Muhabir
New member
Getty Images
Büyük ölçüde mutasyona uğrayan Omicron varyantı, aşıların Covid virüsüne yakalanmamızı engelleme kabiliyetine değerli bir darbe vurdu.
Kimi aşıları iki dozu, Omicron bulaşmasına karşı neredeyse hiç müdafaa sağlamazken, bir daha de hastaneye yatacak kadar hasta olma riskinizi fazlaca büyük ölçüde azaltıyor.
Aşıların hepsi, iki yıl evvel ortaya çıkan virüsün birinci haliyle savaşmak için geliştirildi.
Pekala Omicron bu aşıların verdiği muhafazayı aslına bakarsan aştıysa. yepyeni aşıların üçüncü bir dozu ya da “hatırlatıcı” dozu nasıl işe yarayacak?
Bahtımıza, şırınganın ortasındaki büsbütün birebir olsa da hatırlatıcı dozlar, bağışıklık sistemimiz açısından aynısının biraz daha fazlası değil.
Üçüncü dozdan daha sonra elde ettiği muhafaza evvelkinden daha büyük, daha geniş kapsamlı ve daha akılda kalıcı.
COVID OKULU
Koronavirüsle savaşmak, bağışıklık sistemiminizin öğrenmesi gereken bir şey.
Bir seçenek, virüsle hakikaten karşılaştığında ne yapması gerektiğini çözmesi. Ancak bu türlü işler berbata gidebilir ve ağır geçirip, hastaneye yatma riskini alırsınız.
Aşılar daha fazlaca bir okul üzeredir. Bağışıklık sisteminizin Covid eğitimini geliştirecek inançlı çevreler.
Birinci doz, temelleri atacak ilkokul eğitimi.
İkinci ve üçüncü dozlar ise, bağışıklık sisteminizi ortaokula ve üniverseteye gönderip, bilgisini büyük ölçüde derinleştirmek. Yani ilkokulu üst üste yenidenlamıyor.
Nottingham Üniversitesi’nden Virolog Prof. Jonathan Ball “Bağışıklık sistemimiz, virüse dair daha güçlü bir bilgiye ve anlayışa sahip oluyor” dedi.
Ball, Omicron’un bütün kalleşçe numalarına rağmen, yüksek eğitimli bir bağışıklık sisteminin virüs ve varyantları için “inanılmaz sıkıntı bir düşmanca ortam” olduğunu da kaydediyor.
Getty ImagesÜçüncü doz, bağışıklık sistemi için Covid’e karşı üniversite düzeyinde eğitim üzere.
Antikorlar bu eğitimden büyük fayda sağlıyorlar.
Bunlar, kendilerini koronavirüsün dışına yapıştıran yapışkan proteinler. Antikorlar virüse yapışıyor ve bu biçimdece hücrelerinizi işgal edemiyor. Öbürleri de yanıp sönen bir neon ışıkla yazılmış “virüsü öldür” yazısının biyolojik karşılığı olarak orada duruyorlar.
Bir dizi laboratuar çalışması ve gerçek dünyadan alınan datalar, iki doz Covid aşısından daha sonra sahip olduğunuz antikorların Omicron’a karşı daha az tesirli olduğunu gösterdi.
Imperial College London’dan immunoloji uzmanı Prof. Danny Altmann “neredeyse hiç kalmıyor” ve siz “enfeksiyonlara fazlaca açık bir hale geliyorsunuz” diyor.
Yani okula geri dönme vakti.
Aşının her bir dozu, bağışıklık sisteminde bir çeşit daha antikor evrimini tetikliyor. Virüse kendisini daha sıkı yapıştıran, daha güzel antikorları arıyor. Bu affinite olgunlaşması ismi verilen bir müddetç.
Prof Altmann “Antikorlarınız vakit geçtikçe güzelleşiyor, daha havalı, daha sofistike oluyorlar” diyor.
Antikorlar kendilerini koronavirüse daha sıkı yapıştırabilirse, Omicron mutasyolarının virüsün kurtulmasına yardımcı olması daha da zorlaşacak. Yeni varyantta değerli ölçüde mutasyon bulunsa da, temelde birebir virüs ve hiç değişmemiş modülleri var.
Üst üste aşılamalar bununla birlikte, yeni akın formları arayan bağışıklık sisteminin antikor repertuarını da genişletmesini sağlıyor.
YÜZDE 75 MUHAFAZA
Sorun yalnızca antikorların kalitesi de değil, hatırlatıcı dozla antikor sayısı da artıyor.
Imperial’dan Prof Charles Bangham “Daha epeyce antikorunuz oluyor, kandaki konsantrasyonu artıyor ve bunun ne kadar süreceğini bilmiyoruz ancak ne kadar epeyce sayıda aşı olursanız, bağışıklık siseminin hafızası o kadar uzun sürüyor” diyor.
Bütün bunların tesiri, iki dozun Omicron’a karşı daha zayıf kaldığını gösteren birebir aratırmalarda netti. Üçüncü dozun akabinde, Covid’i semptomatik geçirmeye karşı muhafaza oranı yüzde 75’e çıktı.
Ayrıyeten üçüncü doz, bağışıklık sistemimizin diğer noktalarında, bedenimize gelecekteki varyantlara karşı avantaj sağlıyor.
B-hücreleri, bedenin antikorları üreten kısmının bir modülü. Üçüncü dozdan daha sonra bunların kimileri büyüyüp, muhteşem yapışkan, rafine edilmiş antikorları üretiyor. Kimileri koronavirüsü tespit edebiliyor fakat yarı olgun ve esnek bir biçimde de kalabiliyorlar.
Prof Ball “Bunlar farklı istikametlere gidebiliyor ve çoğaldıklarında yeni varyantın peşine düşmeye başlıyorlar” diyor.
Ve bir de T hücreleri var. Bunlar da üçüncü dozla Covir virüslerine saldırmakta daha düzgün ve daha epeyce hale geliyorlar.
T hücreleri, virüsü tespit etmek ve hücrelerimizin Covid tarafınca işgal edildiğine yönelik işaret aramak ismine devriye gezmek için farklı bir yol kullanıyor.
T-hücreleri koronavirüsün mutasyona uğratmakta zorlandığı modüllerini tanıyor.
Yani Omicron, bağışıklık sistemimizden kurtulmaya çalışırken, her bir doz aşı ve her bir enfeksiyon, bedenimize virüsü avlayabilmesi için daha fazla araç sunuyor.
Tüm bunlar, aşıların bizleri ağır hastalıklardan müdafaasında hayra alamet.
Prof Bangham “Virüse karşı bağışıklık neredeyse hiç bir vakit mutlak değildir, ebediyen bir daha bulaşabilir ancak yapmak istediğiniz şey, bir daha bulaşıyı ne olduğunu bilmeyeceğiniz ya da hayli yavaşça biçimde geçireceğiniz kadar değersiz hale getirmek” diyor.
Büyük ölçüde mutasyona uğrayan Omicron varyantı, aşıların Covid virüsüne yakalanmamızı engelleme kabiliyetine değerli bir darbe vurdu.
Kimi aşıları iki dozu, Omicron bulaşmasına karşı neredeyse hiç müdafaa sağlamazken, bir daha de hastaneye yatacak kadar hasta olma riskinizi fazlaca büyük ölçüde azaltıyor.
Aşıların hepsi, iki yıl evvel ortaya çıkan virüsün birinci haliyle savaşmak için geliştirildi.
Pekala Omicron bu aşıların verdiği muhafazayı aslına bakarsan aştıysa. yepyeni aşıların üçüncü bir dozu ya da “hatırlatıcı” dozu nasıl işe yarayacak?
Bahtımıza, şırınganın ortasındaki büsbütün birebir olsa da hatırlatıcı dozlar, bağışıklık sistemimiz açısından aynısının biraz daha fazlası değil.
Üçüncü dozdan daha sonra elde ettiği muhafaza evvelkinden daha büyük, daha geniş kapsamlı ve daha akılda kalıcı.
COVID OKULU
Koronavirüsle savaşmak, bağışıklık sistemiminizin öğrenmesi gereken bir şey.
Bir seçenek, virüsle hakikaten karşılaştığında ne yapması gerektiğini çözmesi. Ancak bu türlü işler berbata gidebilir ve ağır geçirip, hastaneye yatma riskini alırsınız.
Aşılar daha fazlaca bir okul üzeredir. Bağışıklık sisteminizin Covid eğitimini geliştirecek inançlı çevreler.
Birinci doz, temelleri atacak ilkokul eğitimi.
İkinci ve üçüncü dozlar ise, bağışıklık sisteminizi ortaokula ve üniverseteye gönderip, bilgisini büyük ölçüde derinleştirmek. Yani ilkokulu üst üste yenidenlamıyor.
Nottingham Üniversitesi’nden Virolog Prof. Jonathan Ball “Bağışıklık sistemimiz, virüse dair daha güçlü bir bilgiye ve anlayışa sahip oluyor” dedi.
Ball, Omicron’un bütün kalleşçe numalarına rağmen, yüksek eğitimli bir bağışıklık sisteminin virüs ve varyantları için “inanılmaz sıkıntı bir düşmanca ortam” olduğunu da kaydediyor.
Getty ImagesÜçüncü doz, bağışıklık sistemi için Covid’e karşı üniversite düzeyinde eğitim üzere.
Antikorlar bu eğitimden büyük fayda sağlıyorlar.
Bunlar, kendilerini koronavirüsün dışına yapıştıran yapışkan proteinler. Antikorlar virüse yapışıyor ve bu biçimdece hücrelerinizi işgal edemiyor. Öbürleri de yanıp sönen bir neon ışıkla yazılmış “virüsü öldür” yazısının biyolojik karşılığı olarak orada duruyorlar.
Bir dizi laboratuar çalışması ve gerçek dünyadan alınan datalar, iki doz Covid aşısından daha sonra sahip olduğunuz antikorların Omicron’a karşı daha az tesirli olduğunu gösterdi.
Imperial College London’dan immunoloji uzmanı Prof. Danny Altmann “neredeyse hiç kalmıyor” ve siz “enfeksiyonlara fazlaca açık bir hale geliyorsunuz” diyor.
Yani okula geri dönme vakti.
Aşının her bir dozu, bağışıklık sisteminde bir çeşit daha antikor evrimini tetikliyor. Virüse kendisini daha sıkı yapıştıran, daha güzel antikorları arıyor. Bu affinite olgunlaşması ismi verilen bir müddetç.
Prof Altmann “Antikorlarınız vakit geçtikçe güzelleşiyor, daha havalı, daha sofistike oluyorlar” diyor.
Antikorlar kendilerini koronavirüse daha sıkı yapıştırabilirse, Omicron mutasyolarının virüsün kurtulmasına yardımcı olması daha da zorlaşacak. Yeni varyantta değerli ölçüde mutasyon bulunsa da, temelde birebir virüs ve hiç değişmemiş modülleri var.
Üst üste aşılamalar bununla birlikte, yeni akın formları arayan bağışıklık sisteminin antikor repertuarını da genişletmesini sağlıyor.
YÜZDE 75 MUHAFAZA
Sorun yalnızca antikorların kalitesi de değil, hatırlatıcı dozla antikor sayısı da artıyor.
Imperial’dan Prof Charles Bangham “Daha epeyce antikorunuz oluyor, kandaki konsantrasyonu artıyor ve bunun ne kadar süreceğini bilmiyoruz ancak ne kadar epeyce sayıda aşı olursanız, bağışıklık siseminin hafızası o kadar uzun sürüyor” diyor.
Bütün bunların tesiri, iki dozun Omicron’a karşı daha zayıf kaldığını gösteren birebir aratırmalarda netti. Üçüncü dozun akabinde, Covid’i semptomatik geçirmeye karşı muhafaza oranı yüzde 75’e çıktı.
Ayrıyeten üçüncü doz, bağışıklık sistemimizin diğer noktalarında, bedenimize gelecekteki varyantlara karşı avantaj sağlıyor.
B-hücreleri, bedenin antikorları üreten kısmının bir modülü. Üçüncü dozdan daha sonra bunların kimileri büyüyüp, muhteşem yapışkan, rafine edilmiş antikorları üretiyor. Kimileri koronavirüsü tespit edebiliyor fakat yarı olgun ve esnek bir biçimde de kalabiliyorlar.
Prof Ball “Bunlar farklı istikametlere gidebiliyor ve çoğaldıklarında yeni varyantın peşine düşmeye başlıyorlar” diyor.
Ve bir de T hücreleri var. Bunlar da üçüncü dozla Covir virüslerine saldırmakta daha düzgün ve daha epeyce hale geliyorlar.
T hücreleri, virüsü tespit etmek ve hücrelerimizin Covid tarafınca işgal edildiğine yönelik işaret aramak ismine devriye gezmek için farklı bir yol kullanıyor.
T-hücreleri koronavirüsün mutasyona uğratmakta zorlandığı modüllerini tanıyor.
Yani Omicron, bağışıklık sistemimizden kurtulmaya çalışırken, her bir doz aşı ve her bir enfeksiyon, bedenimize virüsü avlayabilmesi için daha fazla araç sunuyor.
Tüm bunlar, aşıların bizleri ağır hastalıklardan müdafaasında hayra alamet.
Prof Bangham “Virüse karşı bağışıklık neredeyse hiç bir vakit mutlak değildir, ebediyen bir daha bulaşabilir ancak yapmak istediğiniz şey, bir daha bulaşıyı ne olduğunu bilmeyeceğiniz ya da hayli yavaşça biçimde geçireceğiniz kadar değersiz hale getirmek” diyor.