Muhabir
New member
Andrés LoorVanesa Avila, kocası Jorge’nin fotoğrafıyla
senelerca uyuşturucu kaçakçılığı yolu üzerinde olmasına karşın şiddetten kaçınmayı başarabile Ekvador’da durum değişmeye başladı. Artan cürüm dalgasının bir yansıması da hapishanelerde gerçekleşiyor.
Sokaklar kadar hapishanelerde de hakimiyet kurmak isteyen uyuşturucu kartellerinin bu yıl çıkardığı dört ayaklanmada yüzlerce kişi öldü.
Vanesa Avila hapishanede çatışma çıktığını duyunca kentin öteki ucundan koşup geldi.
Kocası Jorge içerideydi.
“Dışarıda kurşunların sesini dinledik. Beşerler birbirini öldürüp duruyordu. Polislere bir şeyler yapmaları için yalvardık” diye anlatıyor o günü:
“Onu aramaya, ona bildiri atmaya başladım lakin yanıt vermiyordu.”
Lakin yapabilecek hiç bir şeyi yoktu. Guayaquil’in makus şöhretli hapishanesinin önündeki onlarca aileyle birlikte içeriden bir haber almak için bekliyordu.
Jorge uyuşturucu bulundurmaktan sekiz aylık mahpus cezası almıştı ve Haziran’da dışarı çıkmış olması gerekiyordu.
Lakin idari gecikmelerden dolayı hala cezaevindeydi.
Vanesa onun davasını öne çekebilmek için her şeyi denemişti.
Jorge daha o sabah bir güncelleme olup olmadığını sordu.
Vanesa ona “endişelenmemesini, hakime bir mektup gönderdiğini ve Tanrı’nın müsaadesiyle bu hafta çıkacağını” söylemiş oldu.
ondan sonrasında, işe giderken Ekvador’un en büyük hapishanesinde çatışma çıktığından haberdar oldu.
12 kısma sahip hapishanede 8 binden çok mahkum bulunuyordu.
Jorge, en şiddetli çatışmanın yaşandığı beşinci kısımdaydı.
Vanesa sonraki sabah 04.00’e kadar bekledi, fakat hiç bir haber alamadı.
Andres LoorAlex Burbano, kardeşinin beyin kanaması niçiniyle öldüğünü anlatıyor
Sonunda Jorge’nin kuzeni onu morgdan aradı. Cesedini bulmuşlardı.
“Onu morgdan çıkardığımızda hiç bir dayak ya da azap izi görünmediği için Tanrı’ya şükrediyordum. Yalnızca başına kurşun yemişti, hepsi bu” diyor Vanesa gözyaşlarını tutarak.
Jonathan Burbano ise beşinci kısımdaki öteki bir mahkumdu.
Kardeşi Alex onun bedeninin dumandan karardığını, kollarında ve yüzünde yanıklar olduğunu söylüyor.
“Beyin kanamasından öldü. Yarası yoktu, bu yüzden bir el bombasının patlamasından öldüğü kestirim ediliyor” diyor.
O günün sonunda, Latin Amerika tarihinin en ölümcül hapishane isyanlarından birinde 118 kişi öldürüldü.
Ölülerin birçok, Jorge ve Jonathan’ın tutulduğu beşinci kısımdaydı.
Birtakım cesetlerin başları kesilmişti, başkaları patlamalarla yahut kurşunla öldürülmüştü.
Krizdeki hapishaneler
29 Eylül’deki bu katliam tek hapishane isyanı değildi.
Yaklaşık iki ay daha sonra, çatışmalar bir daha patlak verdi ve bu sefer sıklıkla ikinci pavyondan olmak üzere toplam 20 kişi ömrünü kaybetti.
Şubat ayında gerçekleşen öbür bir isyanda da 20 mahkum daha öldürüldü.
Ekvador’un hapishane sistemi, yıllardır yetersiz işçi ve makûs idareden mustarip.
Hapishanenin bulunduğu Guayas eyaletinin valisi Pablo Arosemena, “O cezaevini kaç memur denetim ediyor? 8 bin mahkûmu korumakla yaklaşık 80 yahut daha az kişi bakılırsavlendirilmiş” diyor.
Ayrıyeten kanunen silahsız olan hapishane vazifelilerinin “içeriye silah sokmayı başaran” çetelere karşı hiç bir talihlerinin olmadığını söylüyor.
Choneros, Lobos ve Tiguerones üzere çeteler, hapishanenin ortasında ve haricindeki bölgelerin denetimi için savaşıyorlar.
Getty ImagesEkvador’da silahsız cezaevi yetkilileri silahlı mahkumlara müdahale etmekte zorlanıyor
Sinaloa ve Jalisco üzere Meksikalı karteller için rekabet ediyorlar.
Ayrıyeten Ekvador’un mahallî uyuşturucu pazarındaki uyuşturucu dağıtımını denetim etmek için de çatışıyorlar.
Ekvadorlu muhalif bir siyasetçi, hapishaneleri “sadece kartellerin hesaplaştığı bir ofis” olarak tanımlıyor.
Eski bir polis memuru ve cezaevi uzmanı olan Abraham Correa, “Hapishaneler mahkumlar tarafınca denetim ediliyor. Memleketler arası uyuşturucu kaçakçılığı örgütlerinin bir kesimi olan bu mahallî kabahat çetelerinin polisten daha uygun silahları var” diyor ve bunun temelinde yolsuzluğun yattığını ekliyor.
DİZ ÇÖKMÜŞ BİR ULUS
Ekvador, Kolombiya üzere bir komşuta ve uyuşturucu için değerli bir kaçakçılık rotası üzerinde bulunmasına karşın, bu trafiğin ortaya çıkardığı şiddetten uzun mühlet kaçındı.
Lakin bu durum süratle değişiyor. Resmi sayılar, geçen yılki bin 400’e kıyasla, bu yıl ülkede bin 900’den çok cinayet olduğunu gösteriyor.
Andrés LoorCezaevi haricinde yakınlarına dair haber almak için bekleyen aileler
Ülkeyi giderek artan şiddetle önemli bir biçimde hesaplaşmaya zorlayan şey ise, 11 yaşındaki bir çocuğun öldürülmesinin güvenlik kameralarınca kaydedilen imajları oldu.
Tomas Obando; kızı, karısı ve 11 yaşındaki oğlu Sebastian ile Guayaquil’deki tanınan bir dondurmacıya gitmişti.
İki çocuğuyla birlikte tezgâha gerçek yürürken dükkanda bir polis gördü. daha sonra bir hırsız içeri girdi.
“Adam elindeki silahı doğrultmuş biçimde geldi lakin içeride bir polis olduğunu fark etmedi. ‘Bu bir soygundur’ deyince polis onu duydu ve ‘Dur, polis!’ dedi” diye anlatıyor Tomas.
Hırsız çabucak sonrasında silahını polis memuruna gerçek kaldırdı.
Manzaralarda Tomas’ın kollarını kaldırdığı, hırsız ateş etmeye başladığında çocuklarını korumak için gerisini döndüğü fakat saniyeler daha sonra Sebastian kanlar ortasında yattığı görülüyor.
Tomas, “Oğlumun vücudunu sedyede gördüğümde bedeninde dört delik vardı. İçindeki her şeyi mahvettiler, kalbini, ciğerini mahvettiler. Kimin ateş ettiğini, polisin mi yoksa hırsızın mı olduğunu bilmiyoruz” diyor.
Sebastian’ın babası, oğlunun vefatından çatışmadaki polisi sorumlu tutuyor:
“Polis soygunun olmasını bekleyip soyguncuyu dışarı çıkarabilir ya da uyarabilirdi. Lakin beşerlerle dolu küçük bir alanda ateş etmeye başladılar”.
Manzaralar ülke çapında yayımlandı ve büyük bir düzensizliğe niye oldu.
Ekvador Devlet Lideri Guillermo Lasso sonraki gün olağanüstü hal ilan etti.
Bu durum devlete toplanma ve hareket özgürlüğünü askıya alma, orduya da güvenliği sağlamada polise yardım etme gücü verdi.
Guayaquil’de ordu, araçları durdurup silah ve patlayıcı olup olmadığını denetim etmeye başladı.
Lakin birkaç gün daha sonra, eski Olimpiyat sprinteri Alex Quiñónez, Guayaquil sokaklarındaki bir öbür soygunda öldürüldü.
Andrés LoorGuayaquil’in en fakir mahallelerinden birinde yaşayan Sonia Quinones
TEK YOL GÜÇ KULLANMAK MI?
Bazılarına göre Ekvador’daki kabahat dalgasının, “daha fazla güvenlik gücü yerleştirmek” üzere sıradan bir tahlili yok.
Guayaquil’de büyük ölçüde siyahilerin yaşadığı Barrio Nigeria’da aktivist ve iş insanı olan Sonia Quinones, “Burada yaşayanların yüzde 95’i günlük yaşayan, iş imkanı olmayan insanlar” diyor ve ekliyor:
“Daha fazla polisi ve orduyu sokağa çıkarmak tahlil değil zira toplumun gereksinimi olan şey yeni iş fırsatları”.
Quinones ayrıyeten uyuşturucu kullanması ve kaçakçılığının son senelerda büyük ölçüde arttığını söylüyor:
“Artık burada uyuşturucu satarak geçimini sağlayan fazlaca sayıda insan var, her gün küçük paketler halinde uyuşturucu satıyorlar. Olağan olmayan şeyler olağanlaşıyor zira öbür yolu yok”.
Andrés LoorCezaevi haricinde, içerdeki yakınlarına mektup ve ikram vermek için sırada bekleyenler
Litoral Cezaevi’nin haricindeki bir besin satıcısı, içerdeki bir hayli kişinin durumunun Jorge’ye benzediğini söylüyor: Cezalarını tamamlamış olsalar da yetkililer onları çabucak hemen özgür bırakmamış.
“İçerde bir fazlaca pak insan var, kimilerinin cezası 8-10 ay evvel bitmiş” diyor ve ekliyor:
“Fakat içerdekileri öldürmeye başladıklarında cezasını tamamlamış olanlara kimse ayrıcalık tanımıyor.”
Jorge’nin eşi Avila ise, eşinin cezasını tamamlamış bulunmasına karşın bırakılmadığı bir cezaevinde öldürülmüş olmasının acılarını bir kat artırdığını söylüyor:
“Serbest bırakılması gerekirdi fakat umursamadılar bile. Bu yüzden adalet istiyoruz.
“Yargıç bizi, ailesini suçladı! Ona, cezasını tamamladığını haber vermediğimizi öne sürdüler.”
Cezaevi haricinde bir bayan, yakınlarına mektup ve armağan vermek için sıraya girenlere, üzerinde alıntılar yazan kağıtlar veriyor.
Kağıtlardan birinin üzerinde “Azap yeri” başlığı var, ortasında ise “Cehennem diye berbat bir yer olduğunu biliyor muydunuz?” yazıyor.
Dikenli tellerin gerisinde, insanların ölmeye devam ettiği bu cezaevi için yerinde bir metafor.
senelerca uyuşturucu kaçakçılığı yolu üzerinde olmasına karşın şiddetten kaçınmayı başarabile Ekvador’da durum değişmeye başladı. Artan cürüm dalgasının bir yansıması da hapishanelerde gerçekleşiyor.
Sokaklar kadar hapishanelerde de hakimiyet kurmak isteyen uyuşturucu kartellerinin bu yıl çıkardığı dört ayaklanmada yüzlerce kişi öldü.
Vanesa Avila hapishanede çatışma çıktığını duyunca kentin öteki ucundan koşup geldi.
Kocası Jorge içerideydi.
“Dışarıda kurşunların sesini dinledik. Beşerler birbirini öldürüp duruyordu. Polislere bir şeyler yapmaları için yalvardık” diye anlatıyor o günü:
“Onu aramaya, ona bildiri atmaya başladım lakin yanıt vermiyordu.”
Lakin yapabilecek hiç bir şeyi yoktu. Guayaquil’in makus şöhretli hapishanesinin önündeki onlarca aileyle birlikte içeriden bir haber almak için bekliyordu.
Jorge uyuşturucu bulundurmaktan sekiz aylık mahpus cezası almıştı ve Haziran’da dışarı çıkmış olması gerekiyordu.
Lakin idari gecikmelerden dolayı hala cezaevindeydi.
Vanesa onun davasını öne çekebilmek için her şeyi denemişti.
Jorge daha o sabah bir güncelleme olup olmadığını sordu.
Vanesa ona “endişelenmemesini, hakime bir mektup gönderdiğini ve Tanrı’nın müsaadesiyle bu hafta çıkacağını” söylemiş oldu.
ondan sonrasında, işe giderken Ekvador’un en büyük hapishanesinde çatışma çıktığından haberdar oldu.
12 kısma sahip hapishanede 8 binden çok mahkum bulunuyordu.
Jorge, en şiddetli çatışmanın yaşandığı beşinci kısımdaydı.
Vanesa sonraki sabah 04.00’e kadar bekledi, fakat hiç bir haber alamadı.
Andres LoorAlex Burbano, kardeşinin beyin kanaması niçiniyle öldüğünü anlatıyor
Sonunda Jorge’nin kuzeni onu morgdan aradı. Cesedini bulmuşlardı.
“Onu morgdan çıkardığımızda hiç bir dayak ya da azap izi görünmediği için Tanrı’ya şükrediyordum. Yalnızca başına kurşun yemişti, hepsi bu” diyor Vanesa gözyaşlarını tutarak.
Jonathan Burbano ise beşinci kısımdaki öteki bir mahkumdu.
Kardeşi Alex onun bedeninin dumandan karardığını, kollarında ve yüzünde yanıklar olduğunu söylüyor.
“Beyin kanamasından öldü. Yarası yoktu, bu yüzden bir el bombasının patlamasından öldüğü kestirim ediliyor” diyor.
O günün sonunda, Latin Amerika tarihinin en ölümcül hapishane isyanlarından birinde 118 kişi öldürüldü.
Ölülerin birçok, Jorge ve Jonathan’ın tutulduğu beşinci kısımdaydı.
Birtakım cesetlerin başları kesilmişti, başkaları patlamalarla yahut kurşunla öldürülmüştü.
Krizdeki hapishaneler
29 Eylül’deki bu katliam tek hapishane isyanı değildi.
Yaklaşık iki ay daha sonra, çatışmalar bir daha patlak verdi ve bu sefer sıklıkla ikinci pavyondan olmak üzere toplam 20 kişi ömrünü kaybetti.
Şubat ayında gerçekleşen öbür bir isyanda da 20 mahkum daha öldürüldü.
Ekvador’un hapishane sistemi, yıllardır yetersiz işçi ve makûs idareden mustarip.
Hapishanenin bulunduğu Guayas eyaletinin valisi Pablo Arosemena, “O cezaevini kaç memur denetim ediyor? 8 bin mahkûmu korumakla yaklaşık 80 yahut daha az kişi bakılırsavlendirilmiş” diyor.
Ayrıyeten kanunen silahsız olan hapishane vazifelilerinin “içeriye silah sokmayı başaran” çetelere karşı hiç bir talihlerinin olmadığını söylüyor.
Choneros, Lobos ve Tiguerones üzere çeteler, hapishanenin ortasında ve haricindeki bölgelerin denetimi için savaşıyorlar.
Getty ImagesEkvador’da silahsız cezaevi yetkilileri silahlı mahkumlara müdahale etmekte zorlanıyor
Sinaloa ve Jalisco üzere Meksikalı karteller için rekabet ediyorlar.
Ayrıyeten Ekvador’un mahallî uyuşturucu pazarındaki uyuşturucu dağıtımını denetim etmek için de çatışıyorlar.
Ekvadorlu muhalif bir siyasetçi, hapishaneleri “sadece kartellerin hesaplaştığı bir ofis” olarak tanımlıyor.
Eski bir polis memuru ve cezaevi uzmanı olan Abraham Correa, “Hapishaneler mahkumlar tarafınca denetim ediliyor. Memleketler arası uyuşturucu kaçakçılığı örgütlerinin bir kesimi olan bu mahallî kabahat çetelerinin polisten daha uygun silahları var” diyor ve bunun temelinde yolsuzluğun yattığını ekliyor.
DİZ ÇÖKMÜŞ BİR ULUS
Ekvador, Kolombiya üzere bir komşuta ve uyuşturucu için değerli bir kaçakçılık rotası üzerinde bulunmasına karşın, bu trafiğin ortaya çıkardığı şiddetten uzun mühlet kaçındı.
Lakin bu durum süratle değişiyor. Resmi sayılar, geçen yılki bin 400’e kıyasla, bu yıl ülkede bin 900’den çok cinayet olduğunu gösteriyor.
Andrés LoorCezaevi haricinde yakınlarına dair haber almak için bekleyen aileler
Ülkeyi giderek artan şiddetle önemli bir biçimde hesaplaşmaya zorlayan şey ise, 11 yaşındaki bir çocuğun öldürülmesinin güvenlik kameralarınca kaydedilen imajları oldu.
Tomas Obando; kızı, karısı ve 11 yaşındaki oğlu Sebastian ile Guayaquil’deki tanınan bir dondurmacıya gitmişti.
İki çocuğuyla birlikte tezgâha gerçek yürürken dükkanda bir polis gördü. daha sonra bir hırsız içeri girdi.
“Adam elindeki silahı doğrultmuş biçimde geldi lakin içeride bir polis olduğunu fark etmedi. ‘Bu bir soygundur’ deyince polis onu duydu ve ‘Dur, polis!’ dedi” diye anlatıyor Tomas.
Hırsız çabucak sonrasında silahını polis memuruna gerçek kaldırdı.
Manzaralarda Tomas’ın kollarını kaldırdığı, hırsız ateş etmeye başladığında çocuklarını korumak için gerisini döndüğü fakat saniyeler daha sonra Sebastian kanlar ortasında yattığı görülüyor.
Tomas, “Oğlumun vücudunu sedyede gördüğümde bedeninde dört delik vardı. İçindeki her şeyi mahvettiler, kalbini, ciğerini mahvettiler. Kimin ateş ettiğini, polisin mi yoksa hırsızın mı olduğunu bilmiyoruz” diyor.
Sebastian’ın babası, oğlunun vefatından çatışmadaki polisi sorumlu tutuyor:
“Polis soygunun olmasını bekleyip soyguncuyu dışarı çıkarabilir ya da uyarabilirdi. Lakin beşerlerle dolu küçük bir alanda ateş etmeye başladılar”.
Manzaralar ülke çapında yayımlandı ve büyük bir düzensizliğe niye oldu.
Ekvador Devlet Lideri Guillermo Lasso sonraki gün olağanüstü hal ilan etti.
Bu durum devlete toplanma ve hareket özgürlüğünü askıya alma, orduya da güvenliği sağlamada polise yardım etme gücü verdi.
Guayaquil’de ordu, araçları durdurup silah ve patlayıcı olup olmadığını denetim etmeye başladı.
Lakin birkaç gün daha sonra, eski Olimpiyat sprinteri Alex Quiñónez, Guayaquil sokaklarındaki bir öbür soygunda öldürüldü.
Andrés LoorGuayaquil’in en fakir mahallelerinden birinde yaşayan Sonia Quinones
TEK YOL GÜÇ KULLANMAK MI?
Bazılarına göre Ekvador’daki kabahat dalgasının, “daha fazla güvenlik gücü yerleştirmek” üzere sıradan bir tahlili yok.
Guayaquil’de büyük ölçüde siyahilerin yaşadığı Barrio Nigeria’da aktivist ve iş insanı olan Sonia Quinones, “Burada yaşayanların yüzde 95’i günlük yaşayan, iş imkanı olmayan insanlar” diyor ve ekliyor:
“Daha fazla polisi ve orduyu sokağa çıkarmak tahlil değil zira toplumun gereksinimi olan şey yeni iş fırsatları”.
Quinones ayrıyeten uyuşturucu kullanması ve kaçakçılığının son senelerda büyük ölçüde arttığını söylüyor:
“Artık burada uyuşturucu satarak geçimini sağlayan fazlaca sayıda insan var, her gün küçük paketler halinde uyuşturucu satıyorlar. Olağan olmayan şeyler olağanlaşıyor zira öbür yolu yok”.
Andrés LoorCezaevi haricinde, içerdeki yakınlarına mektup ve ikram vermek için sırada bekleyenler
Litoral Cezaevi’nin haricindeki bir besin satıcısı, içerdeki bir hayli kişinin durumunun Jorge’ye benzediğini söylüyor: Cezalarını tamamlamış olsalar da yetkililer onları çabucak hemen özgür bırakmamış.
“İçerde bir fazlaca pak insan var, kimilerinin cezası 8-10 ay evvel bitmiş” diyor ve ekliyor:
“Fakat içerdekileri öldürmeye başladıklarında cezasını tamamlamış olanlara kimse ayrıcalık tanımıyor.”
Jorge’nin eşi Avila ise, eşinin cezasını tamamlamış bulunmasına karşın bırakılmadığı bir cezaevinde öldürülmüş olmasının acılarını bir kat artırdığını söylüyor:
“Serbest bırakılması gerekirdi fakat umursamadılar bile. Bu yüzden adalet istiyoruz.
“Yargıç bizi, ailesini suçladı! Ona, cezasını tamamladığını haber vermediğimizi öne sürdüler.”
Cezaevi haricinde bir bayan, yakınlarına mektup ve armağan vermek için sıraya girenlere, üzerinde alıntılar yazan kağıtlar veriyor.
Kağıtlardan birinin üzerinde “Azap yeri” başlığı var, ortasında ise “Cehennem diye berbat bir yer olduğunu biliyor muydunuz?” yazıyor.
Dikenli tellerin gerisinde, insanların ölmeye devam ettiği bu cezaevi için yerinde bir metafor.