Muhabir
New member
Almanya’da Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) koalisyon kontratı üzerinde mutabakatıyla bir arada, gözler yeni hükümetin dış siyaset çizgisine ve Türkiye ile bağların geleceğine çevrildi.
Yeni hükümette dışişleri bakanlığının Yeşiller partisinde olacak olması, birtakım gözlemciler tarafınca, Türkiye ile bağlantılarda insan hakları hususlarının daha fazla yük kazanacağı ve bağlarda yeni tansiyonların yaşanabileceği halinde yorumlanıyor.
Yeşiller Partisi’ne yakın Heinrich Böll Vakfı’nın Türkiye Temsilcisi Kristian Brakel, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, yeni hükümetin Merkel periyodundan farklı olarak, Türkiye ile bağlantılarda epeyce büyük değişimlere gideceğini düşünmediğini söylemiş oldu.
Almanya-Türkiye münasebetlerini en yakından takip eden uzmanlardan olan Kristian Brakel’a yönelttiğimiz sorular ve karşılıkları şu biçimde:
DW Türkçe: SPD’li Olaf Scholz’un başbakanlığında kurulması beklenen yeni hükümet koalisyon mukavelesini deklare etti. Burada Türkiye ile münasebetlere, “İkili ve Bölgesel İlişkiler” başlığı altında yer veriliyor. Size bakılırsa burada çizilen çerçeve, gelecek devirde Türkiye ile bağlar hakkında ne üzere ipuçları veriyor?
Kristian Brakel: Türkiye kısmı, büyük ölçüde Toplumsal Demokratların yükünü koyduğu bir çerçeveyi, “Evet durum sorunlu ve epeyce güç ancak Türkiye ile partnerliğimizi sürdürmek istiyoruz” yaklaşımını yansıtıyor…
Yani bu tabirler, aslında Angela Merkel’ın izlediği çizginin, bundan daha sonra da sürdürüleceği manasına mı geliyor? Merkel de büyük sıkıntılar, görüş ayrılıkları olduğunu, lakin Türkiye’nin stratejik açıdan Almanya için ehemmiyet taşıdığını söyleyerek, Almanya’nın çıkarları gerektirdiği ölçüde diyaloğun sürdürülmesinden yana hal almıştı…
Evet kanımca bu tabirler, yeni Alman hükümetinin Türkiye konusunda aşağı üst Merkel’ın izlediği stratejiyi izleyeceğini gösteriyor… Yeni hükümet Türkiye siyasetlerinde epey büyük bir değişime gitmeyecek, fakat sivil toplumun desteklenmesine, gençlik değişim programlarına daha fazlaca mali kaynak ayıracak…
DW Türkçe’de yer alan habere bakılırsa mukavelede, “Türkiye, iç siyasette tasa verici gelişmeler ve dış siyasetteki tansiyonlara karşın AB’nin kıymetli bir komşusu ve NATO partneridir” sözü yer alıyor. Bilhassa “AB’nin değerli bir komşusu” vurgusu dikkat çekiyor…
Bu formülasyon, koalisyon ortaklarının Türkiye’yi AB’nin bir kesimi olarak görmediklerini açıkça gözler önüne seriyor.
Kontratta, Türkiye’de demokrasi, hukuk devleti ve insan hakları, bayan hakları, ve azınlık hakları alanlarında epeyce büyük gerileme olduğu kayda geçiriliyor…
Evet bu sözler bir durum tespitinden ibaret, bununla yetiniliyor. Bunun bir kararı olacağına dair bir tabir yok, durum tespiti var…
FDP, seçim programında Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerinin bitmiş oldurilmesi, Türkiye ile AB içinde yeni bir alaka inşa edilmesi gerektiğini savunmuştu…
Yanlışsız, liberaller üyelik müzakerelerinin büsbütün durdurulmasını istemişti. Lakin görünen o ki üç partinin anlaşabildiği yegane bahis yeni bir müzakere faslının kapatılmaması ve yeni bir başlığın açılmaması olmuş. Lakin hepimiz bunun retorikten ibaret olduğunu biliyoruz. Zira Kıbrıs’ın vetosu niçiniyle aslına bakarsan yıllardır fasıl açılmıyor ve açılmayacak da. Fakat fasıllar kapatılabilir. Ayrıyeten formülasyon biraz da dertli olmuş. Fasıl kapatılmayacak demek ne kadar uygun epey da emin değilim, zira bu Türkiye’ye bağlı, Türkiye şartları, kriterleri yerine getirmesi halinde açılmış fasıllar kapatılabilir. Kurulun “ay hayır Almanya kapatılmasını istemiyor” diyerek buna direnmesine ihtimal vermiyorum. Lakin aslında koalisyon mukavelesinde özetle statüko değişmiyor… Değerli olan tek tabir Türkiye ile ilgili kısmın son cümlesi. Bildiğim kadarıyla Yeşillerin de beklentisi doğrultusunda eklenen, “Sivil toplum ile alakaların, paylaşımın ve gençlik değişim programlarının güçlendirileceği” istikametindeki tabir önemli…
Sivil toplum ile paylaşımın ve gençlik değişim programlarının güçlendirilmesiyle kastedilen tam olarak nedir? Bu ortada, koalisyon mukavelesinde, “AB-Türkiye Diyalog Gündemi’nin canlandırılacağı” da belirtiliyor. Bir yandan müzakereler durdu deniliyor,diğer tarafda diyalog gündemi canlandırılacak deniyor… Bu da bir çelişki değil mi?
Sivil toplum ile diyaloğun güçlendirilmesi tek taraflı yapılabilecek, Ankara’nın onayına muhtaçlık duymayacağınız bir konu… “AB-Türkiye Diyalog Gündemini” canlandırmanın ne manaya geldiğini farklı biçimlerde okuyabilirsiniz. Bu Türk hükümeti ve AB Komitesi ya da AB Kurulu içindeki bir diyalog olabileceği üzere, cümlenin ikinci kısmında tabir edildiği üzere sivil toplum aktörleri içindeki paylaşımın güçlendirilmesi de olabilir…
Bu ortada koalisyon mukavelesinde AB-Türkiye Mülteci Mutabakatı’na hiç değinilmiyor. Merkel periyodunda imzalanan mutabakat, Yeşiller’in en çok eleştirdiği dış siyaset hususları içinde yer alıyordu. bir müddetdir de Türkiye ile AB içinde mutabakatın güncellenmesi için görüşmeler yürütülüyor… halbuki koalisyon kontratında “düzensiz göçü azaltmak, nizamlı göçe imkan sağlamak istiyoruz” tabirleri yer alıyor, anayasa ve milletlerarası mukavelelerden kaynaklanan insani yükümlülüklere bağlı kalınacağı vurgulanıyor…
Almanya’nın Türkiye’deki Suriyelilere ikili mali yardımında bir değişiklik olacağını düşünmüyorum. Yeşiller Türkiye’deki Suriyelilere insani yardım finansmanına takviye veriyor. Fakat Türkiye ile AB içinde yeni bir mutabakat mümkün olur mu, yeni Alman hükümeti bunun için yükünü koyar mı epeyce emin değilim.
Bu Yeşilleri zorlayacak bir bahis olur… Zira Yeşiller, Yunanistan’a gelen sığınmacıların, kapsamlı iltica müracaat süreçleri tamamlanmadan Türkiye’ye geri gönderilmelerini öngörmesi niçiniyle bu mutabakatın Cenevre Konvansiyonu’nun ihlal edilmesi manasına geldiğini düşünüyor.
Almanya’nın yeni koalisyon hükümetinde Dışişleri Bakanlığı’nı Yeşiller üstlenecek. Son anda bir değişiklik olmaması durumunda, seçimlerde başbakan adayı olan Annelena Baerbock’un birinci kere bir bayan olarak bu bakılırsavi üstlenmesi bekleniyor. Bu Türkiye ile bağları nasıl tesirler? İnsan hakları mevzularının daha yüklü bir yer tutmasını bekliyor musunuz?
Büyük bir değişim olmayacak, koalisyon mukavelesi de bunu gözler önüne seriyor. Lakin kanımca Türkiye’de hukuk devletinin geldiği nokta dikkate alındığında, insan hakları hususlarının daha yüklü bir yer alması gerektiği açık. Yeşiller kesinlikle bunu isteyecektir lakin koalisyon hükümeti olması prestijiyle Yeşillerin tek başlarına hareket edemeyecekleri, bu bahisteki tek karar mercii olmadıkları da açık.
Yeni hükümette dışişleri bakanlığının Yeşiller partisinde olacak olması, birtakım gözlemciler tarafınca, Türkiye ile bağlantılarda insan hakları hususlarının daha fazla yük kazanacağı ve bağlarda yeni tansiyonların yaşanabileceği halinde yorumlanıyor.
Yeşiller Partisi’ne yakın Heinrich Böll Vakfı’nın Türkiye Temsilcisi Kristian Brakel, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, yeni hükümetin Merkel periyodundan farklı olarak, Türkiye ile bağlantılarda epeyce büyük değişimlere gideceğini düşünmediğini söylemiş oldu.
Almanya-Türkiye münasebetlerini en yakından takip eden uzmanlardan olan Kristian Brakel’a yönelttiğimiz sorular ve karşılıkları şu biçimde:
DW Türkçe: SPD’li Olaf Scholz’un başbakanlığında kurulması beklenen yeni hükümet koalisyon mukavelesini deklare etti. Burada Türkiye ile münasebetlere, “İkili ve Bölgesel İlişkiler” başlığı altında yer veriliyor. Size bakılırsa burada çizilen çerçeve, gelecek devirde Türkiye ile bağlar hakkında ne üzere ipuçları veriyor?
Kristian Brakel: Türkiye kısmı, büyük ölçüde Toplumsal Demokratların yükünü koyduğu bir çerçeveyi, “Evet durum sorunlu ve epeyce güç ancak Türkiye ile partnerliğimizi sürdürmek istiyoruz” yaklaşımını yansıtıyor…
Yani bu tabirler, aslında Angela Merkel’ın izlediği çizginin, bundan daha sonra da sürdürüleceği manasına mı geliyor? Merkel de büyük sıkıntılar, görüş ayrılıkları olduğunu, lakin Türkiye’nin stratejik açıdan Almanya için ehemmiyet taşıdığını söyleyerek, Almanya’nın çıkarları gerektirdiği ölçüde diyaloğun sürdürülmesinden yana hal almıştı…
Evet kanımca bu tabirler, yeni Alman hükümetinin Türkiye konusunda aşağı üst Merkel’ın izlediği stratejiyi izleyeceğini gösteriyor… Yeni hükümet Türkiye siyasetlerinde epey büyük bir değişime gitmeyecek, fakat sivil toplumun desteklenmesine, gençlik değişim programlarına daha fazlaca mali kaynak ayıracak…
DW Türkçe’de yer alan habere bakılırsa mukavelede, “Türkiye, iç siyasette tasa verici gelişmeler ve dış siyasetteki tansiyonlara karşın AB’nin kıymetli bir komşusu ve NATO partneridir” sözü yer alıyor. Bilhassa “AB’nin değerli bir komşusu” vurgusu dikkat çekiyor…
Bu formülasyon, koalisyon ortaklarının Türkiye’yi AB’nin bir kesimi olarak görmediklerini açıkça gözler önüne seriyor.
Kontratta, Türkiye’de demokrasi, hukuk devleti ve insan hakları, bayan hakları, ve azınlık hakları alanlarında epeyce büyük gerileme olduğu kayda geçiriliyor…
Evet bu sözler bir durum tespitinden ibaret, bununla yetiniliyor. Bunun bir kararı olacağına dair bir tabir yok, durum tespiti var…
FDP, seçim programında Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerinin bitmiş oldurilmesi, Türkiye ile AB içinde yeni bir alaka inşa edilmesi gerektiğini savunmuştu…
Yanlışsız, liberaller üyelik müzakerelerinin büsbütün durdurulmasını istemişti. Lakin görünen o ki üç partinin anlaşabildiği yegane bahis yeni bir müzakere faslının kapatılmaması ve yeni bir başlığın açılmaması olmuş. Lakin hepimiz bunun retorikten ibaret olduğunu biliyoruz. Zira Kıbrıs’ın vetosu niçiniyle aslına bakarsan yıllardır fasıl açılmıyor ve açılmayacak da. Fakat fasıllar kapatılabilir. Ayrıyeten formülasyon biraz da dertli olmuş. Fasıl kapatılmayacak demek ne kadar uygun epey da emin değilim, zira bu Türkiye’ye bağlı, Türkiye şartları, kriterleri yerine getirmesi halinde açılmış fasıllar kapatılabilir. Kurulun “ay hayır Almanya kapatılmasını istemiyor” diyerek buna direnmesine ihtimal vermiyorum. Lakin aslında koalisyon mukavelesinde özetle statüko değişmiyor… Değerli olan tek tabir Türkiye ile ilgili kısmın son cümlesi. Bildiğim kadarıyla Yeşillerin de beklentisi doğrultusunda eklenen, “Sivil toplum ile alakaların, paylaşımın ve gençlik değişim programlarının güçlendirileceği” istikametindeki tabir önemli…
Sivil toplum ile paylaşımın ve gençlik değişim programlarının güçlendirilmesiyle kastedilen tam olarak nedir? Bu ortada, koalisyon mukavelesinde, “AB-Türkiye Diyalog Gündemi’nin canlandırılacağı” da belirtiliyor. Bir yandan müzakereler durdu deniliyor,diğer tarafda diyalog gündemi canlandırılacak deniyor… Bu da bir çelişki değil mi?
Sivil toplum ile diyaloğun güçlendirilmesi tek taraflı yapılabilecek, Ankara’nın onayına muhtaçlık duymayacağınız bir konu… “AB-Türkiye Diyalog Gündemini” canlandırmanın ne manaya geldiğini farklı biçimlerde okuyabilirsiniz. Bu Türk hükümeti ve AB Komitesi ya da AB Kurulu içindeki bir diyalog olabileceği üzere, cümlenin ikinci kısmında tabir edildiği üzere sivil toplum aktörleri içindeki paylaşımın güçlendirilmesi de olabilir…
Bu ortada koalisyon mukavelesinde AB-Türkiye Mülteci Mutabakatı’na hiç değinilmiyor. Merkel periyodunda imzalanan mutabakat, Yeşiller’in en çok eleştirdiği dış siyaset hususları içinde yer alıyordu. bir müddetdir de Türkiye ile AB içinde mutabakatın güncellenmesi için görüşmeler yürütülüyor… halbuki koalisyon kontratında “düzensiz göçü azaltmak, nizamlı göçe imkan sağlamak istiyoruz” tabirleri yer alıyor, anayasa ve milletlerarası mukavelelerden kaynaklanan insani yükümlülüklere bağlı kalınacağı vurgulanıyor…
Almanya’nın Türkiye’deki Suriyelilere ikili mali yardımında bir değişiklik olacağını düşünmüyorum. Yeşiller Türkiye’deki Suriyelilere insani yardım finansmanına takviye veriyor. Fakat Türkiye ile AB içinde yeni bir mutabakat mümkün olur mu, yeni Alman hükümeti bunun için yükünü koyar mı epeyce emin değilim.
Bu Yeşilleri zorlayacak bir bahis olur… Zira Yeşiller, Yunanistan’a gelen sığınmacıların, kapsamlı iltica müracaat süreçleri tamamlanmadan Türkiye’ye geri gönderilmelerini öngörmesi niçiniyle bu mutabakatın Cenevre Konvansiyonu’nun ihlal edilmesi manasına geldiğini düşünüyor.
Almanya’nın yeni koalisyon hükümetinde Dışişleri Bakanlığı’nı Yeşiller üstlenecek. Son anda bir değişiklik olmaması durumunda, seçimlerde başbakan adayı olan Annelena Baerbock’un birinci kere bir bayan olarak bu bakılırsavi üstlenmesi bekleniyor. Bu Türkiye ile bağları nasıl tesirler? İnsan hakları mevzularının daha yüklü bir yer tutmasını bekliyor musunuz?
Büyük bir değişim olmayacak, koalisyon mukavelesi de bunu gözler önüne seriyor. Lakin kanımca Türkiye’de hukuk devletinin geldiği nokta dikkate alındığında, insan hakları hususlarının daha yüklü bir yer alması gerektiği açık. Yeşiller kesinlikle bunu isteyecektir lakin koalisyon hükümeti olması prestijiyle Yeşillerin tek başlarına hareket edemeyecekleri, bu bahisteki tek karar mercii olmadıkları da açık.