BDDK’nın sonucu ne manaya geliyor? Piyasa karara nasıl reaksiyon verdi?

Mezopotamya

New member
Investing.com – Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Cuma akşamı piyasa kapanışının akabinde Türk Lirası cinsinden nakdi ticari kredilerin maksadına uygun kullandırılmasına yönelik sınırlamalar hakkında Şura sonucu” başlıklı bir duyuru yaptı.

BDDK’nın deklare ettiğı kararda ne amaçlanıyor?

Kurum tarafınca daha evvel bankalara, kredilerin kullandırım maksadına uygun olmayan süreçlerin gerçekleştirilmesinde kullanılmasının engellenmesi için azami itinanın gösterilmesi tarafında talimatlar verilmişti. Bu noktada Merkez Bankası Nisan ayında ihracatçıların döviz gelirlerinin %40’ını TCMB’ye satması zaruriliği getirilmişti. BDDK tarafınca ise Nisan ve daha sonrasında şu tedbirler alınmıştı:

  • Tüketici kredileri sonlandırıldı. Talep edilen kredi meblağı 50 ile 100 bin TL içinde olunması durumunda kredi vadesi 24 ay, 100 bin TL ve üzerinde olan kredilerde vade 12 ay olarak kısıtlandı.
  • Limiti 25 bin TL’nin altında olan kredi kartlarında minimum ödeme, toplam meblağın %20’sine çıkarıldı. 25 bin TL ve üzeri limiti olan kredi kartlarında ise taban ödeme meblağı toplam meblağın %40’ına yükseltildi.
Konut kredilerinde de değişikliğe gidildi. 10 milyar TL ve üzeri pahaya sahip konutlara banka kredisi verilmemesi sonucu alınırken konutlarda da şöyle bir düzenleme yapıldı:

  • Enerji sınıfı A olan 1. el konutlarda konut kıymet oranı 2 milyon TL’nin altında olanlarda %90, konut bedeli 2 milyon TL ile 5 milyon TL içinde olanlarda %70, konut bedeli 5 milyon TL ile 10 milyon TL içinde olanlarda azami 3,5 milyon TL olarak belirlendi.
  • Enerji sınıfı B olan 1. el konutlarda konut kıymet oranı 2 milyon TL’nin altında olanlarda %85, konut kıymeti 2 milyon TL ile 5 milyon TL içinde olanlarda %65, konut kıymeti 5 milyon TL ile 10 milyon TL içinde olanlarda azami 3,25 milyon TL olarak belirlendi.
  • Enerji sınıfı A olan 2. el konutlarda kredi paha oranı 500 bin TL’nin altında olan konutlarda %90, konut bedeli 500 bin TL ile 2 milyon TL içinde olan konutlarda %70, konut kıymeti 2 milyon TL ile 5 milyon TL içinde olan konutlarda %50, konut pahası 5 milyon TL ile 10 milyon TL içinde olan konutlarda azami 2,5 milyon TL oldu.
  • Enerji sınıfı B olan 2. el konutlarda kredi bedel oranı 500 bin TL’nin altında olan konutlarda %90, konut pahası 500 bin TL ile 2 milyon TL içinde olan konutlarda %65, konut pahası 2 milyon TL ile 5 milyon TL içinde olan konutlarda %45, konut kıymeti 5 milyon TL ile 10 milyon TL içinde olan konutlarda azami 2,5 milyon TL oldu.
BDDK tüketici ve konut kredilerinin akabinde ticari kredilerde de sınırlamaya gitti. Cuma günü duyurusu yapılan ve dün akşam da bilgileri paylaşılan yeni sonucun emeli, kredilerin maksada uygun kullanılmasını sağlamak.

BDDK, birtakım şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz konum fazlası olmasına karşın, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdikleri ve döviz durumu tuttuklarının tespit edildiğini belirtti. Yani üretime, istihdama, yatırıma gitmesi gereken uygun şartlı TL ticari kredi kaynakları, gerçek bir gereksinim olmadığı biçimde birtakım şirketlerce döviz alımı hedefiyle kullanılmaya devam ettiği için sonlandırma yapılmasına karar verildi.

Bu karar 15 milyon TL’den (ya da 15 milyar TL karşılığı döviz) fazla nakit dövizi olan, bunun toplam faalleri yahut bir yıllık satış hasılatı da %10’u aşan şirketler ticari kredi kullanamayacaklar. BDDK, kredi kullanamayacak şirketleri şu biçimde tanımlıyor:

  1. 660 sayılı Kanun Kararında Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız kontrole tabi bir şirket (Şirket) olması,
  2. Şirketin YP nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatın) TL karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması,
  3. Şirketin YP nakdi varlıkların TL karşılığının; etkin toplamından yahut son1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması.
*Herhangi bir şirketin bu karar kapsamına girebilmesi üstteki her 3 kaidenin birden sağlanması gerekiyor. YP nakdi varlıkların TL karşılığının hesaplanmasında hesaplama tarihine ilişkin TCMB döviz alış kuru kullanılacak.

*İlgili karar kapsamına gerçek bireyler ile gerçek kişi şirket ortakları girmiyor.

Hangi şirketler bu sınırlama kapsamına alınmayacak?

YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan Şirketler Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olmayacaktır. Fakat, bu şirketlerin kredi müracaat tarihi prestijiyle,

Mevcut YP nakdi varlıkları ile en aktüel finansal tablolarına göre faal toplamını ve son 1 yıllık net satış karını bağımsız kontrol kuruluşuna tespit ettirmeleri,

Kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını ya da aşsa bile etkin toplamından ya da son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri,

Söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafınca denetiminin sağlanmasını teminen Şirketlerin her ayın birinci 10 iş günü ortasında bundan evvelki ay sonu bilançosuna nazaran YP nakdi varlıklarının, faal toplamının ve bundan evvelki ay sonu prestijiyle son 12 aylık net satış yararının şimdiki bedelini bankaya iletmeleri gerekmektedir.

Karara şirketler nasıl reaksiyon verdi?

BDDK sonucuna şirketler KAP üzerinden açıklama yaptılar. Bu şirketlerden kimileri şirketlerinin faaliyetleri ve finansal tabloları üzerinde rastgele bir tesiri olmayacağı öngörüldüğü açıklamasını yaparken kimi şirketler de kredilere erişimin kısıtlanmasının gerçek olmadığını belirttiler.

BİST 100 açılışında bankalar, telekomünikasyon ve yatırım endeksleri düşüş yaşıyor. Kurda ise 16’ya hakikat düşüş yaşanmasının akabinde son saatte süreçler 16,70’ten geçiyor.

Kredileri sınırlayan sonucun KKM ve Eurobond üzere eserlere talebi artırması bekleniyor.

Yazar: Deniz Engin
 
Üst