Japon hükümetinden iktisada Türkiye’nin GSYH’den büyük teşvik

Muhabir

New member
Getty Images

Koronavirüs salgınının iktisada olan tesirlerini bertaraf etmeye yönelik olarak Japonya hükümetinin şimdiye dek deklare ettiğı en büyük teşvik paketi olan 55,7 trilyon yen (488 milyar dolar) fiyatındaki yardımın kime nasıl dağıtılacağı ve ne kadar tesirli olacağı tartışma konusu oldu.

Bugünkü kurla hesaplandığında Türkiye’nin 2020 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) olan 450 milyar dolardan da büyük rekor teşvik paketi, ayakta kalmakta zorlanan orta ve küçük ölçekli şirketlere ve beklenen altıncı koronavirüs dalgasına hazırlanan sıhhat sistemine soluk aldırmaya yönelik yanlarıyla takdir edilse de yardımın belirli bölümlere odaklanması ve çocuklara bile kişi başına 100 bin yen (877 dolar) dağıtılacak olması soru işaretleri yaratıyor.

Ekonomistler, teşviğin iktisada direkt canlandırıcı etkisinin olup olmayacağını sorgulayıp bu biçimde devasa bir büyüklüğün, 31 Ekim’de Başbakan seçilen Fumio Kişida’nın halkın gözünü boyamaya yönelik bir atağı olabileceğine işaret ediyorlar.

Tarihin en büyük teşviği

2020 yılının Nisan ayında evvel Abe hükümeti tüm Japon vatandaşlarına toplam 424 milyar dolarlık, daha sonra da Suga hükümeti bilhassa küçük ve orta büyüklükteki şirketlere 350 milyar dolarlık yardımda bulunmuştu.

Geçen ay başbakan olan Fumio Kişida ise seçimlerden daha sonra devlet kesesinin ağzını daha da açmışa benziyor.

Japan Times’a konuşan Mitsubishi UFG’nin ekonomisti Şiniçiro Kobayaşi, teşviğin vakit içindemasını manidar bulanlardan. Kobayaşi, “Politikacılar, Temsilciler Meclisi seçimlerinde oy kazanabilmek için seçmene ekonomiyi canlandırmak emelli bol harcama kelamı verdiler” diye hatırlatıyor.

Getty ImagesBaşbakan Fumio Kişida

Çocuklara da teşvik

Teşvik paketinde yer alan harcama kalemlerinden bilhassa bir tanesi ilgi çekiyor.

Buna nazaran ebeveynlerden rastgele birinin yıllık 9,6 milyon yen (8 bin 400 dolar) kazandığı ailelerde 18 yaş ve altındaki her çocuğa 50 bin yen (438 dolar) nakit ve geri kalanı kuponla ödenmek üzere 100 bin yen (877 dolar) ödeme yapılacak.

Bu ödemenin Japon Hazinesi’ne toplam maliyeti 2 trilyon yen (yaklaşık 17,5 milyar dolar).

Ekonomistler bu harcamanın, ne çocuk yetiştiren ailelere bir katkı ne de ekonomiyi canlandırmaya yönelik bir teşvik olarak etkisinin hudutlu olacağını söylüyorlar.

Geçen yıl Abe hükümetinin 15 yaş ve üstü çocuklar da dahil her birey için bir daha kişi başına 100 bin yen takviye verdiğine atıfta bulunan ekonomist Saisuke Sakai, “Eğer bu dayanak de emsal biçimde tüketimi arttırmak için verilecekse geçen yılki teşvik üzere bir işe yaramayacak” diyor.

Geçen yıl verilen tıpkı ölçüdeki takviyesi Japon tüketiciler harcamak yerine tasarruf etmeyi tercih edince ekonomik canlanma gerçekleşmemişti.

Japon iktisadı anomalisi

Enflasyonun salgın niçiniyle neredeyse tüm dünyada artışa geçtiği bir periyotta yıllardır sıfır enflasyonun devam ettiği Japonya’da halkın beklentisi daima düşük enflasyon oldu. Şirketler de her ne kadar ithal ettikleri hammadde meblağları artsa da bu artışı iç pazarda ürettikleri mallara ve Japon tüketicilere yansıtmaktan çekiniyorlar.

Yatırım bankası Goldman Sachs Japonya’nın şu günlerde açıklanacak yeni enflasyon oranını yüzde eksi 0,8 olarak kestirim ediyor. Deflasyon yaşayan ülkede güç ve taze sebze-meyve fiyatları artmıyor, aksine azalıyor. Cep telefonu fiyatları de hükümetin telefon şirketlerine uygulanmasını istediği kampanyanın da tesiriyle yüzde 28 azalmış durumda.

Getty Images

Buna rağmen tasarruf oranı yüzde 30 üzere inanılmaz bir düzeyde olan ülkede koronavirüs salgını öncesinde de daha sonrasında da halk harcama yapma eğiliminde değil. O denli ki sağlam malların tüketim oranı son sekiz yıldır neredeyse hiç değişmiyor. Faizler de yüzde eksi 0,1 seviyesinde.

Başbakan Kişida, vazifeye geldikten daha sonra ‘yeni kapitalizm’ ismi altında bir kavram yaratıp alt ve üst gelir düzeyine sahip bireylerin içindeki gelir uçurumunu küçülteceğine ve daha adaletli bir gelir dağılımını sağlayacağına kelam vermişti.

Rekor teşviğin finansmanı için gereken ek bütçenin parlamentonun Aralık ayındaki olağanüstü toplantısında görüşülüp onaylanması bekleniyor.
 
Üst