gelişmiş bir sistem olduğu ve bu sistemin F-35’lerin bâtın detaylarıne erişebilecek yetkinlikte olduğu argümanıyla S-400’lere karşı çıkıyor. ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması için S-400’ün sahipliğinden vazgeçilmesi üzere Türkiye’nin kabul etmeyeceğini deklare ettiğı bir koşul öne sürmesi niçiniyle de iki ülke içindeki S-400 krizinin yakın periyotta çözülmesi beklenmiyor.