Muhabir
New member
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı tarafınca Fransa’nın başşehri Paris’te “Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu Islahatı: Milletlerarası Tertibin bir daha İnşasına Yönelik Bir Yaklaşım” başlıklı panel düzenlendi.
Louvre By Hyatt Otel’de düzenlenen panele, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lider Yardımcısı Çağatay Özdemir ve Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Birinci Müsteşarı Özgür Arslan’ın yanı sıra epeyce sayıda davetli katıldı.
Moderatörlüğünü SETA Vakfı Washington Araştırma Yöneticisi Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat’ın üstlendiği panelde, Altınbaş Üniversitesi Rektörü ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Şurası Üyesi Prof. Dr. Davet Erhan, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Heyeti Üyesi Prof. Dr. Nurşin Güney, Yabancı Gazeteciler Derneği Lideri (APE) Elias Masboungi ve Milletlerarası Siyasetler Ar aştırma Merkezi (CeSPİ) Türkiye Gözlemevi Koordinatörü Valeria Giannotta, BM Güvenlik Konsebir daha (BMGK) yönelik geçmiş ve şimdiki ıslahat taleplerini ele aldı.
Doç. Dr. Kanat, gelecek iki hafta boyunca kelam konusu panel serisini 10 farklı ülkede düzenlemeyi planladıklarını belirtti.
Bu projeye birinci başladıklarında bilhassa salgın süreci, memleketler arası besin krizi ve Ukrayna-Rusya savaşı daha sonrası BM ıslahatının gerekliliği konusunda farkındalığın artırılmasının öncelikli gayeleri olduğuna değinen Kanat, “BMGK ıslahatının bir tercih değil, bir gereklilik olduğunu gördüklerini” vurguladı.
“BM SİSTEMİ BUGÜN İÇİNDE YAŞADIĞIMIZDAN 4 KAT DAHA KÜÇÜK BİR DÜNYA İÇİN KURULDU”
Prof. Dr. Erhan, BM’nin İkinci Dünya Savaşı üzere olağanüstü ve sıkıntı vakitte kurulmaya başlandığını anımsatarak kuruluşundan bu yana ıslahat probleminin konuşulduğunu, BM’nin daha evvel de birfazlaca sefer ıslahat edildiğine ve değişime uğradığını lisana getirdi.
BM’nin değişimi için temel baskının 1960’larda Afrika ve Asya ülkelerinden geldiğini kaydeden Erhan, 1965’te Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) kurulduğunu söylemiş oldu.
Erhan, Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde 2000’li yılların başında eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın ve şu anda da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in BM’de ıslahat serisi başlatmış olduğunı belirtti.
BM’nin kuruluşundan bugüne, üye ülke sayısının 51’den 193’e yükseldiğini, dünya nüfusunun ise 2,5 milyardan 8 milyara çıktığını kaydeden Erhan, “Bir değişime gereksinim duyduğumuz açık. Zira BM sistemi bugün ortasında yaşadığımızdan 4 kat daha küçük bir dünya için kuruldu. Ama bu kolay değil. Zira mevcut sistemin kurucuları ve faydalanıcıları, ayrıcalıklarını kaybetmek istemiyor” dedi.
Erhan, öte yandan “reform” kavramının “net olmaması ve uygulanması konusunda fikir birliği bulunmaması” niçiniyle BM üye devletleri için problemli olduğunu kanıtladığını tabir etti.
BM’nin, Genel Sekreter Guterres ile kalkınma, BM’nin idaresi ile barış ve güvenlik olmak üzere 3 kilit alanda ıslahat gündeminin mevcut olduğunu vurgulayan Erhan, kalkınma ıslahatı için Guterres’in tüm BM kalkınma sistemini değiştirmek ve 2030 sürdürülebilir kalkınma gayelerine ulaşmak istediğini lisana getirdi.
Erhan, barış ve güvenlik kelam konusu olduğunda zorluklarla karşılaşıldığına dikkati çekerek “Güvenlik mevzularına değinmeye çalıştığımızda o 5 daimi üyeden biri bu teşebbüsleri engellemeye başlıyor. Zira birtakım ayrıcalıkları var. Mevcut BM Güvenlik Kurulu yapısı, 1945’in global güç yapısını yansıtıyor. 2022’nin güç yapısını yansıtmıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“VETO YETKİSİ KALDIRILMALI”
Prof. Dr. Erhan, dünyanın bugün devletler içinde nüfus, ekonomik durum ya da askeri güç açıdan eşitliği sürdüren daha tesirli bir güvenlik sistemini hak ettiğini lisana getirdi.
Erhan, BMGK daimi üyelerinin veto haklarını kullanarak, kendilerini rastgele bir yaptırıma karşı müdafaa altına aldıklarını söyleyerek “Bu niçinle veto yetkisi (yürürlükten) kaldırılmalıdır” sözlerini kullandı.
BM Güvenlik Kurulu üye sayısının 25’e çıkarılması ve daimi üye sayısının da 10’dan az olmaması gerektiğini söz eden Erhan, BM Genel Şurası ve BM Güvenlik Kurulu içinde artık bir istikrarın mevcut olmadığını ve bunun bir daha sağlanması gerektiğini vurguladı.
BMGK’DEKİ VETO GÜCÜ “DENGELENMELİ”
Prof. Dr. Güney de bütün dünya vatandaşlarının ve memleketler arası tertibin güç vakit içinderdan geçtiğine işaret ederek gelecekte dünya tertibinin nasıl olacağını kestirilemediğini söylemiş oldu.
Soğuk Savaş devrinde BMGK’nin beklendiği biçimde işlemediğini kaydeden Güney, artık ise dünyanın yeni farklı dönüşümler geçirdiğini belirtti.
Güney, BM’nin 5 daimi üyesine verilen veto ytesirinin farklı ulusal çıkarlar niçiniyle insan refahı aleyhine kullanılabilmesinin mümkün olduğuna dikkati çekerek, geçmişte BM’nin ıslahatı için teşebbüsler olduğunu anlattı.
BMGK’nin genişlemesinin ehemmiyetinden bahseden Güney, biroldukca ülkenin daimi ülke olmak istediğini, bunların içinde Brezilya, Almanya, Hindistan ve Japonya’dan oluşan G4 ülkeleri de olduğunu kaydetti.
Güney, dünyanın Rusya-Ukrayna savaşıyla yaşadığı şeyin yeni olmadığını, daha evvel misal biroldukça trajediye şahit olduklarını belirterek BM Güvenlik Kurulu daimi üyelerinin veto yetkisi niçiniyle BM’nin işleyemediğini söylemiş oldu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Dünya 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulunan Güney, BM Güvenlik Kurulundaki veto gücünün dengelenmesi gerektiğine işaret etti.
Güney, 2009-2010 senelerında Türkiye’nin BM Güvenlik Kurulu süreksiz üyesi olduğu süreçte barış ve inancı korumak için takviye verdiğini hatırlatarak, Türkiye’nin deneyimi ve itimat inşa eden diplomasisiyle bugün de taraflar içinde tahıl muahedesini sağlamayı başardığını belirtti.
ERDOĞAN’A TEBRİK
APE Lideri Masboungi, Erdoğan’ı BM’yi ıslahat etmeye ve bir daha yapılandırmaya amaçlayan teşebbüsünden ötürü tebrik etti.
Masboungi, BM Genel Konseyinin her ülkenin konuşma hakkının bulunduğu yer olduğunu tabir ederek BMGK’nin kendi kararlarını uygulayamadığına, buna ellerindeki veto hakkının niçiniyet verdiğine işaret etti.
G4 ülkelerinin BMGK’de daimi üye olmak istediklerini söyleyen Masboungi, Türkiye’nin bu teşebbüse dayanak verdiğini hatırlattı.
Masboungi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya, 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulunarak, bunun BMGK’nin mevcut halinin “adaletsiz” ve “5 ülkenin kendi diktalarını dünyanın geleceğine empoze etmesinin anormal” olduğu manasına geldiğine işaret etti.
Elias Masboungi, Türkiye’nin bu teşebbüsünün ülkelerin ezici çoğunluğunun dayanak verdiğini kaydetti.
Türkiye’nin yeni bir global forum oluşturulmasını önermesini teklif eden Masboungi, bu forumun bir kurucu meclis ile tüzüğe gereksinimi olacağını belirtti. Masboungi, forumun, yetkileri ve tüzüğünün birinci görüşmede belirlenmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Masboungi, bu proje için 2 ay ortasında İstanbul’da bir kurucu meclis toplanması davetinde bulundu.
“TÜRKİYE’NİN ROLÜNÜ BİR DEFA DAHA DÜŞÜNMELİYİZ”
CeSPİ Türkiye Gözlemevi Koordinatörü Giannotta da “BM Güvenlik Kurulunun milletlerarası sisteme güvenlik ve istikrar sağlamada, krizle baş etmede tesirli olmadığı kanıtlanmıştır.” dedi.
1947’den bu yana Rusya’nın BMGK’de 120, ABD’nin 52, İngiltere’nin 29, Çin ve Fransa’nın da 16 defa veto hakkını kullandığını hatırlatan Giannotta, donmuş çatışmalara ve yeni ortaya çıkan problemlere tahlil bulunmadığının altını çizdi.
Giannotta, “Rusya ve Ukrayna savaşı, memleketler arası toplum olarak krizle başa çıkmaktaki yetersizliğimizi bir defa daha kanıtladı” değerlendirmesini yaptı.
Mevcut güç dağılımını ve tüm memleketler arası kuruluşları göz önünde bulundurarak BM ortasında tek bir düzenek oluşturulabileceğini belirten Giannotta, “Günümüzdeki mevcut güç dağılımı, 1947’deki güç dağılımını ve güç istikrarını yansıtmıyor” dedi.
Temel farkın bugünlerde her insanın dünyanın değiştiğinin farkında olması olduğunu kaydeden Giannotta, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya, 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulundu.
Giannotta, “Türkiye üzere yükselen gücün rolünü bir sefer daha düşünmeliyiz. Ülkenin diplomatik gayreti ve coğrafik pozisyonu yardımıyla Türkiye herkesle konuşabilen bir aktördür” sözünü kullandı.
Louvre By Hyatt Otel’de düzenlenen panele, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lider Yardımcısı Çağatay Özdemir ve Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Birinci Müsteşarı Özgür Arslan’ın yanı sıra epeyce sayıda davetli katıldı.
Moderatörlüğünü SETA Vakfı Washington Araştırma Yöneticisi Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat’ın üstlendiği panelde, Altınbaş Üniversitesi Rektörü ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Şurası Üyesi Prof. Dr. Davet Erhan, İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Heyeti Üyesi Prof. Dr. Nurşin Güney, Yabancı Gazeteciler Derneği Lideri (APE) Elias Masboungi ve Milletlerarası Siyasetler Ar aştırma Merkezi (CeSPİ) Türkiye Gözlemevi Koordinatörü Valeria Giannotta, BM Güvenlik Konsebir daha (BMGK) yönelik geçmiş ve şimdiki ıslahat taleplerini ele aldı.
Doç. Dr. Kanat, gelecek iki hafta boyunca kelam konusu panel serisini 10 farklı ülkede düzenlemeyi planladıklarını belirtti.
Bu projeye birinci başladıklarında bilhassa salgın süreci, memleketler arası besin krizi ve Ukrayna-Rusya savaşı daha sonrası BM ıslahatının gerekliliği konusunda farkındalığın artırılmasının öncelikli gayeleri olduğuna değinen Kanat, “BMGK ıslahatının bir tercih değil, bir gereklilik olduğunu gördüklerini” vurguladı.
“BM SİSTEMİ BUGÜN İÇİNDE YAŞADIĞIMIZDAN 4 KAT DAHA KÜÇÜK BİR DÜNYA İÇİN KURULDU”
Prof. Dr. Erhan, BM’nin İkinci Dünya Savaşı üzere olağanüstü ve sıkıntı vakitte kurulmaya başlandığını anımsatarak kuruluşundan bu yana ıslahat probleminin konuşulduğunu, BM’nin daha evvel de birfazlaca sefer ıslahat edildiğine ve değişime uğradığını lisana getirdi.
BM’nin değişimi için temel baskının 1960’larda Afrika ve Asya ülkelerinden geldiğini kaydeden Erhan, 1965’te Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) kurulduğunu söylemiş oldu.
Erhan, Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde 2000’li yılların başında eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın ve şu anda da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in BM’de ıslahat serisi başlatmış olduğunı belirtti.
BM’nin kuruluşundan bugüne, üye ülke sayısının 51’den 193’e yükseldiğini, dünya nüfusunun ise 2,5 milyardan 8 milyara çıktığını kaydeden Erhan, “Bir değişime gereksinim duyduğumuz açık. Zira BM sistemi bugün ortasında yaşadığımızdan 4 kat daha küçük bir dünya için kuruldu. Ama bu kolay değil. Zira mevcut sistemin kurucuları ve faydalanıcıları, ayrıcalıklarını kaybetmek istemiyor” dedi.
Erhan, öte yandan “reform” kavramının “net olmaması ve uygulanması konusunda fikir birliği bulunmaması” niçiniyle BM üye devletleri için problemli olduğunu kanıtladığını tabir etti.
BM’nin, Genel Sekreter Guterres ile kalkınma, BM’nin idaresi ile barış ve güvenlik olmak üzere 3 kilit alanda ıslahat gündeminin mevcut olduğunu vurgulayan Erhan, kalkınma ıslahatı için Guterres’in tüm BM kalkınma sistemini değiştirmek ve 2030 sürdürülebilir kalkınma gayelerine ulaşmak istediğini lisana getirdi.
Erhan, barış ve güvenlik kelam konusu olduğunda zorluklarla karşılaşıldığına dikkati çekerek “Güvenlik mevzularına değinmeye çalıştığımızda o 5 daimi üyeden biri bu teşebbüsleri engellemeye başlıyor. Zira birtakım ayrıcalıkları var. Mevcut BM Güvenlik Kurulu yapısı, 1945’in global güç yapısını yansıtıyor. 2022’nin güç yapısını yansıtmıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“VETO YETKİSİ KALDIRILMALI”
Prof. Dr. Erhan, dünyanın bugün devletler içinde nüfus, ekonomik durum ya da askeri güç açıdan eşitliği sürdüren daha tesirli bir güvenlik sistemini hak ettiğini lisana getirdi.
Erhan, BMGK daimi üyelerinin veto haklarını kullanarak, kendilerini rastgele bir yaptırıma karşı müdafaa altına aldıklarını söyleyerek “Bu niçinle veto yetkisi (yürürlükten) kaldırılmalıdır” sözlerini kullandı.
BM Güvenlik Kurulu üye sayısının 25’e çıkarılması ve daimi üye sayısının da 10’dan az olmaması gerektiğini söz eden Erhan, BM Genel Şurası ve BM Güvenlik Kurulu içinde artık bir istikrarın mevcut olmadığını ve bunun bir daha sağlanması gerektiğini vurguladı.
BMGK’DEKİ VETO GÜCÜ “DENGELENMELİ”
Prof. Dr. Güney de bütün dünya vatandaşlarının ve memleketler arası tertibin güç vakit içinderdan geçtiğine işaret ederek gelecekte dünya tertibinin nasıl olacağını kestirilemediğini söylemiş oldu.
Soğuk Savaş devrinde BMGK’nin beklendiği biçimde işlemediğini kaydeden Güney, artık ise dünyanın yeni farklı dönüşümler geçirdiğini belirtti.
Güney, BM’nin 5 daimi üyesine verilen veto ytesirinin farklı ulusal çıkarlar niçiniyle insan refahı aleyhine kullanılabilmesinin mümkün olduğuna dikkati çekerek, geçmişte BM’nin ıslahatı için teşebbüsler olduğunu anlattı.
BMGK’nin genişlemesinin ehemmiyetinden bahseden Güney, biroldukca ülkenin daimi ülke olmak istediğini, bunların içinde Brezilya, Almanya, Hindistan ve Japonya’dan oluşan G4 ülkeleri de olduğunu kaydetti.
Güney, dünyanın Rusya-Ukrayna savaşıyla yaşadığı şeyin yeni olmadığını, daha evvel misal biroldukça trajediye şahit olduklarını belirterek BM Güvenlik Kurulu daimi üyelerinin veto yetkisi niçiniyle BM’nin işleyemediğini söylemiş oldu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Dünya 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulunan Güney, BM Güvenlik Kurulundaki veto gücünün dengelenmesi gerektiğine işaret etti.
Güney, 2009-2010 senelerında Türkiye’nin BM Güvenlik Kurulu süreksiz üyesi olduğu süreçte barış ve inancı korumak için takviye verdiğini hatırlatarak, Türkiye’nin deneyimi ve itimat inşa eden diplomasisiyle bugün de taraflar içinde tahıl muahedesini sağlamayı başardığını belirtti.
ERDOĞAN’A TEBRİK
APE Lideri Masboungi, Erdoğan’ı BM’yi ıslahat etmeye ve bir daha yapılandırmaya amaçlayan teşebbüsünden ötürü tebrik etti.
Masboungi, BM Genel Konseyinin her ülkenin konuşma hakkının bulunduğu yer olduğunu tabir ederek BMGK’nin kendi kararlarını uygulayamadığına, buna ellerindeki veto hakkının niçiniyet verdiğine işaret etti.
G4 ülkelerinin BMGK’de daimi üye olmak istediklerini söyleyen Masboungi, Türkiye’nin bu teşebbüse dayanak verdiğini hatırlattı.
Masboungi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya, 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulunarak, bunun BMGK’nin mevcut halinin “adaletsiz” ve “5 ülkenin kendi diktalarını dünyanın geleceğine empoze etmesinin anormal” olduğu manasına geldiğine işaret etti.
Elias Masboungi, Türkiye’nin bu teşebbüsünün ülkelerin ezici çoğunluğunun dayanak verdiğini kaydetti.
Türkiye’nin yeni bir global forum oluşturulmasını önermesini teklif eden Masboungi, bu forumun bir kurucu meclis ile tüzüğe gereksinimi olacağını belirtti. Masboungi, forumun, yetkileri ve tüzüğünün birinci görüşmede belirlenmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Masboungi, bu proje için 2 ay ortasında İstanbul’da bir kurucu meclis toplanması davetinde bulundu.
“TÜRKİYE’NİN ROLÜNÜ BİR DEFA DAHA DÜŞÜNMELİYİZ”
CeSPİ Türkiye Gözlemevi Koordinatörü Giannotta da “BM Güvenlik Kurulunun milletlerarası sisteme güvenlik ve istikrar sağlamada, krizle baş etmede tesirli olmadığı kanıtlanmıştır.” dedi.
1947’den bu yana Rusya’nın BMGK’de 120, ABD’nin 52, İngiltere’nin 29, Çin ve Fransa’nın da 16 defa veto hakkını kullandığını hatırlatan Giannotta, donmuş çatışmalara ve yeni ortaya çıkan problemlere tahlil bulunmadığının altını çizdi.
Giannotta, “Rusya ve Ukrayna savaşı, memleketler arası toplum olarak krizle başa çıkmaktaki yetersizliğimizi bir defa daha kanıtladı” değerlendirmesini yaptı.
Mevcut güç dağılımını ve tüm memleketler arası kuruluşları göz önünde bulundurarak BM ortasında tek bir düzenek oluşturulabileceğini belirten Giannotta, “Günümüzdeki mevcut güç dağılımı, 1947’deki güç dağılımını ve güç istikrarını yansıtmıyor” dedi.
Temel farkın bugünlerde her insanın dünyanın değiştiğinin farkında olması olduğunu kaydeden Giannotta, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya, 5’ten büyüktür” lafına atıfta bulundu.
Giannotta, “Türkiye üzere yükselen gücün rolünü bir sefer daha düşünmeliyiz. Ülkenin diplomatik gayreti ve coğrafik pozisyonu yardımıyla Türkiye herkesle konuşabilen bir aktördür” sözünü kullandı.