Muhabir
New member
MARTINE FOURCAUTHélène Podliasky
Gwen Strauss’un büyük halası, 1945’te bir Nazi kampından kaçan dokuz Direnişçi hanımına önderlik ettiğini anlattığında, Gwen daha fazla bilgi edinmek için bayanların ayak izini sürmüş ve onların yüreğinin 75 yıl daha sonra tanınmasını sağlayacak bir yola koyulmuştu.
Amerikalı muharrir Gwen Strauss, 83 yaşındaki büyük halası Hélène Podliasky ile keyifli bir öğlen yemeğinin tadını çıkarıyordu.
Hélène Fransızdı ve Gwen de Fransa’da yaşıyordu.
2002’deki bu yemekte, bahis Hélène’in geçmişinden açıldı. Gwen, büyük halasının İkinci Dünya Savaşı’nda Fransa’daki Direniş hareketine katıldığını biliyordu, lakin onun omurundaki o devir hakkında hiç bir fikri yoktu.
Hélène, Nazi Almanyası’nın kapalı polis örgütü Gestapo tarafınca nasıl yakalandığını, azap gördüğünü ve Almanya’ya bir toplama kampına gdolayıldüğünü anlattı. Müttefik güçler yaklaşınca kamp boşaltılmış ve Nazi mevt yürüyüşünde kilometrelerce yol yürümek zorunda kalmıştı.
“daha sonra bir küme bayanla kaçtım” dedi özetlemek gerekirse. Gwen şaşırmıştı.
“Ömrünün sonuna yaklaşıyordu, sanırım bu hususta konuşmaya hazır hissetti” diyor Gwen, “ve senelerca sessiz kalan biroldukça savaş mağduru üzere, birden fazla vakit yakın aileleriyle bu bahisleri konuşmadılar.”
Hélène Podliasky, Fransa’nın kuzey doğusundaki Direniş hareketi için kurye olarak çalışırken tutuklandığında 24 yaşındaydı. Takma ismi Christine idi. Hélène, Almanca da dahil olmak üzere beş lisan biliyordu ve yüksek nitelikli bir mühendisti.
Gwen, “Direnişte çok yüksek kademedeydi” diyor. “Bir yıldan fazla bir süre casuslarla irtibat kurmak ve paraşütle atılan gereçleri organize etmek için çalışmıştı. Uyanıktı. Şık, sessiz lakin kuvvetli bir insandı.”
Savaşın son yıllarıydı ve Hélène, Nazilerin Fransa’daki tüm Direniş ağlarını parçalamaya yönelik ağır gayretlerinin akabinde 1944’te tutuklandı. Tutuklama furyasından etkilenen öteki 8 bayan içinde Hélène’in okul arkadaşı da vardı.
Suzanne Maudet (takma ismi Zaza) 22 yaşında Direniş üyesi René Maudet ile evlendikten bir ay daha sonra, genç Fransız adamların Alman fabrikalarında çalışmak üzere askere alınmak yerine, yeraltında yürütülen Direniş hareketine katılmaları için kaçmalarına yardım ederken tutuklanmıştı.
Paris bölgesindeki tüm casuslardan sorumlu olan Nicole Clarence da çabucak hemen 22 yaşındayken, Ağustos 1944’te Paris’in kurtuluşundan üç hafta evvel tutuklanmış ve kentten son nakil sırasında sınırdışı edilmişti.
Paris’ten gdolayılen son mahkumlardan biri olan 29 yaşındaki Jacqueline Aubéry du Boulley (Jacky) kümenin en büyüğü, bir savaş dulu ve Direniş ortasındaki değerli bir istihbarat ağının parçasıymış.
Üst sınıf Hollandalı ailelere mensup 27 yaşındaki Madelon Verstijnen (Lon) ve 23 yaşındaki Guillemette Daendels (Guigui) Direniş hareketinin Hollanda ağına katılmak için Paris’e gelmişler ve neredeyse gelir gelmez tutuklanmışlardı.
Kocası ile bir arada İngiliz havacıların İngiltere’ye kaçmalarına yardımcı olan bir şebeke için çalışan 29 yaşındaki Renée Lebon Châtenay (Zinka) ise tutuklandıktan daha sonra hapishanede doğum yapmış ve bebeğine “France” ismini vermiş. Almanya’ya hudut dışı edilmedilk evvel Zinka bebeğini yalnızca 18 gün tutabilmiş ve her vakit kızı için hayatta kalması gerektiğini söylermiş.
22 yaşında tutuklanan Yvonne Le Guillou (Mena) ise Gwen’in tabiriyle “aşık olmayı seven” bir emekçi kızmış ve Paris’teki Hollanda direniş ağlarıyla çalışırken ve Hollandalı bir çocuğa aşıkken tutuklanmış.
En gençleri ise Marsilya’da tutuklandığında çabucak hemen 20 yaşında olan İspanyol Joséphine Bordanava (Josée) imiş.
KAMPTA HAYAT
Bu dokuz bayan, kuzey Almanya’da bayanlar için kurulan Ravensbrück toplama kampına transfer edilmiş ve akabinde Leipzig’deki bir çalışma kampında silah imalatında çalışmak üzere gönderilmişlerdi. kuvvetli bir dostluk kurdukları yer de burası olmuştu.
Kamptaki şartlar müthişti. Aç bırakılmış, azap görmüş, çırılçıplak soyulmuş ve teftişler için buzlu karda durmaya zorlanmışlardı.
Bu sıkıntı kaidelerde, kurdukları dostluk ağı yardımıyla hayatta kalabilmişler. Kampta herkes çorbasından birer kaşık bir kaseye aktarıyor ve onu o gün en hayli gereksinimi olan bayana veriyorlarmış.
Açlık acı veriyor, ancak bayanlar yemekler hakkında konuşmayı rahatlatıcı buluyorlarmış. Nicole her gece ofisten çaldığı kağıt modüllerine yazdığı yemek tanımlarını okurmuş onlara. Bunları yemek kitabı haline getirip, döşeğinden kopardığı kesimlerle da kapak yapmış.
MEVT YÜRÜYÜŞÜ
Nisan 1945’te müttefikler fabrikayı bir epey kere bombalayınca, Naziler kampı boşaltmaya karar vermiş ve ince giysileri, su toplamış ve kanayan ayaklarıyla 5.000 aç ve bitkin bayanı Almanya kırsalında yürütmeye başlamış.
Bayanlar bu yürüyüşün ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorlarmış. Ya kaçacaklar, ya öldürülecekler ya da açlıktan öleceklermiş. Bu yüzden bir kaos anında bir hendeğe atlayıp meyyit numarası yapmışlar. O kadar epey ceset yığını varmış ki onlar fark edilmemiş ve yürüyüş onlarsız devam etmiş.
daha sonraki 10 gün boyunca bayanlar, ön cephedeki Amerikan askerlerini bulmak için yola koyulmuşlar. Jacky difteri, Zinka tüberküloz olmuş, Nicole yakalandığı zatürreden güzelleşirken, Hélène kronik kalça ağrısı çekmişti. Kemikleri kırılmış ve açlıktan ölüyorlardı ancak bir arada özgürlüğü bulmaya kararlıydılar.
ALMANYA’DA İZ SÜRMEK
Gwen’in bayanların izledikleri rotayı tam olarak keşfetmek için epeyce fazla dedektiflik çalışması ve Almanya’ya üç seyahat yapması gerekmiş. Bayanların izlerini takip ederken Gwen onların her gün ne kadar az yol aldıklarını fark etmiş.
Gwen, “kimi vakit yalnızca 5- 6 km gidiyorlarmış” diyor.
“İroni şu ki, açlıktan ölüyorlar, bu yüzden yiyeceğe muhtaçlıkları var ve inançlı bir biçimde uyuyacak bir yere gereksinimleri var, bu yüzden köylere gitmeleri ve beşerlerle konuşmaları gerekiyor, lakin bir köye her gittiklerinde, bu onlar için en tehlikeli vakit oluyor, zira tuzağa düşürülme yahut köylüler tarafınca öldürülme ihtimalleri var.”
Hélène ve Lon Almanca konuşabildikleri için her vakit köy muhtarına gidip yemek yahut bir ahırda uyumak için müsaade isteyen onlar oluyormuş.
“Çok geçmeden en güzel stratejinin, güya orada olmalarında yanlış bir şey yokmuş üzere davranmak, her şey yolundaymış ve korkmuyorlarmış üzere davranmak olduğuna karar veriyorlar.”
Ön cephedeki Amerikalıların Mulde ırmağının öteki tarafında olduklarını anladıklarında, Saksonya’daki bu ırmağın aşmaları gereken son mahzur olduğunu anlıyorlar.
Jetske Spanjer & Ange WieberdinkHélène ve Lon – 2008
Gwen, bu dokuz bayanın kaçış öyküsünün izini sürerken “Benim için en dokunaklı an, Mulde’daki köprüde durup ırmağa bakmaktı” diyor. Bayanlar hakkında, askeri arşivlerden, kimi bayanların kaçışlarına ait kendi yazılı anlatımlarından, Lon’un kıssasını araştıran sinema yapımcılarından ve bayanların aileleriyle konuşarak bilgi edinmişti.
Irmağı geçmenin bayanlar için kaçış sırasında en korkutucu anlardan biri olduğunu keşfetmişti.
Başka tarafa geçtikten daha sonra, kimi bayanların devam edemeyeceklerinden korktukları bir an olmuştu. Jacky nefes almakta zorlanıyordu fakat bayanlar kimsenin geride bırakılmaması konusunda kararlıydı. Tam o sırada bir cip onlara gerçek yaklaşmış ve iki Amerikan askeri atlayarak onlara güvenlik ve sigara sunmuştu.
DUYULMAYAN KAHRAMANLIKLAR
Araştırması sırasında Gwen, savaştan daha sonra bayanların olağan yaşama dönmelerinin ne kadar sıkıntı olduğunu keşfettiğini söylüyor.
Gwen, “Sıska ve vahim görünüyorlardı ve kampta bir bayan olmanın bir çeşit utancı ve bir tıp yalnızlık da vardı” diyor.
“Grup olarak fazlaca yakınlardı ve apansızın konuşamayacakları, öykülerini duymak istemeyen beşerlerle dağılmışlardı. Bu yüzden ruhsal olarak nitekim tecrit edilmiş hissediyor olmalıydılar. Aslında bu Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu lakin asker kabul edilmedikleri için bu durum tanınmadı.”
Gwen, genç bayanlar olarak, savaştan daha sonra onlara sessiz kalmalarının söylendiğini, bu yüzden kahramanlıklarının duyulmadığını söylüyor.
“Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün Direnişin başkanları olarak kabul ettiği 1.038 Özgürlük Madalyası sahibi içinde altı bayan vardı ve dördü aslına bakarsanız ölmüştü. Bu gülünç, zira direnişçilerin muhtemelen en az yüzde 50’si bayandı.”
Gwen’in anlattığına bakılırsa kimi bayanlar geçmişten kopmaya ve hayatlarına devam etmeye karar vermiş, lakin Guigui ve Mena üzere kimileri da ömür uzunluğu arkadaş kalmış ve birbirlerinin çocuklarının vaftiz annesi olmuşlardı.
Gwen, “Kadınlar, büyük halamın bana kıssayı anlattığı sıralarda, hayatta kalanlarla çok gecikmeli olarak bir ortaya geldiler” diyor.
France Lebon Châtenay DubroeucqFrance Lebon Châtenay Dubroeucq – 2019
FRANCE’IN KISSASI
Pekala Zinka’nın bebeği France’a ne olmuştu?
Onu üç yıl boyunca aradığını belirten Gwen, “Tuhaf bir tesadüf yapıtı onu buldum ve yanına gittim. Güney Fransa’da yaşadığım yere fazlaca uzak değil” diyor.
Konuştuklarında, “70 yıl daha sonra annemle ilgili tüm bunları öğrenmek ne demek bir düşünün” demiş.
France, savaştan daha sonra annesine kavuşmuştu, lakin Zinka hayli hastaydı ve kampta kaptığı tüberküloz niçiniyle biroldukca ameliyat geçirmişti. Kızına bakmak için kimi vakit hayli zayıf olduğundan onu sık sık öteki aile üyelerinin yanına gönderiyorlarmış.
Zinka 1978’de öldüğünde, France annesinin kaçış öyküsünü bilmiyordu. Gwen, “Annesi ve annesinin hayatta kalması için kendisinin ne kadar değerli olduğunu bilmiyordu” diyor.
Büyük hala Hélène 2012’de ömrünü kaybetti. Gwen, hayatının sonlarına hakikat Hélène’in hâlâ geçmişin tesirinde kaldığı anların olduğunu söylüyor.
“Kadınlar savaşların yükünü çekiyor fakat bu durum görülmüyor, bunun tanınmasını ve bilinmesini istiyorum” diyor.
Gwen ayrıyeten “inanılmaz nezaket ve cömertlik eylemlerinin” de farkına varılmasını istiyor. “Birbirlerini ayakta tuttukları irili ufaklı tüm bu teknikler hayli hoş; onların da görülmesi gerekiyor.”
Gwen, büyük halasının öyküsünü The Nine (Dokuz) isimli kitapta anlatıyor.
Gwen Strauss’un büyük halası, 1945’te bir Nazi kampından kaçan dokuz Direnişçi hanımına önderlik ettiğini anlattığında, Gwen daha fazla bilgi edinmek için bayanların ayak izini sürmüş ve onların yüreğinin 75 yıl daha sonra tanınmasını sağlayacak bir yola koyulmuştu.
Amerikalı muharrir Gwen Strauss, 83 yaşındaki büyük halası Hélène Podliasky ile keyifli bir öğlen yemeğinin tadını çıkarıyordu.
Hélène Fransızdı ve Gwen de Fransa’da yaşıyordu.
2002’deki bu yemekte, bahis Hélène’in geçmişinden açıldı. Gwen, büyük halasının İkinci Dünya Savaşı’nda Fransa’daki Direniş hareketine katıldığını biliyordu, lakin onun omurundaki o devir hakkında hiç bir fikri yoktu.
Hélène, Nazi Almanyası’nın kapalı polis örgütü Gestapo tarafınca nasıl yakalandığını, azap gördüğünü ve Almanya’ya bir toplama kampına gdolayıldüğünü anlattı. Müttefik güçler yaklaşınca kamp boşaltılmış ve Nazi mevt yürüyüşünde kilometrelerce yol yürümek zorunda kalmıştı.
“daha sonra bir küme bayanla kaçtım” dedi özetlemek gerekirse. Gwen şaşırmıştı.
“Ömrünün sonuna yaklaşıyordu, sanırım bu hususta konuşmaya hazır hissetti” diyor Gwen, “ve senelerca sessiz kalan biroldukça savaş mağduru üzere, birden fazla vakit yakın aileleriyle bu bahisleri konuşmadılar.”
Hélène Podliasky, Fransa’nın kuzey doğusundaki Direniş hareketi için kurye olarak çalışırken tutuklandığında 24 yaşındaydı. Takma ismi Christine idi. Hélène, Almanca da dahil olmak üzere beş lisan biliyordu ve yüksek nitelikli bir mühendisti.
Gwen, “Direnişte çok yüksek kademedeydi” diyor. “Bir yıldan fazla bir süre casuslarla irtibat kurmak ve paraşütle atılan gereçleri organize etmek için çalışmıştı. Uyanıktı. Şık, sessiz lakin kuvvetli bir insandı.”
Savaşın son yıllarıydı ve Hélène, Nazilerin Fransa’daki tüm Direniş ağlarını parçalamaya yönelik ağır gayretlerinin akabinde 1944’te tutuklandı. Tutuklama furyasından etkilenen öteki 8 bayan içinde Hélène’in okul arkadaşı da vardı.
- Virginia Hall: İkinci Dünya Savaşı’nın ismi az bilinen bayan casusu
- Nazi Almanya’sında çocuk olmak
Suzanne Maudet (takma ismi Zaza) 22 yaşında Direniş üyesi René Maudet ile evlendikten bir ay daha sonra, genç Fransız adamların Alman fabrikalarında çalışmak üzere askere alınmak yerine, yeraltında yürütülen Direniş hareketine katılmaları için kaçmalarına yardım ederken tutuklanmıştı.
Paris bölgesindeki tüm casuslardan sorumlu olan Nicole Clarence da çabucak hemen 22 yaşındayken, Ağustos 1944’te Paris’in kurtuluşundan üç hafta evvel tutuklanmış ve kentten son nakil sırasında sınırdışı edilmişti.
Paris’ten gdolayılen son mahkumlardan biri olan 29 yaşındaki Jacqueline Aubéry du Boulley (Jacky) kümenin en büyüğü, bir savaş dulu ve Direniş ortasındaki değerli bir istihbarat ağının parçasıymış.
Üst sınıf Hollandalı ailelere mensup 27 yaşındaki Madelon Verstijnen (Lon) ve 23 yaşındaki Guillemette Daendels (Guigui) Direniş hareketinin Hollanda ağına katılmak için Paris’e gelmişler ve neredeyse gelir gelmez tutuklanmışlardı.
- Ravensbrück Nazi Kampı: kolay bayanlar nasıl birer işkenceciye dönüştü?
- Almanya’da yargılanan eski Nazi kampı gardiyanı: ‘Unutmak istiyorum’
Kocası ile bir arada İngiliz havacıların İngiltere’ye kaçmalarına yardımcı olan bir şebeke için çalışan 29 yaşındaki Renée Lebon Châtenay (Zinka) ise tutuklandıktan daha sonra hapishanede doğum yapmış ve bebeğine “France” ismini vermiş. Almanya’ya hudut dışı edilmedilk evvel Zinka bebeğini yalnızca 18 gün tutabilmiş ve her vakit kızı için hayatta kalması gerektiğini söylermiş.
22 yaşında tutuklanan Yvonne Le Guillou (Mena) ise Gwen’in tabiriyle “aşık olmayı seven” bir emekçi kızmış ve Paris’teki Hollanda direniş ağlarıyla çalışırken ve Hollandalı bir çocuğa aşıkken tutuklanmış.
En gençleri ise Marsilya’da tutuklandığında çabucak hemen 20 yaşında olan İspanyol Joséphine Bordanava (Josée) imiş.
- Fotoğraflarla: Nazi Almanyası’nın kalbi Berlin 75 yıl evvel nasıl düştü?
- Normandiya Çıkarması’nın 75. yıl dönümü: 1944’teki askeri harekâtta neler yaşandı?
KAMPTA HAYAT
Bu dokuz bayan, kuzey Almanya’da bayanlar için kurulan Ravensbrück toplama kampına transfer edilmiş ve akabinde Leipzig’deki bir çalışma kampında silah imalatında çalışmak üzere gönderilmişlerdi. kuvvetli bir dostluk kurdukları yer de burası olmuştu.
Kamptaki şartlar müthişti. Aç bırakılmış, azap görmüş, çırılçıplak soyulmuş ve teftişler için buzlu karda durmaya zorlanmışlardı.
Bu sıkıntı kaidelerde, kurdukları dostluk ağı yardımıyla hayatta kalabilmişler. Kampta herkes çorbasından birer kaşık bir kaseye aktarıyor ve onu o gün en hayli gereksinimi olan bayana veriyorlarmış.
Açlık acı veriyor, ancak bayanlar yemekler hakkında konuşmayı rahatlatıcı buluyorlarmış. Nicole her gece ofisten çaldığı kağıt modüllerine yazdığı yemek tanımlarını okurmuş onlara. Bunları yemek kitabı haline getirip, döşeğinden kopardığı kesimlerle da kapak yapmış.
- Nazi Almanyası’nda siyah olmak
- Picasso’nun Nazilerden kurtarılan tablosu 45 milyon dolara satıldı
MEVT YÜRÜYÜŞÜ
Nisan 1945’te müttefikler fabrikayı bir epey kere bombalayınca, Naziler kampı boşaltmaya karar vermiş ve ince giysileri, su toplamış ve kanayan ayaklarıyla 5.000 aç ve bitkin bayanı Almanya kırsalında yürütmeye başlamış.
Bayanlar bu yürüyüşün ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorlarmış. Ya kaçacaklar, ya öldürülecekler ya da açlıktan öleceklermiş. Bu yüzden bir kaos anında bir hendeğe atlayıp meyyit numarası yapmışlar. O kadar epey ceset yığını varmış ki onlar fark edilmemiş ve yürüyüş onlarsız devam etmiş.
daha sonraki 10 gün boyunca bayanlar, ön cephedeki Amerikan askerlerini bulmak için yola koyulmuşlar. Jacky difteri, Zinka tüberküloz olmuş, Nicole yakalandığı zatürreden güzelleşirken, Hélène kronik kalça ağrısı çekmişti. Kemikleri kırılmış ve açlıktan ölüyorlardı ancak bir arada özgürlüğü bulmaya kararlıydılar.
ALMANYA’DA İZ SÜRMEK
Gwen’in bayanların izledikleri rotayı tam olarak keşfetmek için epeyce fazla dedektiflik çalışması ve Almanya’ya üç seyahat yapması gerekmiş. Bayanların izlerini takip ederken Gwen onların her gün ne kadar az yol aldıklarını fark etmiş.
Gwen, “kimi vakit yalnızca 5- 6 km gidiyorlarmış” diyor.
“İroni şu ki, açlıktan ölüyorlar, bu yüzden yiyeceğe muhtaçlıkları var ve inançlı bir biçimde uyuyacak bir yere gereksinimleri var, bu yüzden köylere gitmeleri ve beşerlerle konuşmaları gerekiyor, lakin bir köye her gittiklerinde, bu onlar için en tehlikeli vakit oluyor, zira tuzağa düşürülme yahut köylüler tarafınca öldürülme ihtimalleri var.”
Hélène ve Lon Almanca konuşabildikleri için her vakit köy muhtarına gidip yemek yahut bir ahırda uyumak için müsaade isteyen onlar oluyormuş.
“Çok geçmeden en güzel stratejinin, güya orada olmalarında yanlış bir şey yokmuş üzere davranmak, her şey yolundaymış ve korkmuyorlarmış üzere davranmak olduğuna karar veriyorlar.”
Ön cephedeki Amerikalıların Mulde ırmağının öteki tarafında olduklarını anladıklarında, Saksonya’daki bu ırmağın aşmaları gereken son mahzur olduğunu anlıyorlar.
Jetske Spanjer & Ange WieberdinkHélène ve Lon – 2008
Gwen, bu dokuz bayanın kaçış öyküsünün izini sürerken “Benim için en dokunaklı an, Mulde’daki köprüde durup ırmağa bakmaktı” diyor. Bayanlar hakkında, askeri arşivlerden, kimi bayanların kaçışlarına ait kendi yazılı anlatımlarından, Lon’un kıssasını araştıran sinema yapımcılarından ve bayanların aileleriyle konuşarak bilgi edinmişti.
Irmağı geçmenin bayanlar için kaçış sırasında en korkutucu anlardan biri olduğunu keşfetmişti.
Başka tarafa geçtikten daha sonra, kimi bayanların devam edemeyeceklerinden korktukları bir an olmuştu. Jacky nefes almakta zorlanıyordu fakat bayanlar kimsenin geride bırakılmaması konusunda kararlıydı. Tam o sırada bir cip onlara gerçek yaklaşmış ve iki Amerikan askeri atlayarak onlara güvenlik ve sigara sunmuştu.
DUYULMAYAN KAHRAMANLIKLAR
Araştırması sırasında Gwen, savaştan daha sonra bayanların olağan yaşama dönmelerinin ne kadar sıkıntı olduğunu keşfettiğini söylüyor.
Gwen, “Sıska ve vahim görünüyorlardı ve kampta bir bayan olmanın bir çeşit utancı ve bir tıp yalnızlık da vardı” diyor.
“Grup olarak fazlaca yakınlardı ve apansızın konuşamayacakları, öykülerini duymak istemeyen beşerlerle dağılmışlardı. Bu yüzden ruhsal olarak nitekim tecrit edilmiş hissediyor olmalıydılar. Aslında bu Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu lakin asker kabul edilmedikleri için bu durum tanınmadı.”
Gwen, genç bayanlar olarak, savaştan daha sonra onlara sessiz kalmalarının söylendiğini, bu yüzden kahramanlıklarının duyulmadığını söylüyor.
“Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün Direnişin başkanları olarak kabul ettiği 1.038 Özgürlük Madalyası sahibi içinde altı bayan vardı ve dördü aslına bakarsanız ölmüştü. Bu gülünç, zira direnişçilerin muhtemelen en az yüzde 50’si bayandı.”
Gwen’in anlattığına bakılırsa kimi bayanlar geçmişten kopmaya ve hayatlarına devam etmeye karar vermiş, lakin Guigui ve Mena üzere kimileri da ömür uzunluğu arkadaş kalmış ve birbirlerinin çocuklarının vaftiz annesi olmuşlardı.
Gwen, “Kadınlar, büyük halamın bana kıssayı anlattığı sıralarda, hayatta kalanlarla çok gecikmeli olarak bir ortaya geldiler” diyor.
France Lebon Châtenay DubroeucqFrance Lebon Châtenay Dubroeucq – 2019
FRANCE’IN KISSASI
Pekala Zinka’nın bebeği France’a ne olmuştu?
Onu üç yıl boyunca aradığını belirten Gwen, “Tuhaf bir tesadüf yapıtı onu buldum ve yanına gittim. Güney Fransa’da yaşadığım yere fazlaca uzak değil” diyor.
Konuştuklarında, “70 yıl daha sonra annemle ilgili tüm bunları öğrenmek ne demek bir düşünün” demiş.
France, savaştan daha sonra annesine kavuşmuştu, lakin Zinka hayli hastaydı ve kampta kaptığı tüberküloz niçiniyle biroldukca ameliyat geçirmişti. Kızına bakmak için kimi vakit hayli zayıf olduğundan onu sık sık öteki aile üyelerinin yanına gönderiyorlarmış.
Zinka 1978’de öldüğünde, France annesinin kaçış öyküsünü bilmiyordu. Gwen, “Annesi ve annesinin hayatta kalması için kendisinin ne kadar değerli olduğunu bilmiyordu” diyor.
Büyük hala Hélène 2012’de ömrünü kaybetti. Gwen, hayatının sonlarına hakikat Hélène’in hâlâ geçmişin tesirinde kaldığı anların olduğunu söylüyor.
“Kadınlar savaşların yükünü çekiyor fakat bu durum görülmüyor, bunun tanınmasını ve bilinmesini istiyorum” diyor.
Gwen ayrıyeten “inanılmaz nezaket ve cömertlik eylemlerinin” de farkına varılmasını istiyor. “Birbirlerini ayakta tuttukları irili ufaklı tüm bu teknikler hayli hoş; onların da görülmesi gerekiyor.”
Gwen, büyük halasının öyküsünü The Nine (Dokuz) isimli kitapta anlatıyor.