Muhabir
New member
Getty ImagesGüney Afrika’da sıhhat yetkililerini Ivermectin kullanmasına müsaade vermeye çağıran şovlar yapıldı
Ivermectin aşı aksileri tarafınca Covid’e karşı “mucizevi ilaç” diye alkışlanıyor ve birtakım ülkelerde yetkililer tarafınca tavsiye bile ediliyor. Ancak BBC, ilacın reklamını yapanların delil olarak gösterdikleri bir dizi araştırmada epeyce önemli yanılgılar yapıldığını ortaya çıkardı.
Ivermectin yıllardır beşerler ve hayvanlarda iç parazitlere karşı kullanılan tesirli bir ilaç.
Ancak pandemi sırasında bu ilacın Covid tedavisinde de kullanılabileceğini savunanlar ortaya çıktı.
ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği sıhhat yetkilileri bu ilacın Covid’e karşı kullanılabilmesi için kâfi bilgi olmadığı kanaatine vardılar. Ancak birçok aşı aksisi aktivistler olan binlerce kişi bu ilacın Covid tedavisinde kullanılması için bütün uğraşlarıyla kampanya yürütüyor.
Toplumsal medya kümelerinde beşerler ilacın nasıl bulunabileceği konusunda bilgiler paylaşıyor hatta hayvanlar için kullanılan çeşidini bile tavsiye ediyorlar.
Ivermectin etrafından kopartılan fırtına o denli tesirli oldu ki dünya çapında epey sayıda insan bu ilacı kullanmaya başladı. Bunda bilhassa ilacın etkisinin bilimsel araştırmalarla kanıtlandığı konusunda yaratılan yanılmasa epey tesirli oldu.
İlacın kullanmasını teşvik eden kümeler bir dizi “bilimsel araştırma”ya atıfta bulunuyor ve sık sık bu araştırmaların bulgularının gizlendiği ya da dikkate alınmadığını tez ediyorlar.
Ama bağımsız bilim insanlarından oluşan bir kümenin yaptığı inceleme, Ivermectin’in Covid’e karşı tesirine ispat gösterilen bu araştırmaların güvenilirliğine dair önemli kuşkular yarattı.
Getty ImagesPeru’da sıhhat yetkilileri bir süre Ivermectin’i tavsiye edip daha sonra Covid tedavi rehberinden çıkardılar
HANGİ ARAŞTIRMALAR, HANGİ KUSURLAR?
BBC’nin yaptığı inceleme, Ivermectin’in Covid’e karşı kullanması konusunda yapılan 26 büyük ölçekli deneyin üçte birinden çoksının ya fazlaca önemli kusurlar içerdiğini ya da sahtekarlık yapılmış olması ihtimalinin yüksek olduğunu, geri kalanların hiç birinin de ikna edici bir sonuca varamadığını ortaya koyuyor.
Araştırmaları inceleyen bağımsız bilim kümesinden Dr. Kyle Sheldrick, Ivermectin’in Covid vefatlarını önlediğini sav eden ve “uydurma olduğu açıkça belirli ya da çalışmayı geçersiz kılacak büyük yanlışlar içermeyen” tek bir klinik deney bulamadıklarını söylüyor.
Bağımsız bilim insanlarının bu çalışmalarda tespit ettikleri önemli sahtecilik ya da yanılgılar içinde şunlar var:
BAĞIMSIZ BİLİM İNSANLARI KİMLER?
İncelemeyi yürüten bağımsız heyetteki Dr. Gideon Meyerowitz-Katz, Dr. James Heathers, Dr. Nick Brown ve Dr. Kyle Sheldrick ‘sahte bilimsel’ argümanları bulup ifşa etme tek tek deneyim sahibi uzmanlar. Pandemi sırasında da resmi olmayan istekli bir iş birliği içerisinde geçersiz bilimsel argümanların izini sürdüler.
Biyotıp öğrencisi Jack Lawrence’ın Mısır’da yürütülen tesirli bir çalışmada yanlışlar bulması üzerine Ivermectin konusuna daha derinlemesine eğilmek üzere bir ortaya geldiler.
Tespit ettikleri öbür sıkıntılar içinde deneyde ismi geçen hastaların kimilerinin deney başlamadan öldüğünün belirlenmesi bile vardı. Çalışma, ondan sonrasında, yayınlayan tıp mecmuası tarafınca yayından kaldırıldı.
Bağımsız bilim insanları Ivermectin’in Covid olaylarında kullanmasıyla ilgili olarak yapılmış bütün rastgele denetimli çalışmaları tek tek incelediler. Bunlar ilacın kullanmasını teşvik edenlerin daima olarak alıntıladığı ve teorik olarak en yüksek bilimsel ispat pahası taşıdığı düşünülen deneylerdi.
Rastgele denetimli çalışmaların belirleyici özelliği, deneye katılan insanların rastgele seçilen bir kısmına araştırılan ilacın bir kısmına da etkisiz bir unsurun (plasebo) verilmesi yoluyla karşılaştırma imkanı sağlaması.
Bağımsız bilim kümesi ayrıyeten gözleme dayalı altı bilhassa tesirli araştırmayı da inceledi. Bu tip araştırmalarda, ilacı alan bir küme beşere ne olduğu gözlemleniyor. ötürüsıyla araştırmaya katılanların hangi çeşit hastalar olduğuna bağlı olarak sonuçlar değişiklik gösterebilir.
İncelenen toplam 26 araştırmadan beşinde bilgilerde sahtecilik yapıldığına dair ispatlar görüldü. Örneğin tıpkı hastaya ilişkin bilgiler tekraren kopyalanıp yapıştırılmıştı.
Başka bir beş araştırmada alarm zilleri çalmasına sebep olan kusurlar vardı. Örneğin sayılar birbirini tutmuyordu, yüzdeler yanlış hesaplanmıştı yahut lokal sıhhat yetkililerine araştırma haber bile verilmemişti.
Bu fazlaca kusurlu deneyler haricinde kalanlardan 14’ünün muharrirleri araştırmaya temel olan dataları göndermemişlerdi ki bağımsız bilim kümesi bunun da beklenen sahtecilik işareti olabileceğini not etti.
Bağımsız bilim kümesinin incelediği araştırmalar içinde dünyanın farklı yerlerinden gelen nitelikli birtakım araştırmalar da var.
Lakin en büyük yanlışlar daima Ivermectin’in en epey tesirli olduğu kararına varan araştırmalarda ortaya çıktı.
Hatta araştırma Ivermectin’in Covid vefatlarına karşı ne kadar tesirli olduğunu argüman ediyorsa, sahtecilik ve büyük kusur niçiniyle geçersizlik oranı da o kadar yüksekti.
NE KADARI YANILGI, NE KADARI KASIT?
şüphesiz araştırmalarda farkında olmadan kusur yapılmış ihtimali göz arkası edilemez fakat bağımsız bilim kümesinden Dr. Sheldrick en azından kimilerinde taammüden sahtecilik yapılmış olması ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyor.
Örneğin yakınlarda Lübnan’da yapılan bir araştırmada 11 hastaya ilişkin datalar blok halinde kopyalanıp tekraren farklı şahıslara ilişkin verilermiş üzere data listesine eklenmiş. Bu da araştırmaya katıldığı izlenimi verilen hastaların birçoklarının aslında var olmadıklarına işaret ediyor.
Bu çalışmanın muharrirleri BBC’nin sorularını yanıtlarken “orijinal datalarda oynandığını, sabote edildiğini ve bir yanlışlık yapıtı son belgeye girdiğini” söylemiş olduler ve yayınlayan dergiye çalışmayı geri çektiklerini bildirdiklerini eklediler.
İran’da yapılan bir öbür çalışma birinci bakışta Ivermectin’in Covid vefatlarını engellediğini gösterir üzereydi.
Ancak bilim kümesi bu çalışmada sıkıntılar tespit etti. Hastaların kanındaki demir ile ilgili bilgiler doğal olarak ortaya çıkamayacak sayılar biçiminde sıralanıyordu.
Ayrıyeten plasebo yani etkisiz unsur verilen hasta kümesinin daha deney başlamadan evvel Ivermectin verilen kümeye nazaran kanındaki oksijen seviyesi daha düşük şahıslardan seçildiği anlaşılıyordu. Bu da onların daha deney başlarken başkalarına nazaran daha hasta olduklarını ve istatistiki bakımdan ölme ihtimallerinin daha yüksek olduğunu gösteriyordu.
Üstelik yalnızca kandaki oksijen seviyeleri değil pek epey öbür hayati göstergeleri bakımlardan da durumu daha makus hastalar daima plasebo kümesine, daha yeterli olanlar ise ilaç verilen kümeye konmuştu.
Dr. Sheldrick bu biçimde bir ayrımın tesadüfen oluşmuş olması ihtimalinin sıfıra yakın olduğunu söylüyor.
İran denebir daha başkanlık eden Dr. Morteza Niaee, sonuçları ve metodu savundu ve izah edilen problemleri reddederek rastgele deneylerde bu cins farklılıkların ortaya çıkmasının hayli olağan olduğunu, bedellendirilen epey sayıdaki faktörden bir kısmının Covid riskiyle irtibatı olmadığını söylemiş oldu.
NİTELİKLİ İNCELEMELER VE YAN TESİRLER
Lakin Lübnan ve İran deneyleri “fazlaca makus raporlanmış çalışmalar” oldukları nedeni öne sürülerek bilimsel delilleri gözden geçiren milletlerarası uzmanlardan oluşan Cochrane isimli kuruluşa sunulan çalışmalara dahil edilmediler.
Cochrane, Ivermectin’in Covid’le ilgili faydalı bir tesiri olduğuna dair bir ispat bulunamadığı kararına vardı.
Ivermectin’in Covid’e tesirine dair şu ana kadar yapılan en kapsamlı ve en nitelikli araştırma Canada’daki McMaster Üniversitesi’nde yapılan Together deneyi.
Bu araştırma ilacın Covid ile gayrette faydalı bir etkisinin görülmediği kararına ulaştı.
Ivermectin genel olarak kullanması inançlı bir ilaç lakin kimi yan tesirleri de bildirildi.
ABD’de Ivermectin zehirlenmesinde gözle görülür bir artık var fakat hem toplam sayı epeyce küçük (bu yıl ortasında 435’ten 1.143’e) tıpkı vakitte hadiselerin hiçbiri epeyce önemli değildi.
Hastalarda kusma, ishal, halüsinasyon, baş karışıklığı, uyku hali ve titreme görüldü.
Ancak insanlara uydurma güvenlik umudu vermek, mesela hastaneye gitmek ya da her şeydilk evvel aşı olmak yerine Ivermectin alıyorlarsa, hayli daha tehlikeli sonuçlar yaratabilir.
Peru’den kamu sıhhati uzmanı Dr. Patricia Garcia bir kademede hastaneye gelen her 15 hastadan 14’ünün Ivermectin aldığını ve hastaneye başvurduklarında “oldukça ağır hasta” olduklarını anlattı.
TOPLUMSAL MEDYANIN ROLÜ
Facebook’ta oluşan büyük Ivermectin savunucusu kümeler giderek forumlara dönüştü ve burada insanlara ilacı nereden bulabilecekleri konusunda tavsiyeler veriliyor. Hatta hayvanlara verilen çeşidini kullanmayı tavsiye edenler bile var.
Kimi kümelerde daima olarak Ivermectin ile ilgili araştırmaların hasır altı edildiğine dair komplo teorileri paylaşılıyor. Bunlara ekseriyetle aşı aksisi fikirler ve bu ilaç kullanılmıyorsa hastalara hastaneyi terk etmeleri tavsiyeleri de eşlik ediyor.
Facebook forumları üzerinden ise daha uç kümeleşmeleri barındıran şifreli ileti uygulaması Telegram sohbetlerine ulaşılıyor.
Bu kanallar üzerinden Ivermectin kullanmayan hekimlere, ilaca karşı çıkan bilim beşerlerine yönelik taciz kampanyaları koordine ediliyor.
Az sayıda tabip ise araştırmaların zayıflığına işaret edilmesine karşın Ivermectin’in tesiri konusunda olumlu bildiriler veriyorlar.
İngiltere’de Ivermectin’i teşvik için bir de kuruluş oluşturan bayan doğum uzmanı Dr. Tess Lawrie bunlardan biri.
Lawrie Covid-19 aşı programının durdurulması daveti yapmış ve aşı güvenliğiyle ilgili istatistikleri yanlış yorumlamak suretiyle aşının epey sayıda mevte yol açtığını ima eden temelsiz argümanlarda bulunmuştu.
Kendisine internet üzerinden yapılan bir panelde BBC tarafınca yöneltilen “Invermectin’in Covid’e etkisinin olmadığını kabul etmek için nasıl bir delil görmeniz lazım?” sorusuna Lawrie “Ivermectin tesirli. Beni hiçbir şey bilakis ikna edemez” diye karşılık vermiş ve eklemişti:
“Kanıtlarla ilgili tek sorun bunların daima gizlenmeye çalışılması.”
DÜNYADAKİ UYGULAMALAR
Dünya çapında insanları birinci kademede Ivermectin’e yönelten aşı aksiliği değil, aşının bulunamaması oldu.
Bu telaşlarla Ivermectin’in kullanmasına belirli periyotlarda Hindistan, Güney Afrika, Peru ve Latin Amerika’nın kıymetli bir kısmı ile Slovakya’da müsaade verildi.
Peru ve Hindistan’da sıhhat yetkilileri çabucak sonrasında tedavi rehberinden Ivermectin’i çıkardılar.
Şubat ayında ilacı üreten şirketlerden biri olan Merck bir açıklama yaparak Ivermectin’in Covid-19’a karşı tesirli olduğuna dair bilimsel bir data bulunmadığını bildirdi.
Güney Afrika’da ilaç bir gayret alanına dönüştü.
Tabipler ispat yetersizliğine dikkat çekerken aşılamanın yavaş ve sıkıntılı gitmesi yüzünden biroldukça hasta Ivermectin talep ediyordu.
Ivermectin aşı aksileri tarafınca Covid’e karşı “mucizevi ilaç” diye alkışlanıyor ve birtakım ülkelerde yetkililer tarafınca tavsiye bile ediliyor. Ancak BBC, ilacın reklamını yapanların delil olarak gösterdikleri bir dizi araştırmada epeyce önemli yanılgılar yapıldığını ortaya çıkardı.
Ivermectin yıllardır beşerler ve hayvanlarda iç parazitlere karşı kullanılan tesirli bir ilaç.
Ancak pandemi sırasında bu ilacın Covid tedavisinde de kullanılabileceğini savunanlar ortaya çıktı.
ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği sıhhat yetkilileri bu ilacın Covid’e karşı kullanılabilmesi için kâfi bilgi olmadığı kanaatine vardılar. Ancak birçok aşı aksisi aktivistler olan binlerce kişi bu ilacın Covid tedavisinde kullanılması için bütün uğraşlarıyla kampanya yürütüyor.
Toplumsal medya kümelerinde beşerler ilacın nasıl bulunabileceği konusunda bilgiler paylaşıyor hatta hayvanlar için kullanılan çeşidini bile tavsiye ediyorlar.
Ivermectin etrafından kopartılan fırtına o denli tesirli oldu ki dünya çapında epey sayıda insan bu ilacı kullanmaya başladı. Bunda bilhassa ilacın etkisinin bilimsel araştırmalarla kanıtlandığı konusunda yaratılan yanılmasa epey tesirli oldu.
İlacın kullanmasını teşvik eden kümeler bir dizi “bilimsel araştırma”ya atıfta bulunuyor ve sık sık bu araştırmaların bulgularının gizlendiği ya da dikkate alınmadığını tez ediyorlar.
Ama bağımsız bilim insanlarından oluşan bir kümenin yaptığı inceleme, Ivermectin’in Covid’e karşı tesirine ispat gösterilen bu araştırmaların güvenilirliğine dair önemli kuşkular yarattı.
Getty ImagesPeru’da sıhhat yetkilileri bir süre Ivermectin’i tavsiye edip daha sonra Covid tedavi rehberinden çıkardılar
HANGİ ARAŞTIRMALAR, HANGİ KUSURLAR?
BBC’nin yaptığı inceleme, Ivermectin’in Covid’e karşı kullanması konusunda yapılan 26 büyük ölçekli deneyin üçte birinden çoksının ya fazlaca önemli kusurlar içerdiğini ya da sahtekarlık yapılmış olması ihtimalinin yüksek olduğunu, geri kalanların hiç birinin de ikna edici bir sonuca varamadığını ortaya koyuyor.
Araştırmaları inceleyen bağımsız bilim kümesinden Dr. Kyle Sheldrick, Ivermectin’in Covid vefatlarını önlediğini sav eden ve “uydurma olduğu açıkça belirli ya da çalışmayı geçersiz kılacak büyük yanlışlar içermeyen” tek bir klinik deney bulamadıklarını söylüyor.
Bağımsız bilim insanlarının bu çalışmalarda tespit ettikleri önemli sahtecilik ya da yanılgılar içinde şunlar var:
- Birebir hastaya ilişkin dataların öbür birine aitmiş üzere tekraren kullanılması
- Deneye katılan hastaların rastgele seçilmediğine dair ispatlar bulunması
- Verilen sayılara doğal olarak ulaşılmasının hayli sıkıntı olması
- Yüzdelerin yanlış hesaplanması
- Çalışmadan mahallî sıhhat yetkililerinin haberdar olmaması
BAĞIMSIZ BİLİM İNSANLARI KİMLER?
İncelemeyi yürüten bağımsız heyetteki Dr. Gideon Meyerowitz-Katz, Dr. James Heathers, Dr. Nick Brown ve Dr. Kyle Sheldrick ‘sahte bilimsel’ argümanları bulup ifşa etme tek tek deneyim sahibi uzmanlar. Pandemi sırasında da resmi olmayan istekli bir iş birliği içerisinde geçersiz bilimsel argümanların izini sürdüler.
Biyotıp öğrencisi Jack Lawrence’ın Mısır’da yürütülen tesirli bir çalışmada yanlışlar bulması üzerine Ivermectin konusuna daha derinlemesine eğilmek üzere bir ortaya geldiler.
Tespit ettikleri öbür sıkıntılar içinde deneyde ismi geçen hastaların kimilerinin deney başlamadan öldüğünün belirlenmesi bile vardı. Çalışma, ondan sonrasında, yayınlayan tıp mecmuası tarafınca yayından kaldırıldı.
Bağımsız bilim insanları Ivermectin’in Covid olaylarında kullanmasıyla ilgili olarak yapılmış bütün rastgele denetimli çalışmaları tek tek incelediler. Bunlar ilacın kullanmasını teşvik edenlerin daima olarak alıntıladığı ve teorik olarak en yüksek bilimsel ispat pahası taşıdığı düşünülen deneylerdi.
Rastgele denetimli çalışmaların belirleyici özelliği, deneye katılan insanların rastgele seçilen bir kısmına araştırılan ilacın bir kısmına da etkisiz bir unsurun (plasebo) verilmesi yoluyla karşılaştırma imkanı sağlaması.
Bağımsız bilim kümesi ayrıyeten gözleme dayalı altı bilhassa tesirli araştırmayı da inceledi. Bu tip araştırmalarda, ilacı alan bir küme beşere ne olduğu gözlemleniyor. ötürüsıyla araştırmaya katılanların hangi çeşit hastalar olduğuna bağlı olarak sonuçlar değişiklik gösterebilir.
İncelenen toplam 26 araştırmadan beşinde bilgilerde sahtecilik yapıldığına dair ispatlar görüldü. Örneğin tıpkı hastaya ilişkin bilgiler tekraren kopyalanıp yapıştırılmıştı.
Başka bir beş araştırmada alarm zilleri çalmasına sebep olan kusurlar vardı. Örneğin sayılar birbirini tutmuyordu, yüzdeler yanlış hesaplanmıştı yahut lokal sıhhat yetkililerine araştırma haber bile verilmemişti.
Bu fazlaca kusurlu deneyler haricinde kalanlardan 14’ünün muharrirleri araştırmaya temel olan dataları göndermemişlerdi ki bağımsız bilim kümesi bunun da beklenen sahtecilik işareti olabileceğini not etti.
Bağımsız bilim kümesinin incelediği araştırmalar içinde dünyanın farklı yerlerinden gelen nitelikli birtakım araştırmalar da var.
Lakin en büyük yanlışlar daima Ivermectin’in en epey tesirli olduğu kararına varan araştırmalarda ortaya çıktı.
Hatta araştırma Ivermectin’in Covid vefatlarına karşı ne kadar tesirli olduğunu argüman ediyorsa, sahtecilik ve büyük kusur niçiniyle geçersizlik oranı da o kadar yüksekti.
NE KADARI YANILGI, NE KADARI KASIT?
şüphesiz araştırmalarda farkında olmadan kusur yapılmış ihtimali göz arkası edilemez fakat bağımsız bilim kümesinden Dr. Sheldrick en azından kimilerinde taammüden sahtecilik yapılmış olması ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyor.
Örneğin yakınlarda Lübnan’da yapılan bir araştırmada 11 hastaya ilişkin datalar blok halinde kopyalanıp tekraren farklı şahıslara ilişkin verilermiş üzere data listesine eklenmiş. Bu da araştırmaya katıldığı izlenimi verilen hastaların birçoklarının aslında var olmadıklarına işaret ediyor.
Bu çalışmanın muharrirleri BBC’nin sorularını yanıtlarken “orijinal datalarda oynandığını, sabote edildiğini ve bir yanlışlık yapıtı son belgeye girdiğini” söylemiş olduler ve yayınlayan dergiye çalışmayı geri çektiklerini bildirdiklerini eklediler.
İran’da yapılan bir öbür çalışma birinci bakışta Ivermectin’in Covid vefatlarını engellediğini gösterir üzereydi.
Ancak bilim kümesi bu çalışmada sıkıntılar tespit etti. Hastaların kanındaki demir ile ilgili bilgiler doğal olarak ortaya çıkamayacak sayılar biçiminde sıralanıyordu.
Ayrıyeten plasebo yani etkisiz unsur verilen hasta kümesinin daha deney başlamadan evvel Ivermectin verilen kümeye nazaran kanındaki oksijen seviyesi daha düşük şahıslardan seçildiği anlaşılıyordu. Bu da onların daha deney başlarken başkalarına nazaran daha hasta olduklarını ve istatistiki bakımdan ölme ihtimallerinin daha yüksek olduğunu gösteriyordu.
Üstelik yalnızca kandaki oksijen seviyeleri değil pek epey öbür hayati göstergeleri bakımlardan da durumu daha makus hastalar daima plasebo kümesine, daha yeterli olanlar ise ilaç verilen kümeye konmuştu.
Dr. Sheldrick bu biçimde bir ayrımın tesadüfen oluşmuş olması ihtimalinin sıfıra yakın olduğunu söylüyor.
İran denebir daha başkanlık eden Dr. Morteza Niaee, sonuçları ve metodu savundu ve izah edilen problemleri reddederek rastgele deneylerde bu cins farklılıkların ortaya çıkmasının hayli olağan olduğunu, bedellendirilen epey sayıdaki faktörden bir kısmının Covid riskiyle irtibatı olmadığını söylemiş oldu.
NİTELİKLİ İNCELEMELER VE YAN TESİRLER
Lakin Lübnan ve İran deneyleri “fazlaca makus raporlanmış çalışmalar” oldukları nedeni öne sürülerek bilimsel delilleri gözden geçiren milletlerarası uzmanlardan oluşan Cochrane isimli kuruluşa sunulan çalışmalara dahil edilmediler.
Cochrane, Ivermectin’in Covid’le ilgili faydalı bir tesiri olduğuna dair bir ispat bulunamadığı kararına vardı.
Ivermectin’in Covid’e tesirine dair şu ana kadar yapılan en kapsamlı ve en nitelikli araştırma Canada’daki McMaster Üniversitesi’nde yapılan Together deneyi.
Bu araştırma ilacın Covid ile gayrette faydalı bir etkisinin görülmediği kararına ulaştı.
Ivermectin genel olarak kullanması inançlı bir ilaç lakin kimi yan tesirleri de bildirildi.
ABD’de Ivermectin zehirlenmesinde gözle görülür bir artık var fakat hem toplam sayı epeyce küçük (bu yıl ortasında 435’ten 1.143’e) tıpkı vakitte hadiselerin hiçbiri epeyce önemli değildi.
Hastalarda kusma, ishal, halüsinasyon, baş karışıklığı, uyku hali ve titreme görüldü.
Ancak insanlara uydurma güvenlik umudu vermek, mesela hastaneye gitmek ya da her şeydilk evvel aşı olmak yerine Ivermectin alıyorlarsa, hayli daha tehlikeli sonuçlar yaratabilir.
Peru’den kamu sıhhati uzmanı Dr. Patricia Garcia bir kademede hastaneye gelen her 15 hastadan 14’ünün Ivermectin aldığını ve hastaneye başvurduklarında “oldukça ağır hasta” olduklarını anlattı.
TOPLUMSAL MEDYANIN ROLÜ
Facebook’ta oluşan büyük Ivermectin savunucusu kümeler giderek forumlara dönüştü ve burada insanlara ilacı nereden bulabilecekleri konusunda tavsiyeler veriliyor. Hatta hayvanlara verilen çeşidini kullanmayı tavsiye edenler bile var.
Kimi kümelerde daima olarak Ivermectin ile ilgili araştırmaların hasır altı edildiğine dair komplo teorileri paylaşılıyor. Bunlara ekseriyetle aşı aksisi fikirler ve bu ilaç kullanılmıyorsa hastalara hastaneyi terk etmeleri tavsiyeleri de eşlik ediyor.
Facebook forumları üzerinden ise daha uç kümeleşmeleri barındıran şifreli ileti uygulaması Telegram sohbetlerine ulaşılıyor.
Bu kanallar üzerinden Ivermectin kullanmayan hekimlere, ilaca karşı çıkan bilim beşerlerine yönelik taciz kampanyaları koordine ediliyor.
Az sayıda tabip ise araştırmaların zayıflığına işaret edilmesine karşın Ivermectin’in tesiri konusunda olumlu bildiriler veriyorlar.
İngiltere’de Ivermectin’i teşvik için bir de kuruluş oluşturan bayan doğum uzmanı Dr. Tess Lawrie bunlardan biri.
Lawrie Covid-19 aşı programının durdurulması daveti yapmış ve aşı güvenliğiyle ilgili istatistikleri yanlış yorumlamak suretiyle aşının epey sayıda mevte yol açtığını ima eden temelsiz argümanlarda bulunmuştu.
Kendisine internet üzerinden yapılan bir panelde BBC tarafınca yöneltilen “Invermectin’in Covid’e etkisinin olmadığını kabul etmek için nasıl bir delil görmeniz lazım?” sorusuna Lawrie “Ivermectin tesirli. Beni hiçbir şey bilakis ikna edemez” diye karşılık vermiş ve eklemişti:
“Kanıtlarla ilgili tek sorun bunların daima gizlenmeye çalışılması.”
DÜNYADAKİ UYGULAMALAR
Dünya çapında insanları birinci kademede Ivermectin’e yönelten aşı aksiliği değil, aşının bulunamaması oldu.
Bu telaşlarla Ivermectin’in kullanmasına belirli periyotlarda Hindistan, Güney Afrika, Peru ve Latin Amerika’nın kıymetli bir kısmı ile Slovakya’da müsaade verildi.
Peru ve Hindistan’da sıhhat yetkilileri çabucak sonrasında tedavi rehberinden Ivermectin’i çıkardılar.
Şubat ayında ilacı üreten şirketlerden biri olan Merck bir açıklama yaparak Ivermectin’in Covid-19’a karşı tesirli olduğuna dair bilimsel bir data bulunmadığını bildirdi.
Güney Afrika’da ilaç bir gayret alanına dönüştü.
Tabipler ispat yetersizliğine dikkat çekerken aşılamanın yavaş ve sıkıntılı gitmesi yüzünden biroldukça hasta Ivermectin talep ediyordu.