Muhabir
New member
Getty Images
Avrupa Birliği’nin (AB) yürütme organı olan Avrupa Komitesi, Belarus başkanı Aleksandr Lukaşenko’yu, göçmenleri kolay giriş vaadiyle AB hududuna toplamakla suçladı.
Komiteye nazaran Lukoşenko bu siyaseti kapsamında “insanlık dışı ve gangstervari” bir yaklaşım benimsedi.
Lukaşenko ise “sorunun mimarı olduğu” suçlamasını reddediyor.
Hala Polonya-Belarus hududunda en az 2 bin göçmen bulunuyor.
Son göçmen kriziyle ilgili merak edilen soruları yanıtladık.
1. Avrupa’ya yönelik yıllardır süren göçmen dalgasında rota niye kıtanın kuzebir daha çevrildi?
2015 yılında başlayan son büyük göç dalgası Afrika, Orta Doğu ve Afganistan kökenlileri Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yönelten bir göçmen akımıydı. O yılların ana göç rotası Akdeniz ya da Balkan ülkeleri üzerindendi. 2015 yılının Nisan ayında Akdeniz’de mültecileri taşıyan beş geminin batması ve 1200 mültecinin hayatını kaybetmesiyle göçmen krizi AB’nin de ana problemlerinden biri haline geldi.
Başta Macaristan olmak üzere, Slovenya, Slovakya üzere bilhassa kimi Orta Avrupa ülkeleri Brüksel’le çatışmayı da göze alarak kendi sonlarını dikenli tellerle göçmen akımına karşı kapatma yolunu izlerken, AB de Avrupa Hudut ve Kıyı Muhafaza Teşkilatı’nın (Frontex) sayesinde krize karşı merkezi tedbirler almaya çalıştı. Öncelikli gaye Akdeniz’deki yasadışı geçişlerin engellenmesiydi.
İtalya’nın tertibiyle gündeme gelen ve askeri birliklerin bakılırsav yaptığı Poseydon Deniz Harekatı ve daha sonra da AB’nin Akdeniz’i denetim almaya yönelik büyük yatırımlarıyla gerçekleşen Triton Deniz Harekatı’yla mülteci akımı büyük ölçüde engellendi.
Buna paralel olarak Frontex, Balkan ülkelerinde de tedbirler aldı. Yunanistan-Türkiye ve Bulgaristan- Türkiye hudutlarına dikenli tellerle geçişleri kısmen engelleyen duvarlar çekildi. Adalar üzerinden geçişleri denetim altına almak için AB fonlarıyla kıyı güvenlik üniteleri kuruldu, bu üniteler vakit içinde genişletildi.
Ve son olarak burada anılması gereken kıymetli bir gelişme de AB ve Türkiye içinde 18 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe giren “Göçmen mutabakatı” oldu. Bu mutabakat Türkiye topraklarına giren yaklaşık 3 milyon mülteciye bulundukları alanlarda barınma ve yaşama imkânları sunarak Türkiye üzerinden AB’ye yönelik göç dalgasının önünü kesti.
2020 yılından itibaren göç dalgası Akdeniz’den kuzeye, Belarus istikametine döndü. Bu gelişimin gerisinde 2020 yılında epeyce tartışmalı bir seçimle ve muhaliflerini mahpusa atarak iktidarı elinden bırakmayan Belarus başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun olduğu söyleniyor.
2. Polonya ve Baltık ülkeleri kaçak göçmen akımına karşı ne üzere tedbirler aldı?
Göç rotasının Avrupa’nın kuzebir daha dönmesiyle, Belarus’la sonları olan ülkelerin güç durumda kalacakları açıktı.
Polonya ve Baltık ülkeleri de tedbirler almakta gecikmediler. Evvel Polonya, akabinde da Litvanya sonları boyunca duvarlar ve dikenli tel örgülerden oluşan mahzurlar inşa etmeye başladılar.
Polonya vakit geçirmeden hudut tedbirleri alınması kapsamında bölgesel olağanüstü hal ilan etti. Hudut müdafaa birliklerinin yanı sıra, gerekirse ordu birliklerini de harekete geçireceğini deklare etti.
Bu süreçte farklı noktalardan biri de, bir epeyce mevzuda Varşova idaresiyle tartışmalar yaşayan AB’nin hudut güvenliği konusunda Polonya’ya tam dayanak vermesiydi.
Belarus sonunun kapatılması için gerekli olan 407 milyon dolarlık proje AB tarafınca finanse edildi. AB şayet Polonya gereksinim duyarsa hudut güvenliğini sağlamak için Frontex örgünden takım takviyesi de verilebileceğini deklare etti.
Polonya ve Baltık ülkelerinin aldıkları tedbirler olağan şartlarda hudut güvenliğinin sağlanması için kafiydi. Fakat binlerce kişinin, Belarus topraklarında merkezi ve açık bir biçimde organize edilen göç dalgasını problemsiz bir biçimde engellemek için kâfi değildi.
Buna karşın Polonya ve Baltık ülkeleri hududu büsbütün kapatarak ve sona askeri birlikler göndererek mülteci akımını denetim altına almayı başardılar.
3. Polonya’nın evvela Belarus’u ve bu ülkeyi desteklediği için Rusya’yı, “ülkeyi göçmen baskısı altında bırakmakla” suçlamasında gerçeklik hissesi var mı?
2020 seçimlerindeki hali niçiniyle epey eleştirilen ve akabinde bir Ryanair uçağını muhalif bir gazeteciyi taşıdığı için zorla indiren Belarus, AB tarafınca yaptırımlarla karşı karşıya bırakılmıştı.
Belarus başkanı Lukaşenko ise AB’yi açıkça tehdit etmiş ve bu yaptırımlara karşılık olarak ülkenin mülteci siyasetini AB’yi güç durumda bırakmak için değiştireceklerini ilan etmişti.
Belarus’un hali Rusya tarafınca da destekleniyordu. Putin’in en değerli muhaliflerinden siyasetçi Aleksey Navalni’nin zehirlenmesinin akabinde AB’nin yaptırım uyguladığı Rusya açısından da göçmen akımıyla AB’yi güç durumda bırakmak uygun bir taktik üzere görünüyordu. Rusya, Lukaşenko’dan bu bahiste takviyesini esirgemeyeceğini net bir biçimde tabir etti.
Lukaşenko’nun 2020 yılı başında “Göçmenlerin AB üye ülkelerine gidişi artık Belarus yetkilileri tarafınca engellenmeyecek” açıklamasının akabinde bu ülkeden Polonya ve Baltık Cumhuriyetleri, bilhassa de Litvanya istikametinde harekete geçen göçmen sayısının artması içinde direkt bir irtibat var.
Akdeniz ya da Ege Denizi üzerinden hem dalgalarla boğuşarak ve tıpkı vakitte AB hudut güvenlik muhafızlarına yakalanmamaya çalışarak süren şiddetli mülteci akımı yerine bu tarihten itibaren mülteciler, bir epeyce ülkeyle vizesiz seyahat muahedesi olan Belarus’a gidip oradan karayolu üzerinden Polonya’ya ya da Baltık ülkelerine geçmeyi tercih eder duruma geldiler.
Litvanya’ya 2021’in yalnızca iki ayında gelen göçmen sayısı, 2020 yılında gelen tüm göçmenlerin sayısından 50 kat fazlaydı.
AB’nin merkezi göçmen siyasetinde 2015 yılındaki birinci göçmen akımından bu yana değişiklikler yaşandı.
Birinci aylarda AB ortasında bilhassa Macaristan tarafınca temsil edilen “ulusal sonların korunması” siyasetine karşı çıkan, AB’nin dış sonların güvenliğine ehemmiyet veren strateji, Akdeniz ve Ege Denizi üzerinden teknelerle devam eden göçman akımının bir türlü engellenememesi üzerine terk edildi.
çabucak sonrasındaki senelerda AB bir yandan Schengen dış sonlarını güçlendirmeye çalışarak, ancak öte yandan vakit zaman üye ülkeler içindeki sonlarda da denetimler uygulayarak bir tıp kademeli göçmen filtre sistemini devreye sokmaya çalıştı.
Öte yandan Türkiye ile olan göç mutabakatının da yenilenmesiyle AB’ye yönelik göçmen akınının önüne geçilmeye çalışıldı.
Bilhassa Almanya’nın, denetimli bir biçimde ve fazlaca sayıda göçmen kabul etme tercihi, öbür ülkeler tarafınca izlenmedi. AB’nin mülteci kotası önerisi de bir türlü hayata geçmedi.
Vişegrad ülkeleri olarak isimlendirilen dört Orta Avrupa ülkesinin (Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovakya ve Polonya) topraklarına Brüksel’in kesin haline karşın mülteci kabul etmeyeceklerini ilan etmeleriyle “göçmen sorunu” AB’nin iç işleyişini ve istikrarını tehlikeye sokan en büyük risk faktörü haline geldi.
Bunun da tesiriyle 2021 yılında AB’nin göçmen siyasetinde değişiklikler gözlemlendi. AB, Polonya’da ve Bulgaristan’da göçmenlere karşı duvar ve tel örgüler inşasına onay ve hatta dayanak vererek göç siyasetinde yeni bir rota çizdi.
Getty Images
5. Avrupa’ya yönelik göçmen akımı, AB ülkelerinde siyaseti nasıl etkiliyor?
Gözlemciler ve siyaset uzmanları Avrupa ülkelerinde son 10 yılda giderek yükselen milliyetçilik ve bir türlü denetlenemeyen göç akımı içinde direkt bir ilişki olduğu kanısındalar.
Diğer ülkelerden, farklı kültürlerden insanların rastgele bir kontrole de uğramadan Batı toplumlarında birden ortaya çıkmaları bu ülkelerdeki toplumsal mutabakat açısından bir risk olarak bedellendiriliyor..
Ulusal kıymetler doğrultusunda siyaset yapan partiler ülke hudutlarının kapatılmasını, yabancılara ülkede yaşama ve çalışma müsaadesi verilmemesini savunuyorlar.
Milliyetçi siyasetler kontrolsüz bir biçimde ve güç kullanarak ülkeye girmeye çalışan yabancılara karşı duyulan endişeyi siyaset alanında oya tahvil etmeye çalışıyorlar.
Bu gelişme bilhassa de ülkede yabancıların oranının ay olduğu, ötürüsıyla yabancı kültürlerin bilinmediği Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde epeyce daha besbelli.
Avrupa Birliği’nin (AB) yürütme organı olan Avrupa Komitesi, Belarus başkanı Aleksandr Lukaşenko’yu, göçmenleri kolay giriş vaadiyle AB hududuna toplamakla suçladı.
Komiteye nazaran Lukoşenko bu siyaseti kapsamında “insanlık dışı ve gangstervari” bir yaklaşım benimsedi.
Lukaşenko ise “sorunun mimarı olduğu” suçlamasını reddediyor.
Hala Polonya-Belarus hududunda en az 2 bin göçmen bulunuyor.
Son göçmen kriziyle ilgili merak edilen soruları yanıtladık.
1. Avrupa’ya yönelik yıllardır süren göçmen dalgasında rota niye kıtanın kuzebir daha çevrildi?
2015 yılında başlayan son büyük göç dalgası Afrika, Orta Doğu ve Afganistan kökenlileri Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yönelten bir göçmen akımıydı. O yılların ana göç rotası Akdeniz ya da Balkan ülkeleri üzerindendi. 2015 yılının Nisan ayında Akdeniz’de mültecileri taşıyan beş geminin batması ve 1200 mültecinin hayatını kaybetmesiyle göçmen krizi AB’nin de ana problemlerinden biri haline geldi.
Başta Macaristan olmak üzere, Slovenya, Slovakya üzere bilhassa kimi Orta Avrupa ülkeleri Brüksel’le çatışmayı da göze alarak kendi sonlarını dikenli tellerle göçmen akımına karşı kapatma yolunu izlerken, AB de Avrupa Hudut ve Kıyı Muhafaza Teşkilatı’nın (Frontex) sayesinde krize karşı merkezi tedbirler almaya çalıştı. Öncelikli gaye Akdeniz’deki yasadışı geçişlerin engellenmesiydi.
İtalya’nın tertibiyle gündeme gelen ve askeri birliklerin bakılırsav yaptığı Poseydon Deniz Harekatı ve daha sonra da AB’nin Akdeniz’i denetim almaya yönelik büyük yatırımlarıyla gerçekleşen Triton Deniz Harekatı’yla mülteci akımı büyük ölçüde engellendi.
Buna paralel olarak Frontex, Balkan ülkelerinde de tedbirler aldı. Yunanistan-Türkiye ve Bulgaristan- Türkiye hudutlarına dikenli tellerle geçişleri kısmen engelleyen duvarlar çekildi. Adalar üzerinden geçişleri denetim altına almak için AB fonlarıyla kıyı güvenlik üniteleri kuruldu, bu üniteler vakit içinde genişletildi.
Ve son olarak burada anılması gereken kıymetli bir gelişme de AB ve Türkiye içinde 18 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe giren “Göçmen mutabakatı” oldu. Bu mutabakat Türkiye topraklarına giren yaklaşık 3 milyon mülteciye bulundukları alanlarda barınma ve yaşama imkânları sunarak Türkiye üzerinden AB’ye yönelik göç dalgasının önünü kesti.
2020 yılından itibaren göç dalgası Akdeniz’den kuzeye, Belarus istikametine döndü. Bu gelişimin gerisinde 2020 yılında epeyce tartışmalı bir seçimle ve muhaliflerini mahpusa atarak iktidarı elinden bırakmayan Belarus başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun olduğu söyleniyor.
2. Polonya ve Baltık ülkeleri kaçak göçmen akımına karşı ne üzere tedbirler aldı?
Göç rotasının Avrupa’nın kuzebir daha dönmesiyle, Belarus’la sonları olan ülkelerin güç durumda kalacakları açıktı.
Polonya ve Baltık ülkeleri de tedbirler almakta gecikmediler. Evvel Polonya, akabinde da Litvanya sonları boyunca duvarlar ve dikenli tel örgülerden oluşan mahzurlar inşa etmeye başladılar.
Polonya vakit geçirmeden hudut tedbirleri alınması kapsamında bölgesel olağanüstü hal ilan etti. Hudut müdafaa birliklerinin yanı sıra, gerekirse ordu birliklerini de harekete geçireceğini deklare etti.
Bu süreçte farklı noktalardan biri de, bir epeyce mevzuda Varşova idaresiyle tartışmalar yaşayan AB’nin hudut güvenliği konusunda Polonya’ya tam dayanak vermesiydi.
Belarus sonunun kapatılması için gerekli olan 407 milyon dolarlık proje AB tarafınca finanse edildi. AB şayet Polonya gereksinim duyarsa hudut güvenliğini sağlamak için Frontex örgünden takım takviyesi de verilebileceğini deklare etti.
Polonya ve Baltık ülkelerinin aldıkları tedbirler olağan şartlarda hudut güvenliğinin sağlanması için kafiydi. Fakat binlerce kişinin, Belarus topraklarında merkezi ve açık bir biçimde organize edilen göç dalgasını problemsiz bir biçimde engellemek için kâfi değildi.
Buna karşın Polonya ve Baltık ülkeleri hududu büsbütün kapatarak ve sona askeri birlikler göndererek mülteci akımını denetim altına almayı başardılar.
3. Polonya’nın evvela Belarus’u ve bu ülkeyi desteklediği için Rusya’yı, “ülkeyi göçmen baskısı altında bırakmakla” suçlamasında gerçeklik hissesi var mı?
2020 seçimlerindeki hali niçiniyle epey eleştirilen ve akabinde bir Ryanair uçağını muhalif bir gazeteciyi taşıdığı için zorla indiren Belarus, AB tarafınca yaptırımlarla karşı karşıya bırakılmıştı.
Belarus başkanı Lukaşenko ise AB’yi açıkça tehdit etmiş ve bu yaptırımlara karşılık olarak ülkenin mülteci siyasetini AB’yi güç durumda bırakmak için değiştireceklerini ilan etmişti.
Belarus’un hali Rusya tarafınca da destekleniyordu. Putin’in en değerli muhaliflerinden siyasetçi Aleksey Navalni’nin zehirlenmesinin akabinde AB’nin yaptırım uyguladığı Rusya açısından da göçmen akımıyla AB’yi güç durumda bırakmak uygun bir taktik üzere görünüyordu. Rusya, Lukaşenko’dan bu bahiste takviyesini esirgemeyeceğini net bir biçimde tabir etti.
Lukaşenko’nun 2020 yılı başında “Göçmenlerin AB üye ülkelerine gidişi artık Belarus yetkilileri tarafınca engellenmeyecek” açıklamasının akabinde bu ülkeden Polonya ve Baltık Cumhuriyetleri, bilhassa de Litvanya istikametinde harekete geçen göçmen sayısının artması içinde direkt bir irtibat var.
Akdeniz ya da Ege Denizi üzerinden hem dalgalarla boğuşarak ve tıpkı vakitte AB hudut güvenlik muhafızlarına yakalanmamaya çalışarak süren şiddetli mülteci akımı yerine bu tarihten itibaren mülteciler, bir epeyce ülkeyle vizesiz seyahat muahedesi olan Belarus’a gidip oradan karayolu üzerinden Polonya’ya ya da Baltık ülkelerine geçmeyi tercih eder duruma geldiler.
Litvanya’ya 2021’in yalnızca iki ayında gelen göçmen sayısı, 2020 yılında gelen tüm göçmenlerin sayısından 50 kat fazlaydı.
- Polonya-Belarus göçmen krizi: AB Lukaşenko’yu, göçmenleri ‘insanlık dışı’ vaatlerle kandırmakla suçladı
- Polonya – Belarus hududunda göçmen krizi: Hudutta olağanüstü tedbirler alındı
- Avrupa’ya ulaşmaya çalışan göçmenlerin yeni rotası: Belarus
AB’nin merkezi göçmen siyasetinde 2015 yılındaki birinci göçmen akımından bu yana değişiklikler yaşandı.
Birinci aylarda AB ortasında bilhassa Macaristan tarafınca temsil edilen “ulusal sonların korunması” siyasetine karşı çıkan, AB’nin dış sonların güvenliğine ehemmiyet veren strateji, Akdeniz ve Ege Denizi üzerinden teknelerle devam eden göçman akımının bir türlü engellenememesi üzerine terk edildi.
çabucak sonrasındaki senelerda AB bir yandan Schengen dış sonlarını güçlendirmeye çalışarak, ancak öte yandan vakit zaman üye ülkeler içindeki sonlarda da denetimler uygulayarak bir tıp kademeli göçmen filtre sistemini devreye sokmaya çalıştı.
Öte yandan Türkiye ile olan göç mutabakatının da yenilenmesiyle AB’ye yönelik göçmen akınının önüne geçilmeye çalışıldı.
Bilhassa Almanya’nın, denetimli bir biçimde ve fazlaca sayıda göçmen kabul etme tercihi, öbür ülkeler tarafınca izlenmedi. AB’nin mülteci kotası önerisi de bir türlü hayata geçmedi.
Vişegrad ülkeleri olarak isimlendirilen dört Orta Avrupa ülkesinin (Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovakya ve Polonya) topraklarına Brüksel’in kesin haline karşın mülteci kabul etmeyeceklerini ilan etmeleriyle “göçmen sorunu” AB’nin iç işleyişini ve istikrarını tehlikeye sokan en büyük risk faktörü haline geldi.
Bunun da tesiriyle 2021 yılında AB’nin göçmen siyasetinde değişiklikler gözlemlendi. AB, Polonya’da ve Bulgaristan’da göçmenlere karşı duvar ve tel örgüler inşasına onay ve hatta dayanak vererek göç siyasetinde yeni bir rota çizdi.
Getty Images
5. Avrupa’ya yönelik göçmen akımı, AB ülkelerinde siyaseti nasıl etkiliyor?
Gözlemciler ve siyaset uzmanları Avrupa ülkelerinde son 10 yılda giderek yükselen milliyetçilik ve bir türlü denetlenemeyen göç akımı içinde direkt bir ilişki olduğu kanısındalar.
Diğer ülkelerden, farklı kültürlerden insanların rastgele bir kontrole de uğramadan Batı toplumlarında birden ortaya çıkmaları bu ülkelerdeki toplumsal mutabakat açısından bir risk olarak bedellendiriliyor..
Ulusal kıymetler doğrultusunda siyaset yapan partiler ülke hudutlarının kapatılmasını, yabancılara ülkede yaşama ve çalışma müsaadesi verilmemesini savunuyorlar.
Milliyetçi siyasetler kontrolsüz bir biçimde ve güç kullanarak ülkeye girmeye çalışan yabancılara karşı duyulan endişeyi siyaset alanında oya tahvil etmeye çalışıyorlar.
Bu gelişme bilhassa de ülkede yabancıların oranının ay olduğu, ötürüsıyla yabancı kültürlerin bilinmediği Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde epeyce daha besbelli.