New York Times: Erdoğan, Biden’la görüşmesi öncesi tutumunu yumuşattı

Muhabir

New member
ReutersBiden ve Erdoğan’ın 2016’da Washington’daki görüşmesinden

Amerikan New York Times (NYT) gazetesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden’la yapacağı görüşme öncesi “tavrını yumuşattığını” yazdı. NYT’ye göre Erdoğan, Joe Biden’ın ABD Lideri olması daha sonrası Batılı başkanları “düşmanlaştırma yerine yatıştırma” siyaseti izliyor.

NYT’deki haber gazetenin Türkiye Ofis Şefi Carlotta Gall’ın imzasını taşıyor.

Carlotta Gall’a nazaran ABD’de Donald Trump idaresi, “Erdoğan’ın uygun gördüğü her yere asker konuşlandırmasını, muhaliflerini ülke ortasında ezmesini ve Moskova’yla sıkı fıkı olmasını” sıklıkla görmezden gelmişti.

Gall, “Fakat Erdoğan daha kuşkucu bir Biden idaresiyle karşı karşıya” diyor.

Haber şu biçimde devam ediyor:

“Hem koronavirüs salgını birebir vakitte ekonomiyi yanlış yönetmesi niçiniyle Erdoğan, önemli iç külfetlerle yüz yüze. Enflasyon ve işsizlik artıyor. Liranın tehlikeli bir biçimde zayıflaması borç krizine yol açabilir.”

“Erdoğan bu niçinle yaklaşımını değiştirdi. Batı’dan hayli muhtaçlık duyduğu yatırımı alma umuduyla birkaç bahiste tutumunu yumuşattı.

“Batılı başkanlara bir daha itimat vermek için, NATO müttefiklerini epey kızdıran Doğu Akdeniz’de gaz arama faaliyetlerini durdurdu. Rusya’nın tehditlerine karşı Ukrayna’yı destekleyerek ve Polonya’ya Türk imali insansız hava araçları satarak Moskova’yı kızdırdı.

“bir daha de Sayın Erdoğan’ın elinde birtakım değerli kartlar var. Türkiye’nin NATO’daki varlığı, milyonlarca mülteci için bir orta durak rolü ve Afganistan’daki askeri varlığı Batı karşısında onun elini güçlendirdi.”

ReutersBiden ve Erdoğan’ın 2016’da İstanbul’daki görüşmesinden

‘BİDEN ERDOĞAN İLE BİR SEFER GÖRÜŞTÜ’

Biden’ın Erdoğan’a, Putin’le münasebetinde olduğu üzere evvel arayı koruyarak, uyuşmazlıklardan kaçınmaya çalışarak ve sorunları daha düşük diplomatik düzeylerde ele alarak yaklaştığını belirten gazete, bu yaklaşımı şu biçimde ayrıntılandırıyor:

“Biden, nazaranve geldiğinden beri Erdoğan ile yalnızca bir sefer telefonda görüştü. Bu ona, Osmanlı İmparatorluğu’nun son günlerinde Ermenilere yönelik katliamı ABD’nin soykırım olarak tanıyacağını bildirmek içindi. Bu, evvelki senelerda Erdoğan’ın öfke nöbeti geçirmesine niye olabilecek bir aşağılama iken, NATO Tepesi’nde bir ortaya gelme vaadiyle birlikte sessiz bir reaksiyonla karşılandı.”

“Ekonomik zahmetler Erdoğan’ın siyasi duruşuna ziyan verdi” denilen haberde görüşlerine başvurulan niyet kuruluşu Marshall Fonu’nun Ankara Ofisi Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı, seçmenlerin iktisadın durumuna nazaran oy kullanacaklarını söylüyor ve Erdoğan’ın “sadece bu niçinle bile Biden’la görüşmeye gereksinimi olduğu” kaydediliyor.

Haberde Erdoğan’ın geçen ay üst seviye Amerikalı iş beşerlerine, Biden ile görüşmenin “yeni bir çağın habercisi” olacağına dair garanti verdiği ve şöyleki dediği belirtiliyor:

“Suriye’den Libya’ya, terörle çabadan güce, ticaretten yatırıma ABD ile önemli bir işbirliği potansiyelimiz var.”

Washington ve Ankara içindeki problemli konulardan birinin Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma füze sistemi alması olduğu hatırlatılan haberde, “Erdoğan’ın S-400’leri satın almasının temelinde, Washington’a duyduğu güvensizlik ve onun yerine öteki bir önder getirme niyetinde oldukları kanısı var. Bu inanç, Biden’ın geçen yıl seçim kampanyası sırasında ABD’nin Türkiye’deki muhalefeti desteklemesi gerektiğini söylemesiyle güçlendi” deniliyor.

Haber şu biçimde sürüyor:

“Fakat, epeyce fazla baskı uygulanırsa, beşinci kuşak savaş uçağına epeyce muhtaçlığı olan Erdoğan’ın Rus Sukhoi’leri satın alabileceğinden tasa ediliyor. Ayrıyeten, Türkiye ve ABD’nin ortak denetimi altındaki İncirlik Hava Üssü’nde depolanan yaklaşık 50 Amerikan nükleer bombasıyla ilgili kaygılar var. Erdoğan farklı vakit içinderda Amerikalıları tahliye etmekle tehdit etti.”

Getty Images

‘WASHINGTON, AFGANİSTAN, IRAK VE LİBYA’YA ODAKLANIYOR’

Haberde sonrasındasında, Türkiye’nin belirli şartlar karşılığında NATO birlikleri Afganistan’dan çekildikten daha sonra Kabul Havaalanı’nın denetimini sağlama teklifine değiniliyor:

“Washington, S-400’ler üstündeki uyuşmazlığı aşmaya hazırlanıyordu. Bunun yerine iki ülkenin anlaşabileceği stratejik alanlara, yani Türkiye’nin 2001’den beri misyona katıldığı Afganistan ile Irak ve Libya’ya odaklanıyordu.

“Türkiye, uzun vakittir devam eden yakın ilgisi olan, ortak bir tarih ve din paylaştığı Afganistan’da varlığını sürdürmek istiyor. ABD’nin (Afganistan) Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, ABD’nin geri çekilmesi konusunda Taliban ile müzakerelere başladığında, Erdoğan’dan orada askeri varlığını sürdürmeyi düşünmesini istedi.

“Fakat çekilme tarihi önümüzdeki ay üzere yakın bir zamanken, Erdoğan bir vaatte bulunmayı erteledi ve büyükelçiliklerinin Kabil Havaalanı’na inançlı erişimini sürdürme konusunda Avrupa başşehirlerinde tasa yarattı.”

Haberde çabucak sonrasında Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın bu ayın başlarında Türkiye’nin siyasi, mali ve lojistik dayanak sağlanması halinde Afganistan’da kalacağını deklare ettiğı lakin Taliban’ın Türk birliklerinin NATO güçlerinin geri kalanıyla birlikte Afganistan’ı terk etmesi gerektiğini söylemiş olduği hatırlatılıyor.

Getty ImagesBM dayanaklı Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) destekçisi savaşçılar

Haberde, Washington ve Ankara içinde muhtemel bir muahedenin öteki bir alanı olarak tanımlanan Libya için ise şu satırlar var.

“Türkiye, başşehir Trablus’a yönelik Rus dayanaklı bir saldırıyı muvaffakiyetle durdurdu, oradaki Birleşmiş Milletler dayanaklı hükümete bir can simidi attı ve savaşın müzakerelerle tahlili için bir talih sundu.

“ABD ve Türkiye’nin başka alanlarda, başka telden çalacaklar. ABD’nin Suriye’deki Kürt güçlerini destekleyen siyasetinin, Türkiye’nin şikayetlerine karşın değişmesi beklenmiyor ve Erdoğan insan hakları konusunda rastgele bir yumuşama belirtisi göstermedi.

Haber, Washington Yakın Doğu Siyasetleri Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Programı Yöneticisi Soner Çağaptay’ın, “Biden, Türkiye ile demokrasi içinde bir seçim yapmak zorunda kalabileceğini biliyor” kelamlarıyla noktalanıyor.
 
Üst