Muhabir
New member
Uygun başlamıştı halbuki. Aklı başında birfazlaca iklim savaşçısının “fazla umutlanmayın” demesine karşın dünya kamuoyunda, “belki bu defa bir şeyler olur” iyimserliği hâkimdi doruğa ait. Sonuçta iştirakçi ülkeler bir muahede üzerinde uzlaştılar. Lakin şahsen iştirakçilerin kimilerinin bundan mutlu olmadığına şahit olduk. Örneğin “Güvenmek sıkıntı, fakat sonunda, zorlamaya devam etmeliyiz” diyen Kosta Rika Etraf ve Güç Bakanı Andrea Meza hoşnut kalmadı mutabakattan. “Bu değişikliği büyük isteksizlikle kabul ediyoruz” diyen, deniz sularının yakın bir tarihte yutmak üzere olduğu Marshall Adaları’nın İklim Elçisi Tina Stege de mutlu değildi. Gözyaşları ortasında varılan son derece yetersiz muahede için özür dileyen COP26 Lideri Alok Sharma da o denli. Nihayet BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “COP26’nın kararı bir uzlaşmadır. Değerli bir adım fakat kâfi değil. Hâlâ iklim felaketinin kapısını çalıyoruz” söylemiş olduğine göre Tepenin tam bir fiyaskoyla sonuçlandığına kuşku yok.
HİÇ BAŞARAMADILAR
Varılan muahede gösterdi ki, umutlanmamayı öğütleyenler haklı çıktı, bir defa daha. Bir kere daha zira BM’nin iklim değişikliği konferansları bugüne kadar global çapta bir idare modeli oluşturmayı başaramamıştı. Bu sefer başarmaları için niye umutlanıldı bu kadar, anlamak sıkıntı. 2015 Paris İklim Anlaşması’nın global ısınmayı 1.5 dereceyle sonlandırma gayesine ulaşmak için hangi ülkenin yanlışsız düzgün, inandırıcı bir planı vardı ki? Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli’nin son raporunda, gezegenin 2030’ların başında muhtemelen 1.5 derece sonuna ulaşacağı ihtimali vurgulanarak ikazlar yapılmıştı. Bu ikazlara dorukta kulak verilmediğini gördük daima bir arada.
Hindistan’a, Çin’e bakar mısınız? Kömür gücünün “aşamalı olarak kaldırılması” tabirini, “kullanmasının kademeli olarak azaltılması” tabiri ile değiştirmeyi başardı bu ülkeler. Dorukta iklim felaketiyle karşılaşmış ülkelere kuruş çıkmadı. Kelamım ona, asla yetmeyecek olan bir 100 milyar dolar vereceklerdi kelamda. İklim değişikliğinin hızlandırdığı çok hava olaylarının yol açtığı kayıplar, ziyanlar için varlıklı ülkelerden tazminat beklentisi hayal oldu. Şayet lütfederlerse 2025 yılında koklatacaklar birkaç kuruş. 2030 yılına kadar emisyonu yarıya indirme konusunda anlaşamayan ülkeler bu hususta gelecek yıl daha âlâ planlar sunacaklarını söylemiş olduler, dalga geçer üzere. Bu kelamları yerine getirseler bile, sıcaklıklar yüzyılın sonuna kadar 2.4 derece ile 2.7 derece içinde yükselme yolunda ilerliyor. Felakete gidiyoruz topluca.
Tamam, iştirakçi ülkeler sıcaklıkları 1.5 derecelik bir artışta tutmayı az da olsa hedefleyen son derece zayıf bir iklim mutabakatı üzerinde anlaştılar. Fakat kömürü evreli olarak “kaldırmayı” değil, “aşamalı olarak azaltmayi” içeren bir muahedenin iklim krizine tahlil getireceğini kim söylebilir? Ormanları korumak için çıkmış bir karar olmadığını da belirteyim.
NE OLMALIYDI?
En azından iklim değişikliğiyle gayret için “fazlaca taraflı anlaşmaların” tek tek ülkelerin iradesine bırakılmadan milletlerarası hukuka tabi olması sağlanabilirdi. Bu başlangıç için en değerli adım olurdu. 1997’de kabul edilen Kyoto Protokolü bu anlayışa uygundu biraz. Lakin fazlaca eksiği, kusuru olduğu için bu ilerletilemedi. yıllar daha sonra gelen fırsat da heba edildi. Somut kararların alınması beklenirken, mesela fakir ülkelere yardım “sözü” veriliyor muahedede. Garanti içermeyen bir kelam. Fakir ülkelere verileceği vaat edilen 100 milyar dolar, 2030’a kadar pul olacak, o tarihte verilmesi gereken para en az 300 milyar dolar olmak zorunda. Bu dorukta 100 milyar dolar için karar veremeyenler 300 milyar için verebilecekler mi hakikaten?
Daha biroldukca eksiklik sıralanabilir fakat benim için konferansın hiç de istek edilen sonuca ulaşmadığının göstergesi ABD İklim Elçisi John Kerry’nin sözleridir. “Bazı problemleri var lakin dünya için yeterli bir anlaşma” diye yorumladı gelişmeyi Kerry. Dünyayı en epeyce kirleten ülkelerden birinin temsilcisi “her şeye karşın memnun” kalmışsa konferansın ne kadar başarılı (!) olduğu anlaşılabilir.
Çok yazık oldu dünyamıza.
HİÇ BAŞARAMADILAR
Varılan muahede gösterdi ki, umutlanmamayı öğütleyenler haklı çıktı, bir defa daha. Bir kere daha zira BM’nin iklim değişikliği konferansları bugüne kadar global çapta bir idare modeli oluşturmayı başaramamıştı. Bu sefer başarmaları için niye umutlanıldı bu kadar, anlamak sıkıntı. 2015 Paris İklim Anlaşması’nın global ısınmayı 1.5 dereceyle sonlandırma gayesine ulaşmak için hangi ülkenin yanlışsız düzgün, inandırıcı bir planı vardı ki? Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli’nin son raporunda, gezegenin 2030’ların başında muhtemelen 1.5 derece sonuna ulaşacağı ihtimali vurgulanarak ikazlar yapılmıştı. Bu ikazlara dorukta kulak verilmediğini gördük daima bir arada.
Hindistan’a, Çin’e bakar mısınız? Kömür gücünün “aşamalı olarak kaldırılması” tabirini, “kullanmasının kademeli olarak azaltılması” tabiri ile değiştirmeyi başardı bu ülkeler. Dorukta iklim felaketiyle karşılaşmış ülkelere kuruş çıkmadı. Kelamım ona, asla yetmeyecek olan bir 100 milyar dolar vereceklerdi kelamda. İklim değişikliğinin hızlandırdığı çok hava olaylarının yol açtığı kayıplar, ziyanlar için varlıklı ülkelerden tazminat beklentisi hayal oldu. Şayet lütfederlerse 2025 yılında koklatacaklar birkaç kuruş. 2030 yılına kadar emisyonu yarıya indirme konusunda anlaşamayan ülkeler bu hususta gelecek yıl daha âlâ planlar sunacaklarını söylemiş olduler, dalga geçer üzere. Bu kelamları yerine getirseler bile, sıcaklıklar yüzyılın sonuna kadar 2.4 derece ile 2.7 derece içinde yükselme yolunda ilerliyor. Felakete gidiyoruz topluca.
Tamam, iştirakçi ülkeler sıcaklıkları 1.5 derecelik bir artışta tutmayı az da olsa hedefleyen son derece zayıf bir iklim mutabakatı üzerinde anlaştılar. Fakat kömürü evreli olarak “kaldırmayı” değil, “aşamalı olarak azaltmayi” içeren bir muahedenin iklim krizine tahlil getireceğini kim söylebilir? Ormanları korumak için çıkmış bir karar olmadığını da belirteyim.
NE OLMALIYDI?
En azından iklim değişikliğiyle gayret için “fazlaca taraflı anlaşmaların” tek tek ülkelerin iradesine bırakılmadan milletlerarası hukuka tabi olması sağlanabilirdi. Bu başlangıç için en değerli adım olurdu. 1997’de kabul edilen Kyoto Protokolü bu anlayışa uygundu biraz. Lakin fazlaca eksiği, kusuru olduğu için bu ilerletilemedi. yıllar daha sonra gelen fırsat da heba edildi. Somut kararların alınması beklenirken, mesela fakir ülkelere yardım “sözü” veriliyor muahedede. Garanti içermeyen bir kelam. Fakir ülkelere verileceği vaat edilen 100 milyar dolar, 2030’a kadar pul olacak, o tarihte verilmesi gereken para en az 300 milyar dolar olmak zorunda. Bu dorukta 100 milyar dolar için karar veremeyenler 300 milyar için verebilecekler mi hakikaten?
Daha biroldukca eksiklik sıralanabilir fakat benim için konferansın hiç de istek edilen sonuca ulaşmadığının göstergesi ABD İklim Elçisi John Kerry’nin sözleridir. “Bazı problemleri var lakin dünya için yeterli bir anlaşma” diye yorumladı gelişmeyi Kerry. Dünyayı en epeyce kirleten ülkelerden birinin temsilcisi “her şeye karşın memnun” kalmışsa konferansın ne kadar başarılı (!) olduğu anlaşılabilir.
Çok yazık oldu dünyamıza.