Muhabir
New member
Getty Images
Ukrayna’ya dayanak ve dayanışmanın söz edildiği, Rusya’ya karşı ittifakın caydırıcılık seviyesini artırma sonucunın çıktığı olağanüstü NATO tepesi, Türkiye açısından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirdiği ikili görüşmelerle kıymet kazandı. Fransa, İtalya ve Türkiye içinde üçlü kümenin bir daha canlandırılacak olması ve bir müddetdir dondurulan SAMP/T hava savunma sistemi için işbirliğinin bir daha gündeme gelebilecek olması Erdoğan’ın görüşmelerinin en somut kararı olarak görülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşıyla değişen güvenlik ortamında Türkiye’nin NATO üyesi olarak üzerine düşeni yapacağını lakin kimi müttefiklerin silah ambargosu uygulamasının tutarsızlık yarattığını tepede önderlere iletme fırsatını da buldu.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasının birinci ayına denk gelen 24 Mart’ta Brüksel’de toplanan 30 NATO ülkesinin önderleri, beklendiği üzere Ukrayna’ya dayanak ve dayanışma iletileri verdiler. Rusya’ya ise acil ateşkes ve Ukrayna’daki askerlerini çekme daveti yaptılar.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in basın toplantısında bir defa daha altını çizdiği üzere ittifak, savaşın modülü olmayacağını kayda geçirirken, Doğu Avrupa’daki askeri varlığını güçlendireceğini deklare etti.
Bu açılardan sürpriz bir sonuç doğurmayan NATO Doruğu, Türkiye açısından hem son periyotta ittifak ortasındaki kritik rolünün perçinlenmesi birebir vakitte önde gelen Avrupalı üyelerle ikili alakaların olumlu istikamette gelişmesi için fırsat yarattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın toplantıların akabinde düzenlediği basın toplantısında ve resmi Twitter hesabından verdiği iletilerin başında, Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başladığı 24 Şubat’tan itibaren izlediği politikayı devam ettirme kararlılığı oldu.
Türkiye’nin Rusya’nın 2014’de Kırım’ı işgal ve ilhak etmesini de tanımadığını ve tanımayacağını vurgulayan Erdoğan, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden kaynaklanan yetkisini kullandıklarını da anımsattı.
Erdoğan’ın verdiği bir diğer ileti da NATO’nun caydırıcılık ismine attığı adımların başta Rusya olmak üzere hiç bir üçüncü tarafa karşı olmadığı oldu. NATO’nun mevcut savaş ortamında Ukrayna’ya takviyesini sürdürürken “gerçekçi ve stratejik” davranması gerektiğini kaydeden Erdoğan, “Zirvede aldığımız kararlarda büsbütün NATO’nun caydırıcılık ve savunma yapılanmasını güçlendirmeye yönelik adımlardır. İttifakın Rusya’ya yahut üçüncü öbür bir ülkeye tehdit oluşturacak bir yapılanma ortasında olmadığının altını bir sefer daha çizmiş olduk” dedi.
MÜTTEFİKLERE ‘AMBARGOLARI BİTİRİN’ DAVETİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın değindiği bir öteki bahis ortalarında ABD, Almanya ve Kanada üzere önde gelen NATO üyelerinin Türkiye’nin talep ettiği kimi silah sistemlerini siyasi niçinlerle tedarik etmemeleri oldu. Dorukta yaptığı konuşmada bu eleştirisini başkanlara direkt ilettiğini kaydeden Cumhurbaşkanı, şu görüşleri iletti:
“Türkiye ittifak dayanışması ruhunu temel alarak NATO’nun caydırıcılık ve savunma önlemlerine gerektiği katkıyı vermeye devam edecektir. Müttefiklerimizden de birebir dayanışmayı bekliyoruz. Türk savunma endüstrinin muvaffakiyetleri ortadayken bu alanda karşılaştığımız engellemelerin hiç bir makul öne sürülen nedeni olamaz. Savunma endüstrimizin önüne şahsen kimi müttefiklerimiz tarafınca konan kısıtlamaların artık kaldırılması ortak menfaatimizedir. Müttefikler içinde zımnî açık ambargoların bırakın uygulanmasını konuşulmaması hatta gündeme dahi gelmemesi gerekir. Bu husustaki beklentilerimizi önderlerle açıkça paylaştım”
Türkiye, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrasında Batı ile daha da düzelen diyaloğunu kendisine uygulanan silah ambargosunu sonlandırmak gayesiyle da kullanıyor. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türk basınına yaptığı açıklamada, “Dost ve kardeş bildiklerimizin, müttefik bildiklerimizin örtülü yahut açık ihracat lisanslarına tahdit koydukları bir devirdeyiz. Parasını pulunu verdik, müracaatımızı yaptık, ver bunu müttefikiz. Verilmiyor. Almanya’da var, Fransa’da var, Kanada’da var, Amerika’da var, hepsi var. İngilizler sağ olsunlar, tahditleri kaldırdılar ve kaldırmaya devam ediyorlar. İnşallah başka müttefiklerimize başka dostlarımıza da bu örnek olur. Bunu temenni ediyoruz” demişti.
TÜRKİYE-FRANSA-İTALYA KÜMESİ YİNE TOPLANIYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tepe kapsamında gerçekleştirdiği temaslarında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya Başbakanı Mario Draghi ile görüşmeleri öne çıktı. Avrupa Birliği Periyot Lideri Fransa’nın önderi Macron ile görüşmesini “verimli ve yararlı” olarak tanımlayan Erdoğan, uzun bir periyottur gergin olan lakin son devirde olağanlaşma adımlarının atıldığı Ankara-Paris bağlantılarını, Fransa’da seçimlerin tamamlanmasının akabinde geliştirmeye devam etme sonucu aldıklarını kaydetti.
Ankara ile Paris içinde son devirde artan temaslar yardımıyla bilhassa iki başkan içinde karşılıklı suçlamalar sona ermiş ve tansiyonun düşmesi sağlanmıştı. Tarafların Libya’da konumlarını yakınlaştırmaları da tansiyonun azalmasına niye olan ögeler içinde. Ukrayna savaşının başlaması ise ikili alakaların daha da olağanlaşması için kıymetli bir fırsat yarattı.
Emsal bir müddetç de İtalya ile yaşanıyor. İtalya Başbakanı Draghi’nin geçen sene Erdoğan için “diktatör” tarifini kullanımı Ankara-Roma bağlantılarında önemli bir sarsıntıya niye olmuştu. Tansiyon, İtalya’nın Ekim 2021’de mesken sahipliği yaptığı G20 Tepesi sürecinde Erdoğan-Draghi görüşmesi ile dinmişti. Brüksel’de gerçekleşen son görüşme ise daha farklı ve olumlu bir havada gerçekleşti.
Erdoğan ile yaptığı görüşmeyi İtalyan basınına anlatan Draghi, “Geçen senelerda oluşturulan lakin ondan sonrasında kesintiye uğrayan işbirliği forumlarından biri de Türkiye, Fransa ve İtalya içindeki gruptu. Bu kümesi bir daha işler hale getirmeye karar verdik, yakında 3 ülke içinde bir toplantı yapacağız” bilgisini verdi.
SAMP/T SİSTEMİ YİNE GÜNDEME GELEBİLİR
Türkiye, Fransa ve İtalya, 2017 yılında Fransız-İtalyan konsorsiyumu EuroSam ile SAMP/T hava savunma sisteminin birlikte üretilmesini de içeren bir çalışma başlatmışlardı. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemleri için mutabakat imzalamasından daha sonrasında atılan bu adım kapsamında, 2018 başında 18 aylık bir tanımlama çalışması yapılması sonucu verildi.
NATO sistemlerine entegre edilebilen SAMP/T hava savunma sistemi için çalışma kıymetli bir etaba geldiği 2019 sonuna gerçek Türkiye’nin Suriye’de Barış Pınarı Harekatı’nı başlatması sürecin askıya alınmasına niye olmuştu.
Son periyotta bağların yumuşaması ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali kararı bu adımın atılması dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yılki G20 Doruğu daha sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlarken, SAMP/T projesinin canlanabileceğini “Bundan daha sonraki süreçte de başta savunma sanayii olmak üzere SAMP/T konusunda Fransa, İtalya, Türkiye üçlüsü olarak bu bahiste olumlu adımlar atacağız ve bu olumlu adımlarla bir arada de ortamızda şu andaki ticaret hacmini epey daha üstlere çıkartmak durumundayız” kelamlarıyla açıklamıştı.
Türkiye, 2019 ortasında topraklarına Rus S-400 hava savunma sistemini konuşlandırmasından dolayı ABD yaptırımına maruz kalmış ve F-35 savaş uçağı programından çıkarılmıştı. ABD’nin Patriot sistemlerini vermediği için Rusya’dan S-400 almak durumunda kaldığını kaydeden Türkiye, NATO sistemlerine uygun SAMP/T hava savunma sisteminin daha üst modelinin ortak üretimi için İtalya ve Fransa ile çalışacağı iletisini vermişti.
Ukrayna’ya dayanak ve dayanışmanın söz edildiği, Rusya’ya karşı ittifakın caydırıcılık seviyesini artırma sonucunın çıktığı olağanüstü NATO tepesi, Türkiye açısından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçekleştirdiği ikili görüşmelerle kıymet kazandı. Fransa, İtalya ve Türkiye içinde üçlü kümenin bir daha canlandırılacak olması ve bir müddetdir dondurulan SAMP/T hava savunma sistemi için işbirliğinin bir daha gündeme gelebilecek olması Erdoğan’ın görüşmelerinin en somut kararı olarak görülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşıyla değişen güvenlik ortamında Türkiye’nin NATO üyesi olarak üzerine düşeni yapacağını lakin kimi müttefiklerin silah ambargosu uygulamasının tutarsızlık yarattığını tepede önderlere iletme fırsatını da buldu.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasının birinci ayına denk gelen 24 Mart’ta Brüksel’de toplanan 30 NATO ülkesinin önderleri, beklendiği üzere Ukrayna’ya dayanak ve dayanışma iletileri verdiler. Rusya’ya ise acil ateşkes ve Ukrayna’daki askerlerini çekme daveti yaptılar.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in basın toplantısında bir defa daha altını çizdiği üzere ittifak, savaşın modülü olmayacağını kayda geçirirken, Doğu Avrupa’daki askeri varlığını güçlendireceğini deklare etti.
Bu açılardan sürpriz bir sonuç doğurmayan NATO Doruğu, Türkiye açısından hem son periyotta ittifak ortasındaki kritik rolünün perçinlenmesi birebir vakitte önde gelen Avrupalı üyelerle ikili alakaların olumlu istikamette gelişmesi için fırsat yarattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın toplantıların akabinde düzenlediği basın toplantısında ve resmi Twitter hesabından verdiği iletilerin başında, Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başladığı 24 Şubat’tan itibaren izlediği politikayı devam ettirme kararlılığı oldu.
Türkiye’nin Rusya’nın 2014’de Kırım’ı işgal ve ilhak etmesini de tanımadığını ve tanımayacağını vurgulayan Erdoğan, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden kaynaklanan yetkisini kullandıklarını da anımsattı.
Erdoğan’ın verdiği bir diğer ileti da NATO’nun caydırıcılık ismine attığı adımların başta Rusya olmak üzere hiç bir üçüncü tarafa karşı olmadığı oldu. NATO’nun mevcut savaş ortamında Ukrayna’ya takviyesini sürdürürken “gerçekçi ve stratejik” davranması gerektiğini kaydeden Erdoğan, “Zirvede aldığımız kararlarda büsbütün NATO’nun caydırıcılık ve savunma yapılanmasını güçlendirmeye yönelik adımlardır. İttifakın Rusya’ya yahut üçüncü öbür bir ülkeye tehdit oluşturacak bir yapılanma ortasında olmadığının altını bir sefer daha çizmiş olduk” dedi.
MÜTTEFİKLERE ‘AMBARGOLARI BİTİRİN’ DAVETİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın değindiği bir öteki bahis ortalarında ABD, Almanya ve Kanada üzere önde gelen NATO üyelerinin Türkiye’nin talep ettiği kimi silah sistemlerini siyasi niçinlerle tedarik etmemeleri oldu. Dorukta yaptığı konuşmada bu eleştirisini başkanlara direkt ilettiğini kaydeden Cumhurbaşkanı, şu görüşleri iletti:
“Türkiye ittifak dayanışması ruhunu temel alarak NATO’nun caydırıcılık ve savunma önlemlerine gerektiği katkıyı vermeye devam edecektir. Müttefiklerimizden de birebir dayanışmayı bekliyoruz. Türk savunma endüstrinin muvaffakiyetleri ortadayken bu alanda karşılaştığımız engellemelerin hiç bir makul öne sürülen nedeni olamaz. Savunma endüstrimizin önüne şahsen kimi müttefiklerimiz tarafınca konan kısıtlamaların artık kaldırılması ortak menfaatimizedir. Müttefikler içinde zımnî açık ambargoların bırakın uygulanmasını konuşulmaması hatta gündeme dahi gelmemesi gerekir. Bu husustaki beklentilerimizi önderlerle açıkça paylaştım”
Türkiye, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrasında Batı ile daha da düzelen diyaloğunu kendisine uygulanan silah ambargosunu sonlandırmak gayesiyle da kullanıyor. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türk basınına yaptığı açıklamada, “Dost ve kardeş bildiklerimizin, müttefik bildiklerimizin örtülü yahut açık ihracat lisanslarına tahdit koydukları bir devirdeyiz. Parasını pulunu verdik, müracaatımızı yaptık, ver bunu müttefikiz. Verilmiyor. Almanya’da var, Fransa’da var, Kanada’da var, Amerika’da var, hepsi var. İngilizler sağ olsunlar, tahditleri kaldırdılar ve kaldırmaya devam ediyorlar. İnşallah başka müttefiklerimize başka dostlarımıza da bu örnek olur. Bunu temenni ediyoruz” demişti.
TÜRKİYE-FRANSA-İTALYA KÜMESİ YİNE TOPLANIYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tepe kapsamında gerçekleştirdiği temaslarında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İtalya Başbakanı Mario Draghi ile görüşmeleri öne çıktı. Avrupa Birliği Periyot Lideri Fransa’nın önderi Macron ile görüşmesini “verimli ve yararlı” olarak tanımlayan Erdoğan, uzun bir periyottur gergin olan lakin son devirde olağanlaşma adımlarının atıldığı Ankara-Paris bağlantılarını, Fransa’da seçimlerin tamamlanmasının akabinde geliştirmeye devam etme sonucu aldıklarını kaydetti.
Ankara ile Paris içinde son devirde artan temaslar yardımıyla bilhassa iki başkan içinde karşılıklı suçlamalar sona ermiş ve tansiyonun düşmesi sağlanmıştı. Tarafların Libya’da konumlarını yakınlaştırmaları da tansiyonun azalmasına niye olan ögeler içinde. Ukrayna savaşının başlaması ise ikili alakaların daha da olağanlaşması için kıymetli bir fırsat yarattı.
Emsal bir müddetç de İtalya ile yaşanıyor. İtalya Başbakanı Draghi’nin geçen sene Erdoğan için “diktatör” tarifini kullanımı Ankara-Roma bağlantılarında önemli bir sarsıntıya niye olmuştu. Tansiyon, İtalya’nın Ekim 2021’de mesken sahipliği yaptığı G20 Tepesi sürecinde Erdoğan-Draghi görüşmesi ile dinmişti. Brüksel’de gerçekleşen son görüşme ise daha farklı ve olumlu bir havada gerçekleşti.
Erdoğan ile yaptığı görüşmeyi İtalyan basınına anlatan Draghi, “Geçen senelerda oluşturulan lakin ondan sonrasında kesintiye uğrayan işbirliği forumlarından biri de Türkiye, Fransa ve İtalya içindeki gruptu. Bu kümesi bir daha işler hale getirmeye karar verdik, yakında 3 ülke içinde bir toplantı yapacağız” bilgisini verdi.
SAMP/T SİSTEMİ YİNE GÜNDEME GELEBİLİR
Türkiye, Fransa ve İtalya, 2017 yılında Fransız-İtalyan konsorsiyumu EuroSam ile SAMP/T hava savunma sisteminin birlikte üretilmesini de içeren bir çalışma başlatmışlardı. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemleri için mutabakat imzalamasından daha sonrasında atılan bu adım kapsamında, 2018 başında 18 aylık bir tanımlama çalışması yapılması sonucu verildi.
NATO sistemlerine entegre edilebilen SAMP/T hava savunma sistemi için çalışma kıymetli bir etaba geldiği 2019 sonuna gerçek Türkiye’nin Suriye’de Barış Pınarı Harekatı’nı başlatması sürecin askıya alınmasına niye olmuştu.
Son periyotta bağların yumuşaması ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali kararı bu adımın atılması dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yılki G20 Doruğu daha sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlarken, SAMP/T projesinin canlanabileceğini “Bundan daha sonraki süreçte de başta savunma sanayii olmak üzere SAMP/T konusunda Fransa, İtalya, Türkiye üçlüsü olarak bu bahiste olumlu adımlar atacağız ve bu olumlu adımlarla bir arada de ortamızda şu andaki ticaret hacmini epey daha üstlere çıkartmak durumundayız” kelamlarıyla açıklamıştı.
Türkiye, 2019 ortasında topraklarına Rus S-400 hava savunma sistemini konuşlandırmasından dolayı ABD yaptırımına maruz kalmış ve F-35 savaş uçağı programından çıkarılmıştı. ABD’nin Patriot sistemlerini vermediği için Rusya’dan S-400 almak durumunda kaldığını kaydeden Türkiye, NATO sistemlerine uygun SAMP/T hava savunma sisteminin daha üst modelinin ortak üretimi için İtalya ve Fransa ile çalışacağı iletisini vermişti.